Mỹ: Tân Bộ trưởng Tư pháp cam kết phục hồi lòng tin của người dân vào công lý

Loretta Lynch tuyên thệ nhậm chức hôm 27/4 và chính thức trở thành người phụ nữ gốc Phi đầu tiên nắm giữ cương vị lãnh đạo Bộ Tư pháp, cũng giống như người tiền nhiệm Eric Holder là người đàn ông da đen đầu tiên được chỉ định vào vị trí này.

Thời gian phê chuẩn quyết định bổ nhiệm tân Bộ trưởng Tư pháp Loretta Lynch của ông Obama được đánh giá là dài nhất - hơn 5 tháng - trong lịch sử nước Mỹ do tiến trình bị đình lại nhiều lần bắt nguồn từ sự chống đối của đa số thành viên phe Cộng hòa (chiếm đa số trong Thượng viện). Với  vị trí mới của mình, Loretta Lynch cam kết sẽ cố gắng khôi phục niềm tin của người dân vào công lý.

Ngay sau khi bạo động bùng phát dữ dội ở thành phố cảng Baltimore lớn nhất bang Maryland do cái chết của thanh niên da đen Freddie Gray liên quan đến hành vi bạo lực của cảnh sát, bà Loretta Lynch chính thức ngồi vào chiếc ghế lãnh đạo Bộ Tư pháp. Trong vụ án này, 6 sĩ quan cảnh sát Baltimore bị kết án gây ra cái chết cho nạn nhân. Những vụ tương tự từng xảy ra ở thành phố Ferguson bang Missouri. Mỗi lần xảy ra vụ người da đen bị cảnh sát giết chết, người ta lại đặt ra cùng một câu hỏi:  Luật pháp nước Mỹ có mang lại công lý cho cộng đồng người da đen hay không? Hôm nay có lẽ Loretta Lynch là người phải trả lời cho câu hỏi này.

Loretta Lych sinh năm 1959 ở North Carolina trong một thế giới mà luật pháp và công lý dường như không song hành với nhau. Vào đầu thập niên 60, cuộc sống của người da đen ở các bang miền Nam nước Mỹ rơi vào khốn đốn do luật phân biệt chủng tộc "Jim Crow" - bộ luật hình thành sau cuộc Nội chiến cách ly người da trắng và người da đen. Bộ luật Jim Crow có những quy định nặng mùi phân biệt chủng tộc như: người da trắng và người da đen không được cưới nhau, trẻ em da đen và trẻ em da trắng không được học chung với nhau và người da đen không được phép mai táng chung với người da trắng…

Bất chấp sự tồn tại của bộ luật Jim Crow, cha của Loretta là mục sư Tin Lành Lorenzo Lynch vẫn luôn tin tưởng luật pháp sẽ thay đổi. Khi còn nhỏ, Loretta thường được cha dẫn đến các tòa án địa phương để chứng kiến những vụ xét xử tội phạm. Cuối cùng, bộ luật Jim Crow cũng bị bãi bỏ vào giữa thập niên 60, song nạn phân biệt chủng tộc vẫn còn xuất hiện trong lòng nước Mỹ. Bà Lorine, mẹ của Loretta, cho biết khi còn nhỏ, cô gái học rất giỏi và điểm số luôn cao hơn những học sinh da trắng. Loretta Lynch thực hiện được ước mơ thời học sinh là vào được ngôi trường danh tiếng - Đại học Havard, nơi bà học văn học Anh trước khi chuyển sang học luật.

Các công ty luật lớn ở New York với tuyệt đại đa số là người da trắng khi Loretta Lynch vào làm ở Công ty luật quốc tế danh tiếng Cahill Gordon and Reindel vào năm 1980. Tại nơi làm việc, chỉ có Loretta Lynch cùng với 2 phụ nữ da đen khác hợp thành "bộ ba" đoàn kết với nhau. Trong đó Alysa Christmas Rollock, hiện nay là Phó chủ tịch Đại học Purdue, bang Indiana, miền Bắc nước Mỹ.

Năm 1999, Tổng thống Bill Clinton bổ nhiệm Lynch vào vị trí lãnh đạo Văn phòng Công tố quận phía đông New York và đến năm 2010, Tổng thống Barack Obama tiếp tục chọn bà vào vị trí này một lần nữa. Văn phòng công tố của Loretta Lynch từng truy tố thành công các thành viên mafia và những vụ án khủng bố lớn.

Loretta Lynch lãnh đạo Bộ Tư pháp trong lúc nước Mỹ đang phải đối mặt với nhiều thách thức - từ việc giải quyết những mối quan hệ căng thẳng giữa người da đen và người da trắng và sự mất lòng tin sâu sắc tại một số thành phố giữa cảnh sát và các cộng đồng mà họ phục vụ, cho đến kế hoạch cải tổ luật pháp cũng như đối phó với mối đe dọa khủng bố thường xuyên.

Từ sau ngày 11/9/2001, bà Lynch đã xử lý nhiều vụ án khủng bố khi lãnh đạo Văn phòng Công tố ở New York cho nên xem ra bà có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực chống khủng bố hơn bất cứ ai khác.

Khi thông báo đề cử Loretta Lynch vào vị trí lãnh đạo Bộ Tư pháp, Tổng thống Obama có lời tán dương bà đã truy tố thành công bọn khủng bố âm mưu đánh bom Cục Dự trữ Liên bang và mạng lưới xe điện ngầm ở thành phố New York. Nghị sĩ Greg Meeks đánh giá Lynch "đã nhìn thấy và hiểu được những bất công xảy ra trong quá khứ và do đó bà là người có khả năng khôi phục lòng tin của người dân Mỹ và hệ thống tư pháp nước Mỹ".