Anh: Thủ tướng Johnson xử lý thế nào với vụ Partygate?
Sở Cảnh sát thành phố London (Scotland Yard) vừa ban hành giấy phạt đối với các nhân viên làm việc trong số 10 Phố Downing do tham gia tiệc tùng trong thời gian giãn cách xã hội, vi phạm quy định về phòng, chống dịch COVID-19.
Theo The Guardian, giấy phạt được Scotland Yard gửi cho khoảng 20 người được xác định là đã vi phạm quy định khi tham gia bữa tiệc chia tay các trợ lý của Thủ tướng Boris Johnson tên là Hannah Young và James Slack. Ngoài ra, những người từng dự bữa tiệc vào đêm 16-4-2021 cũng sẽ bị phạt. Sự kiện này đã gây phẫn nộ trong dân chúng Anh bởi nó phản ánh hình ảnh trái ngược: Trong khi Nữ hoàng Anh Elizabeth II ngồi cách ly một mình trong đám tang chồng thì ở số 10 Phố Downing, các nhân viên Phủ Thủ tướng lại tụ tập tiệc tùng đình đám. Sự việc càng trở nên nghiêm trọng khi những nhân viên say rượu và có những hành động thiếu chuẩn mực, gây bức xúc trong dân chúng.
Đội điều tra đối với các sự kiện tiệc tùng trong số 10 Phố Downing có tên gọi là Operation Hillman. Theo đánh giá của đơn vị này, sự việc diễn ra đã có đủ cơ sở để kết luận rằng những người liên quan trong sự kiện đã hành xử đi ngược lại các quy định chung của nhà nước. Vì lý do này, những người tham gia sẽ được thông báo về việc sẽ nhận được giấy thông báo hình phạt cố định (FPN) và sẽ phải nộp một khoản tiền phạt.
Hồ sơ điều tra của cảnh sát London cho thấy hơn 15 sự kiện được cho là đã diễn ra trong khoảng thời gian từ giữa tháng 5-2020 đến tháng 4-2021. Trong số đó có một cuộc tụ tập ăn pho-mát và uống rượu vang tại khu vườn của số 10 Phố Downing vào ngày 15-5-2020; một bữa tiệc “tự mang rượu đến uống”, cũng diễn ra trong vườn Dinh Thủ tướng cách đó 5 ngày; một bữa tiệc bị cáo buộc được tổ chức trong căn hộ của Thủ tướng Johnson vào tháng 11-2020, ngày trợ lý của ông là Dominic Cummings rời nhiệm; và 2 bữa tiệc rượu chia tay diễn ra đồng thời ở số 10 Phố Downing vào đêm trước đám tang Hoàng thân Philip hồi tháng 4-2021.
Ngay sau khi thông tin về các bữa tiệc được công bố rộng rãi, số 10 Phố Downing đã có thư xin lỗi Nữ hoàng Elizabeth II. Tuy nhiên, dư luận công chúng cũng như giới chính khách đều cho rằng điều đó chưa thỏa đáng. Sự việc vi phạm quy định phòng, chống dịch diễn ra ngay tại Dinh Thủ tướng phản ánh một sự bất tuân luật lệ ở cấp độ cao nhất, đồng thời tạo ra sự bất công trong thi hành pháp luật, bởi trong khi người dân Anh buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt thì người của chính phủ ngang nhiên không chấp hành.
Vấn đề được đặt ra là Thủ tướng Johnson có bị phạt hay không và nếu có thì ông có phải từ chức hay không?
Phản hồi ban đầu của Thủ tướng Johnson sau khi tờ báo The Mirror đăng thông tin đầu tiên là bác bỏ. Ông Johnson cho rằng “tất cả các hướng dẫn đã được tuân thủ hoàn toàn trong No 10”. Khi video xuất hiện cho thấy nhân viên số 10 đang nói đùa về một bữa tiệc, ông Johnson cho rằng “các quy tắc không bị phá vỡ”. Bản thân Thủ tướng Johnson cho đến nay cũng luôn khẳng định mình không vi phạm quy định về phòng, chống dịch, vì thế cảnh sát không thể phát hành giấy phạt đối với ông. Mặt khác, có vẻ như cuộc khủng hoảng Ukraine đã góp phần khiến cho vụ việc các bữa tiệc trong số 10 Phố Downing - báo chí gọi là Partygate - trở nên ít được quan tâm hơn. Người ta đang bận tâm theo dõi cách Thủ tướng Anh xử lý vấn đề Ukraine trong chính sách đối ngoại nhiều hơn là bận tâm việc ông có vi phạm quy định phòng, chống dịch hay không.
Tuy nhiên, một số chính khách đối lập ở Anh thì cho rằng Thủ tướng Johnson nên từ chức nếu bị phạt. Angela Rayner, Phó Chủ tịch Công đảng Anh khẳng định cho dù ông Johnson không thừa nhận mình vi phạm các quy định và chưa bị cảnh sát gửi giấy phạt nhưng ông sẽ khó thoát khỏi áp lực từ chức bởi ông phải chịu trách nhiệm cao nhất cho những sự việc xảy ra tại Dinh Thủ tướng. Hồ sơ điều tra của Operation Hillman cho thấy, trong 15 sự kiện đã diễn ra từ giữa tháng 5-2020 đến tháng 4-2021, ông Johnson đã tham gia 6 sự kiện. Điều này cho thấy có khả năng ông đã vi phạm các quy định nhưng không thừa nhận.
Cho đến nay, cuộc điều tra về các sự kiện tiệc tùng trong số 10 Phố Downing vẫn chưa đi đến kết luận cuối cùng. Đội điều tra Operation Hillman vẫn tiếp tục thu thập thêm các chứng cứ, lấy lời khai những người có liên quan để củng cố kết luận nhằm xác định mức độ trách nhiệm đối với Thủ tướng Johnson. Các chính khách đối lập đang nóng lòng chờ xem ông Johnson sẽ phải thừa nhận mình có vi phạm quy định hay không và khi nào thì ông sẽ thừa nhận. Điều đó chắc chắn sẽ không diễn ra vào thời điểm này.
Theo giới phân tích, nước Anh hiện nay chưa sẵn sàng cho việc tìm kiếm lãnh đạo mới nếu ông Johnson phải từ chức. Một mặt, bất chấp những sự kiện tại số 10 Phố Downing, ông Johnson hiện đang là nhà lãnh đạo có uy tín cao nhất ở Anh. Nước Anh dưới sự lãnh đạo của ông đang cho thấy sự ổn định và hướng đi rất tốt, kể cả trong tình hình dịch bệnh COVID-19. Mặt khác, ông Johnson hiện đang là nhà lãnh đạo tiêu biểu của nước Anh trong cuộc khủng hoảng Ukraine. Người dân Anh hiện đang rất ủng hộ cách ông phản đối việc Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, đồng thời ban hành các lệnh trừng phạt đối với nước Nga và người Nga. Rốt cuộc, vụ việc Partygate rồi cũng sẽ khó khiến ông Johnson mất chức như nhiều người mong đợi.