Ngày mai của Cộng hòa sẽ là hôm qua của Dân chủ?
Nhiều người, đặc biệt là người Mỹ đang thắc mắc rằng đâu là sự khác biệt giữa đảng Cộng Hòa (GOP) của hôm nay và ngày mai? Câu trả lời đó chính là ngày hôm qua của đảng đối lập lớn nhất của họ - đảng Dân Chủ. Thủ lĩnh đa số của GOP, nghị sĩ Eric Cantor đang thực hiện những bước đi giống với cựu tổng thống Bill Clinton năm nào nhằm tạo dựng một hình ảnh tích cực hơn về đảng của mình trong lòng công chúng. Nhưng liệu đây có là bước đi an toàn đối với GOP khi đó chỉ là những "chiêu bài đã cũ"?
Những ngày đầu tháng 22013, lãnh đạo đa số của Hạ viện, ông Eric Cantor vừa có chuyến viếng thăm tới viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ (AEI), hé lộ một GOP sẽ mềm mỏng và nhẹ nhàng hơn. Thông qua bài phát biểu của mình, Cantor đã nêu tên nhiều nhân vật có thật trong cuộc sống mà ông thường coi như những điển hình để phác họa các thách thức mà người dân Mỹ sẽ phải đối mặt.
Tầm nhìn của Cantor về những việc chính phủ có thể làm xem ra rất chân thực. Ông đã đề xuất các học viện và trường đại học trên toàn nước Mỹ trang bị cho các sinh viên tương lai những thông tin đáng tin cậy về tỉ lệ thất nghiệp và mức thu nhập tiềm năng mà sinh viên có thể nhận được theo các chuyên ngành khác nhau. Ông gợi ý rằng, việc củng cố lại 47 chương trình đào tạo nghề toàn liên bang cũng sẽ giúp cho những người thất nghiệp phải chuyển nghề có được những kỹ năng phù hợp với công việc mới.
Cantor đã kêu gọi việc cho phép những người lao động ở khu vực tư nhân có thể chuyển việc làm thêm giờ như thông lệ sang thành làm việc bù giờ hoặc làm việc với giờ giấc linh hoạt trong một tương lai gần. Ông đề xuất việc đơn giản hóa các hình thức đóng thuế và kêu gọi thêm các khoản chi của chính phủ để tìm ra "phương thuốc chữa các căn bệnh hiện tại của nền kinh tế".
 |
| Eric Cantor tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ. |
Trong những năm 1990, sự nghi ngờ của công chúng đối với những chuyến phiêu lưu liều lĩnh của chính quyền liên bang trong khi chính phủ thì ngập đầu trong các khoản nợ dường như không thể trả, đã khiến Bill Clinton nảy ra nhiều sáng kiến vi mô như sử dụng đồng phục trường thay vì trang phục tự do, ứng dụng V-chip để chặn các chương trình truyền hình nhằm giúp cha mẹ quản lý con cái, cũng như việc thông qua Luật Viễn thông năm 1996… Tất cả những việc cựu Tổng thống Clinton cố gắng thực hiện, nhằm tương thích với chiến dịch "Con đường Thứ ba" vốn được ca tụng của ông, qua đó tìm ra được biện pháp tiết kiệm mà lại không quan liêu, giúp những người dân đối phó với cuộc sống thường ngày.
Giờ đây đến lượt Cantor, tuy bị hạn chế bởi sự nghi ngờ từ chính đảng của mình và việc chính phủ đang thâm hụt ngân sách, ông cũng vẫn đưa ra những gợi ý tương tự. Điều khác biệt duy nhất đó là trong các sáng kiến của cựu Tổng thống Clinton mang tính nhân đạo sâu sắc.
Để trấn an những cử tri còn đang do dự, những người vẫn đang nửa tin nửa ngờ vào tuyên bố của Richard Nixon rằng, đảng Dân chủ là đảng của "sự cay độc, ân xá tội phạm và nạo phá thai", Bill Clinton đã tìm cách đưa hình ảnh chính phủ vào nội quy trường học, phản đối phim khiêu dâm chiếu trên tivi. Ngày nay vấn đề hình ảnh của đảng Cộng hòa lại khác xa như vậy. Các sáng kiến của Cantor được thiết kế xoay quanh việc giúp người Mỹ nhận được nhiều hơn từ nền giáo dục mới, cải thiện dịch vụ y tế và dành nhiều thời gian bên gia đình hơn.
Nhưng có một điều vô lý khi bỏ qua các tranh cãi về ngân sách hiện nay, các cuộc vật lộn với nền kinh tế sẽ ảnh hưởng nhiều tới hệ thống phúc lợi của nước Mỹ trong vài thập niên tới, vì vậy dư luận đang xôn xao bàn tán về vấn đề chuyển từ làm thêm giờ sang làm việc với giờ giấc linh hoạt. Theo như những gì các tiền bối Dwight Eisenhower và Richard Nixon để lại, Cantor hiểu rằng GOP phải đặt mình vào vị thế của con đê chắn sóng để chống lại sự thái quá của chính quyền liên bang chứ không chỉ dừng lại ở một nền an ninh cơ bản mà chính quyền nào cũng có nhiệm vụ phải đảm bảo được.
Chỉ có một vấn đề duy nhất đó là việc đơn giản hóa các chương trình đào tạo nghề của Cantor không hề hấp dẫn để có thể thu hút được sự chú ý của công chúng. Trong khi đó, các sáng kiến của Clinton đều hoạt động với mục đích củng cố danh tiếng cho một đảng Dân chủ mới của ông, bởi dựa trên một quan sát hết sức bao quát đối với toàn bộ đảng của mình nhờ có những thông tin chính xác nhất, những vấn đề giàu tính điển hình như án phạt tử hình, phúc lợi và tự do thương mại. Cantor cũng có thể bắt đầu quá trình đó tại AEI khi ông hợp pháp hóa quá trình trở thành công dân Mỹ cho những trẻ em sinh ra bất hợp pháp tại đất nước mình.
Tuy nhiên, để thuyết phục những cử tri người Latinh, cử tri trẻ và cử tri nữ tin tưởng vào một GOP mới, vào Cantor và quan trọng hơn là vào người mà đảng của ông sẽ tiến cử làm ứng viên tổng thống năm 2016, Cantor và đảng Cộng hòa sẽ phải lăn xả vào những cuộc chiến với chính mình. Họ sẽ phải tạo ra một đảng Cộng hòa mới và có thể sẽ phải "liều" thực hiện những việc làm trong quá trình đó chứ không chỉ giẫm lên vết chân của người khác