Guatemala: Danh hài truyền hình trở thành tổng thống

• Tân Tổng thống và vấn nạn tham nhũng tại Guatemala
• Cựu Tổng thống Guatemala bị buộc tội tham nhũng
• Guatemala: Tổng thống bị bắt giữ vì dính líu tham nhũng
• Tổng thống Guatemala bị tước quyền miễn trừ
• 'Siêu bão' tham nhũng trên chính trường Guatemala

Ông J. Morales sinh ngày 18/3/1969 tại Guatemala City, Cộng hòa Guatemala trong một gia đình thị dân nghèo, tên khai sinh đầy đủ của ông là James Ernesto Morales Cabrera. Sau khi tốt nghiệp ngành Quản trị kinh doanh Trường đại học Quốc gia San Carlos (USAC) năm 1991 với thành tích xuất sắc, J. Morales được đặc cách giữ lại làm giảng viên Khoa Kinh tế của USAC.

Tuy đứng trên giảng đường đại học, nhưng niềm đam mê hoạt động nghệ thuật từ thuở thiếu thời không ngừng hun đúc trong tâm tưởng của Morales. Năm 1999, cùng với người em trai Sammy, 2 anh em nhà Morales thường xuyên xuất hiện trong chương trình hài kịch hàng tuần có tựa đề "Moralejas" (Luân lý - theo tiếng Tây Ban Nha), cách nói ẩn dụ dựa theo tên họ Morales phổ biến nhằm phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội, được phát đều đặn trên Đài Truyền hình Quốc gia Guatemala (NBG).

Cùng với việc thủ vai chính trên sàn diễn, Morales còn là người biên kịch, đạo diễn kiêm nhà sản xuất chương trình "Moralejas" và là chương trình được công chúng của màn ảnh nhỏ yêu thích gần 20 năm, khiến tên tuổi của ông càng thêm nổi tiếng. Ngoài ra, Morales còn được mời đóng nhiều vai khác nhau trong các bộ phim hợp tác giữa điện ảnh Guatemala với nước ngoài.

Năm 2012, diễn viên J. Morales tình nguyện gia nhập FCN - một tổ chức chính trị quy tụ giới cựu chiến binh Guatemala được thành lập từ đầu năm 2008. Chưa đầy một năm sau, J. Morales đã được bầu làm Tổng bí thư - chức vụ cao nhất trong cơ cấu tổ chức của FCN, góp phần phô trương thanh thế của chính đảng non trẻ này. Trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 9 vừa qua, thủ lĩnh J. Morales đã được chọn làm ứng viên của FCN ra tranh cử chức vụ người đứng đầu nhà nước.

Sau kết quả vòng 1, ứng viên J. Morales là người được nhiều phiếu nhất, với 24% số phiếu bầu nhưng chưa đủ tỷ lệ quá bán để thắng cử, nên cùng lọt vào vòng 2 với ứng viên Sandra Torres của đảng Đoàn kết Dân tộc vì hy vọng (UNE) được tổ chức 45 ngày sau đó. Kết quả chung cuộc J. Morales đã giành chiến thắng với số phiếu áp đảo chiếm tới 69%, đánh bại cựu Đệ nhất phu nhân S. Torres chỉ có 31% số phiếu bầu.

Theo giới quan sát, sở dĩ cử tri Guatemala quyết định dồn phiếu bầu cho nhà hoạt động nghệ thuật J. Morales, nhằm "thổi một luồng gió mới" vào bầu không khí chính trị của đất nước, bởi họ quá bất mãn với vấn nạn tham nhũng trong hàng ngũ chính khách chóp bu.

Tiêu biểu là trường hợp của cựu Tổng thống Otto Perez Monila, cũng như cựu Phó Tổng thống Roxana Baldetti đều bị Ủy ban Quốc tế chống miễn trừ hình phạt tại Guatemala (CICIG), một tổ chức điều tra hình sự do Liên Hiệp Quốc thành lập nhằm phanh phui các hành vi tham nhũng khi còn đương chức, hiện cả 2 nhân vật vốn đầy quyền lực này đã bị bắt giam chờ ngày ra tòa xét xử.

Tiếp xúc với báo giới ngay sau khi thắng cử, tân Tổng thống J. Morales đã công bố chương trình hành động trong nhiệm kỳ của mình. Trước hết là ưu tiên hợp tác chặt chẽ với CICIG, nhằm làm trong sạch hóa bộ máy nhà nước các cấp từ trung ương đến địa phương.

"Trên cương vị là người đứng đầu đất nước, trọng trách của tôi được nhân dân Guatemala giao phó là chiến đấu chống lại nạn tham nhũng khiến nền kinh tế kiệt quệ - tân Tổng thống J. Morales tuyên bố - Vấn đề cần làm tiếp theo là trấn áp nạn băng đảng tội phạm có tổ chức đang lộng hành, duy trì sự ổn định về mặt trật tự trị an bảo đảm cuộc sống thanh bình của dân chúng, đồng thời tạo tiền đề cho đà chấn hưng kinh tế…".

Vẫn theo giới bình luận chính trị, thách thức lớn nhất đối với tân Tổng thống J. Morales là việc phe đối lập chiếm đa số ghế trong Quốc hội Guatemala. Hiện thời đảng FCN chỉ có 11 nghị sĩ, chiếm chưa đầy 10% so với tổng số 158 thành viên của cơ quan lập pháp mới được bầu. Được biết, tân Tổng thống J. Morales sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 14/1/2016.