Thái tử Charles thăm Cuba

• Vợ chồng Thái tử Charles sắp chia tay?
• Thái tử Charles từ chối nhận lương hưu

Chuyến thăm được giới phân tích đánh giá là dấu mốc lịch sử khi lần đầu tiên thành viên Hoàng gia Anh đặt chân đến thăm Hòn đảo tự do từ khi cách mạng Cuba thành công cách đây 60 năm.

Theo Tân Hoa xã, Thái tử Charles và Công nương Camilla đặt chân xuống sân bay quốc tế Jose Marti hôm 24-3 trong sự tiếp đón của Thứ trưởng Ngoại giao Cuba Ana Teresita Gonzalez. Từ sân bay, Thái tử Charles và Công nương Camilla đến Quảng trường Cách mạng ở trung tâm Thủ đô La Habana và làm lễ đặt vòng hoa tưởng niệm tại tượng đài vị Anh hùng dân tộc Cuba Jose Marti.

Trong thời gian lưu lại Cuba, Thái tử Charles và Công nương đã có nhiều hoạt động mang tính hữu nghị, như tham quan khu di tích thuộc địa cũ trước khi tiếp kiến và hội đàm chính thức với Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel (hôm 25-3). Sau cuộc hội đàm, Thái tử Charles đã đến dự lễ đặt viên đá khởi công dự án trang trại điện mặt trời nằm trong Đặc khu kinh tế Mariel, cách La Habana 45km về phía tây.

Thái tử Charles đặc biệt quan tâm và đến tham quan dự án nghiên cứu y sinh học tại Trung tâm Nghiên cứu dịch tễ phân tử ở La Habana, hợp tác giữa Đại học Manchester với ngành y học Cuba nhằm giúp Cuba tự nghiên cứu, sản xuất các thuốc chống ung thư. Đây là một trong những dự án hợp tác trọng điểm giữa Anh và Cuba. Ngoài ra, trong ngày cuối của chuyến thăm, Thái tử Charles và Công nương Camilla còn tham dự một chương trình gala văn hóa tại Nhà hát lớn Alicia Alonso.

Nhìn lại tình hình quan hệ giữa Cuba với nước Anh và các nước phương Tây nói chung, sau hơn 50 năm quan hệ đầy khó khăn do ảnh hưởng từ chính sách cấm vận phi lý của Mỹ đối với Hòn đảo tự do, các mối quan hệ mới bắt đầu dần cải thiện trong những năm cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI. Nhưng cũng phải đến năm 2016, khi Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro đạt được thỏa thuận hòa giải sau hơn một năm trời đàm phán liên tục, quan hệ ngoại giao My ä- Cuba mới có cơ hội bình thường hóa.

Một số biện pháp cấm vận, như lệnh hạn chế đi lại, giao thương một số lĩnh vực hàng hóa đã được nới lỏng và hướng tới việc gỡ bỏ một phần các lệnh cấm vận của Mỹ đối với Cuba.

Tuy nhiên mọi chuyện bỗng xoay chuyển theo chiều hướng xấu sau khi ông Trump lên làm Tổng thống. Nói rằng ông Trump đã thay đổi, đảo lộn hoàn toàn mọi chính sách với Cuba cũng chưa hẳn đúng, nhưng quả thực ông đã đảo ngược một số chính sách như thế, như việc áp đặt trở lại lệnh hạn chế đi lại và buôn bán.

Gần đây, ông Trump thường xuyên đưa ra những tuyên bố, bình luận về một số vấn đề nội bộ của Cuba gây bất bình trong dư luận. Tổng thống Donal Trump cũng đưa ra những điều kiện khó chấp nhận về việc thay đổi thể chế chính trị ở Cuba để bình thường hóa quan hệ hai nước.

Đặc biệt, trong cuộc khủng hoảng chính trị tại Venezuela hiện nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hơn một lần thể hiện thái độ gay gắt đối với Cuba, cáo buộc Hòn đảo tự do và nước Nga cùng hậu thuẫn cho chính quyền của Tổng thống Maduro trong cuộc đối đầu chính trị với phe đối lập do Mỹ và đồng minh hậu thuẫn.

Trong bối cảnh đó, chuyến thăm Cuba của Thái tử Charles được giới quan sát đánh giá là “nhạy cảm”. Khỏi phải nói, truyền thông và giới chính khách diều hâu Mỹ đang dậy sóng vì chuyến thăm này. Đài CNN, các tờ báo lớn như New York Times, Washington Post,… cùng đưa ra những bình luận về chuyến thăm.

Phản ứng lại trước những lời chỉ trích từ phía Mỹ, giới chức Anh khẳng định rằng chuyến thăm của Thái tử Charles hoàn toàn nằm trong chính sách đối ngoại hợp lý của Chính phủ Anh. Tờ báo The Daily Mail của Anh dẫn nguồn tin từ London khẳng định Chính phủ Anh đã yêu cầu Thái tử Charles đưa Cuba vào lộ trình và là điểm đến quan trọng nhất trong chuyến công du vùng Caribbe của mình (gồm Cuba và một loạt quốc gia khác như Saint Lucia, Barbados, Saint Kitts và Nevis, Saint Vincent và Grenadines, Quần đảo Cayman và Grenada).

Theo các nhà bình luận, chuyến đi của Thái tử Charles đã được chính phủ Anh đưa vào nghị trình trong chính sách đối ngoại “quyền lực mềm” trong giai đoạn mới. Và kế hoạch đã không thay đổi bất chấp có sự phản đối từ giới chính khách Mỹ.

Giới bình luận cho rằng, trong vòng 20 năm trở lại đây, nhất là từ đầu thế kỷ XXI, những chuyến công du nước ngoài của Hoàng gia Anh bắt đầu được xem như một công cụ ngoại giao của nước Anh, từ chuyến công du lịch sử đến nước láng giềng Cộng hòa Ireland của Nữ hoàng Elizabeth II năm 2011, cho đến chuyến thăm cũng của Nữ hoàng Elizabeth II đến Trung Quốc vào tháng 7-2018, và nay là chuyến thăm Cuba của Thái tử Charles. Tất cả những chuyến thăm này đều mang ý nghĩa nhất định, bởi tiếng nói của Hoàng gia Anh được xác tín rất cao.

Cựu Đại sứ Anh tại Cuba Paul Webster Hare cho rằng, chính sách của nước Anh từ hơn 20 năm qua là “không đồng tình với việc cô lập Cuba”, thay vì thế là lôi kéo và đối thoại. Vì vậy, chuyến thăm Cuba của Thái tử Charles nằm trong một đường lối ngoại giao độc lập, công minh, không a dua theo chính sách thù hằn của nước Mỹ.