Thủ tướng Shinzo Abe mất tín nhiệm sau vụ bê bối đất đai trường học

• Thủ tướng Shinzo Abe và kế hoạch “người khổng lồ” trên thị trường vũ khí
• Thủ tướng Shinzo Abe: “Mở rộng” chính sách ngoại giao – an ninh

Các nhà lập pháp đối lập và giới truyền thông Nhật Bản cho rằng chính quyền đảng Dân chủ Tự do (LDP) - hay thậm chí vài quan chức thân cận với Thủ tướng Shinzo Abe - đã gây áp lực buộc Bộ Tài chính bán khu đất công với giá rẻ. Tuy nhiên, ông Shinzo Abe khăng khăng bác bỏ sự dính líu đến vụ việc và thậm chí tuyên bố sẵn sàng từ chức nếu điều đó được chứng minh.

Ngôi trường mới mà Moritomo Gakuen định xây dựng trên lô đất công gây tranh cãi dự kiến đặt tên gọi là Trường Tiểu học Abe Shinzo Memorial và phu nhân Thủ tướng Akie Abe được trang web nhà trường mô tả sẽ là “hiệu trưởng danh dự”.

Akie Abe cũng được cho là thay mặt Thủ tướng để trao phong bì đựng 1 triệu yên cho ban điều hành trường Motitomo Gakuen. Sau khi vụ bê bối đất đai bị phanh phui, Akie Abe đã rút khỏi chiếc ghế “hiệu trưởng danh dự”.

Thủ tướng Shinzo Abe và phu nhân.

Dư luận cũng chỉ trích ông Abe bao che cho chương trình giáo dục theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan của ngôi trường song Thủ tướng bác bỏ điều này trong phiên điều trần trước quốc hội Nhật Bản vào ngày 25-7. Yasunori Kagoike, Hiệu trưởng trường Moritomo Gakuen, là thành viên ban điều hành chi nhánh Osaka của Nippon Kaigi - một nhóm vận động hành lang theo chủ nghĩa dân tộc tán dương những giá trị Nhật Bản thời Chiến tranh thế giới lần 2 và chống đối hiến pháp theo đường lối hòa bình của nước này. Thủ tướng Abe và nội các của ông cũng được cho là có mối quan hệ thân thiết với nhóm Nippon Kaigi.

Những vụ bê bối tài chính liên quan đến chính quyền thường hay xảy ra ở nhiều quốc gia khác, song câu chuyện học sinh tiểu học bị giảng dạy theo chương trình tôn sùng chủ nghĩa dân tộc cực đoan và sự sử dụng ngôn ngữ phân biệt chủng tộc của trường Moritomo Gakuen đã làm dư luận nước này dậy sóng. Chủ nghĩa dân tộc của trường tiểu học và vụ bê bối mua bán đất công mờ ám khiến cho uy tín của Thủ tướng Shinzo Abe giảm sút trầm trọng.

Theo hãng tin Kyodo, tỷ lệ tín nhiệm ông Abe chỉ còn 55,7% trong tháng 6 vừa qua. Trong khi một điều tra trực tuyến khác tuyên bố sự ủng hộ Thủ tướng Abe trong tháng 7 đã giảm mạnh từ 63,7% xuống còn 36,1%. Còn theo điều tra của tờ báo Mainichi, tỷ lệ ủng hộ nội các Shinzo Abe chỉ còn 26% - mức thấp nhất từ khi ông Abe nắm quyền lực năm 2012.

Shinzo Abe giữ chức Thủ tướng Nhật Bản từ năm 2012 với lời hứa vực dậy nền kinh tế nước nhà bị trì trệ suốt nhiều năm đồng thời tăng cường sức mạnh quốc phòng. Abe cũng có ý định tranh cử chức thủ tướng nhiệm kỳ thứ 3 vào năm 2018 song vụ bê bối đất đai trường học có lẽ là thách thức to lớn mà ông phải giải quyết.

Giáo sư Đại học Tokyo Yu Uchiyama bình luận rằng, các vấn đề của Thủ tướng Abe là “hết sức trầm trọng” song điều đó không có nghĩa ông buộc phải từ chức trong thời gian sắp tới. Còn Tobias Harris, nhà quan sát chính trị và Phó Chủ tịch công ty tư vấn toàn cầu Teneo Intelligence đặt trụ sở chính tại thủ đô London nước Anh, tin rằng ông Shinzo Abe “khó có thể hồi phục lại uy tín của mình”.

Một số chính sách của Shinzo Abe cũng gây tranh cãi ảnh hưởng đến uy tín của ông. Ví dụ năm 2015, kế hoạch triển khai quân đội Nhật Bản ra nước ngoài của ông vấp phải sự phản đối quyết liệt từ người dân. Đầu năm 2017, luật chống khủng bố mới của chính quyền Shinzo Abe cũng hứng chịu hàng loạt sự chỉ trích dữ dội.

Một vụ bê bối khác giáng mạnh vào uy tín của Abe là nữ Bộ trưởng Quốc phòng Tomomi Inada - đồng minh thân thiết của thủ tướng - bị tố cáo che đậy các tài liệu về sứ mạng gìn giữ hòa bình của quân đội Nhật Bản ở Nam Sudan.

Ngoài ra, ông Shinzo Abe còn dính líu đến vụ bê bối liên quan đến trường học khác: đó là sử dụng quyền lực để Viện Giáo dục Kake (do bạn thân của Abe là Kotaro Kake lãnh đạo) được cấp phép mở trường thú y do tư nhân quản lý trong một đặc khu kinh tế. Trong khi tực tế là số lượng bác sĩ thú y nước này đã quá thừa dẫn đến việc chính quyền không cho phép mở thêm trường đào tạo ngành này nữa!

Nếu vượt qua được mọi sóng gió, theo dự đoán ông Shinzo Abe có khả năng đắc cử thủ tướng nhiệm kỳ 3 (tức đến năm 2021 nếu LDP tiếp tục cầm quyền và ông tái cử chức chủ tịch tổ chức đảng này). Với 3 nhiệm kỳ, Shinzo Abe sẽ trở thành thủ tướng cầm quyền dài nhất Nhật Bản sau Chiến tranh thế giới lần 2.