Mexico thu giữ hơn 8 tấn hàng trong vụ bắt giữ ma túy

“Nhân viên hải quân đã thu giữ 8.361 kg hàng hóa bất hợp pháp, đây là lượng ma túy lớn nhất bị thu giữ trong một hoạt động trên biển, chưa từng có trong lịch sử”, một tuyên bố từ Bộ Hải quân Mexico cho biết. Bộ không nêu rõ loại ma túy, nhưng cho biết chúng có giá trị 2,099 tỷ peso (105 triệu USD). Hải quân cũng đã thu giữ 8.700 lít nhiên liệu và sáu chiếc thuyền ở bờ biển gần Lazaro Cardenas, thuộc tiểu bang Michoacan và xa hơn về phía nam ngoài khơi bờ biển tiểu bang Guerrero.

“Đã có 23 người bị giam giữ, những người đã được đọc các quyền của họ, cũng như sáu chiếc thuyền, số ma túy được cho là và nhiên liệu đã được bàn giao cho các cơ quan có thẩm quyền để đưa vào cuộc điều tra tương ứng”, Hải quân cho biết thêm. Ma túy được phân phối trên sáu chiếc thuyền nhỏ và một trong những chiếc thuyền là tàu ngầm, điều này ngụ ý một hành động “phức tạp” từ phía các thủy thủ.

Vụ bắt giữ ma túy lớn nhất trong lịch sử Mexico là 23 tấn cocaine Colombia vào tháng 11 năm 2007. Theo Hải quân, thông báo hôm thứ sáu ngày 18/10  đó cũng là số lượng lớn nhất từng bị thu giữ trong hoạt động hàng hải tại đất nước Mexico. Bộ này cũng chia sẻ rằng cuộc đột kích mới nhất được báo cáo đã được thực hiện trong một tuần trước bởi các đơn vị trên mặt nước được hỗ trợ bởi một máy bay trực thăng.

Vào ngày 23/8, các nhà chức trách báo cáo rằng họ đã tịch thu khoảng bảy tấn ma túy trong hai hoạt động riêng biệt ở cùng một khu vực của đất nước. Hải quân Mexico còn chia sẻ vào năm 2016, đơn vị tiến hành các hoạt động giám sát thường xuyên, đã phát hiện ra đủ loại lô hàng ma túy, bao gồm một lô cocaine được nhồi trong 217 thùng nước sốt ớt. Hoa Kỳ đã thúc đẩy Mexico tăng cường nỗ lực ngăn chặn nạn buôn bán ma túy, trong khi Mexico đã gây sức ép buộc Hoa Kỳ phải hành động nhiều hơn nữa để ngăn chặn dòng chảy vũ khí cho các nhóm tội phạm qua biên giới vào Mexico.

Vụ bắt giữ ma túy lớn khác của chính phủ Mexico vào tháng 8/2024 xảy ra khi Hải quân Mexico thu giữ 5,6 tấn cocaine và bắt giữ 15 người bị tình nghi sau một cuộc rượt đuổi tốc độ cao ngoài khơi bờ biển Colima. Một đoạn video do Hải quân công bố cho thấy những chiếc thuyền cao tốc chạy nhanh trên mặt nước trước khi những kẻ buôn lậu bị tình nghi bị bắt giữ. Một trực thăng của hải quân theo dõi các tàu thuyền. Bộ Hải quân chia sẻ, vào trung tuần tháng 8 nhân viên trên một tàu hải quân và được một trực thăng Panther hỗ trợ đã thu giữ 126 gói hàng chứa 5,6 tấn “được cho là” cocaine sau khi chặn ba tàu cao tốc ở Thái Bình Dương, phía tây nam Manzanillo, Colima.

Số lượng ma túy bị thu giữ đó “là vụ tịch thu lớn nhất trong một sự kiện duy nhất trong nhiệm kỳ của Tổng thống Andrés Manuel López Obrador”, SEMAR cho biết khi đề cập đến giai đoạn 2018-2024 của chính phủ Mexico. Những bức ảnh về vụ vận chuyển bất hợp pháp đã được đăng lên các tài khoản mạng xã hội của hải quân. SEMAR cho biết 1.100 lít nhiên liệu cũng đã bị tịch thu và 15 “kẻ bị cáo buộc vi phạm pháp luật” đã bị bắt giữ. SEMAR cho biết những nghi phạm và hàng hóa bất hợp pháp của họ đã được đưa lên bờ và chuyển giao cho Văn phòng Tổng chưởng lý liên bang. Họ không xác định danh tính những người bị giam giữ hoặc tiết lộ quốc tịch của họ.

Trong một “sự kiện thứ hai” được nêu trong cùng một tuyên bố, Bộ Hải quân cho biết nhân viên hải quân đã tịch thu thêm 32 gói cocaine trôi dạt trên Thái Bình Dương ở phía tây nam Lázaro Cárdenas, Michoacán. Những gói hàng đó - được nhìn thấy ở cuối đoạn video của hải quân - nặng khoảng 1,6 tấn. Nhân viên hải quân cũng tịch thu một “tàu nhỏ” có 3 động cơ gắn ngoài. Không có vụ bắt giữ người nào được báo cáo.

SEMAR không nêu rõ thời điểm hai vụ bắt giữ ma túy diễn ra, chỉ nói rằng chúng xảy ra trong tháng 8 năm 2024. Hải quân thường xuyên tịch thu ma túy trên biển. Trong số các vụ bắt giữ năm 2024 có vụ tịch thu 1,5 tấn cocaine ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương của Guerrero vào tháng 7, vụ bắt giữ 3 tấn cocaine ngoài khơi bờ biển Caribe của Quintana Roo vào tháng 5 và vụ bắt giữ gần 2 tấn cocaine ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương vào tháng 4. Các nhóm tội phạm có tổ chức sử dụng nhiều phương thức vận chuyển khác nhau để vận chuyển cocaine từ Nam Mỹ đến Mexico và sau đó vào Hoa Kỳ.

Theo Văn phòng Liên hợp quốc về Ma túy và Tội phạm, “cocaine thường được vận chuyển từ Colombia đến Mexico hoặc Trung Mỹ bằng đường biển và sau đó tiếp tục bằng đường bộ đến Hoa Kỳ và Canada”. Trong báo cáo năm 2021, Tổ chức các quốc gia châu Mỹ đã phác thảo bảy tuyến đường buôn bán ma túy trên biển giữa Nam Mỹ và Mexico hoặc Trung Mỹ. Năm trong số các tuyến đường đó kết thúc ở Mexico, bao gồm các tiểu bang Chiapas, Guerrero và Sinaloa.

Trong khi đó, vào tháng 9/2023, Hải quân Mexico đã thông báo rằng họ đã thu giữ hơn 45 tấn cocaine và methamphetamine tại các vùng biển Mexico, cảng quốc gia, Sân bay quốc tế thành phố Mexico và tại các tiểu bang có hoạt động sản xuất cocaine và methamphetamine đáng kể trong các phòng thí nghiệm bí mật trong suốt hai tuần. Số lượng ma túy kỷ lục được phát hiện trong các nhà chứa máy bay, bao tải thức ăn gia súc, xi lanh và va li.

Trước đó, vào tháng 8/2023, các cơ quan hàng hải tại một cảng ở Michoacan đã phát hiện 500 bao tải được đánh dấu là thức ăn gia súc nhưng chứa khoảng 20.000 kg vật liệu có chứa cocaine trên một con tàu. Con tàu này đã đến từ Buenaventura, Colombia. Vào cuối tháng 8, 6 xi lanh chứa 787 kg chất nghi là methamphetamine đã bị tịch thu tại một cảng ở Colima. Lô hàng này đang trên đường đến Hồng Kông trong một container chở máy đánh bóng.

Vào đầu tháng 9/2023, khoảng 20.000 kg methamphetamine được cho là đã bị tịch thu tại một cảng ở Veracruz, cũng trong một container chứa thức ăn gia súc, trên một con tàu đi Rotterdam, Hà Lan. Vài ngày sau, thêm 204 kg ma túy tổng hợp đã được tìm thấy tại cùng một cảng, trong một container chứa móc cho đối trọng cần cẩu. Cũng trong tháng 9, 18 kg ma túy khác đã bị tịch thu tại Sân bay quốc tế Mexico City. Ma túy được vận chuyển trong va li và được chuyển đến Tây Ban Nha.

Trong cùng một thời gian, 24 nghi phạm đã bị bắt cách một cảng ở Michoacan 200 hải lý, mang theo khoảng 2.210 kg cocaine. Trong chiến dịch này, chính quyền cũng tịch thu một tàu bán ngầm, bảy chiếc thuyền, 12 động cơ gắn ngoài và khoảng 3.000 lít nhiên liệu. Ngoài ra, hai phòng thí nghiệm bí mật được sử dụng để sản xuất ma túy tổng hợp đã bị phá hủy tại Culiacan, Sinaloa, gây thiệt hại 12 triệu đô la Mỹ cho tội phạm có tổ chức. Các phòng thí nghiệm này chứa 3.800 kg methamphetamine nguyên bản và 2.500 kg tiền chất hóa học, trong số các thành phần khác được sử dụng trong sản xuất ma túy.

Người phát ngôn của Hải quân Mexico cho biết: “Bộ trưởng Hải quân, phối hợp với Quân đội Mexico và các cơ quan chức năng ở mọi cấp chính quyền, đang góp phần làm suy yếu mạng lưới phân phối ma túy của các nhóm tội phạm hoạt động tại đất nước chúng tôi. Điều này tác động đáng kể đến cấu trúc tài chính và hoạt động của chúng, góp phần vào an ninh nội bộ của đất nước và tái khẳng định cam kết của chúng tôi đối với sự an toàn của các gia đình Mexico”.

Một chiếc tàu ngầm dài 10 mét đã bị hải quân Mexico thu giữ khi nó đang di chuyển trên Thái Bình Dương chở một lô hàng nghi là cocaine đến Hoa Kỳ, cho thấy sự tinh vi ngày càng tăng của những kẻ buôn lậu ma túy. “Đó không phải là tàu ngầm quân sự, nó dài 10 mét và theo những gì chúng tôi biết thì chúng được chế tạo trong rừng rậm Colombia để chở ma túy”, phát ngôn viên hải quân, Đại úy Benjamin Mar cho biết sau khi con tàu bị chặn lại cách bờ biển bang Oaxaca 15 km.

Hải quân đã cố gắng xác nhận số lượng và loại ma túy trên tàu ngầm, mặc dù trước đó họ đã nghi ngờ đó là cocaine. Ông Mar cho biết tàu ngầm đã bị phát hiện từ trên không và bốn thành viên thủy thủ đoàn đã đầu hàng mà không chống cự. Đây là vụ bắt giữ ma túy bằng tàu ngầm đầu tiên của hải quân nhưng không phải là lần đầu tiên các băng đảng ma túy sử dụng tàu ngầm để tránh bị phát hiện.

Một phát ngôn viên khác của hải quân, Jose Luis Vergara, cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh rằng lực lượng đặc nhiệm đã đợi cho đến khi tàu nổi lên và bắt giữ bốn thành viên thủy thủ đoàn. Một viên chức cảng địa phương cho biết tàu ngầm đã được kéo đến một căn cứ quân sự tại Vịnh Santa Cruz de Huatulco.

Mexico là điểm trung chuyển chính cho hoạt động buôn bán ma túy giữa Colombia và Hoa Kỳ. Ước tính có 450 cảnh sát đã thiệt mạng ở Mexico kể từ khi chiến dịch chống ma túy lớn của liên bang được triển khai vào tháng 12 năm 2006. Tổng thống Felipe Calderon đã triển khai khoảng 36.000 quân liên bang để chống lại các tổ chức buôn bán ma túy nhưng bạo lực vẫn tiếp tục hoành hành. 

Hải quân Mexico là một trong hai lực lượng vũ trang độc lập của Mexico và cũng là lực lượng hải quân lớn thứ hai ở Mỹ Latinh và Bắc Mỹ, và lớn thứ ba ở châu Mỹ sau Hoa Kỳ và Brazil. Lực lượng hải quân thực tế được gọi là Armada de México. Secretaría de Marina (SEMAR) (tiếng Anh: Naval Secretariat) bao gồm cả Armada và Bộ trưởng Hải quân và công chức trực thuộc. Chỉ huy của Hải quân là Bộ trưởng Hải quân, người vừa là bộ trưởng nội các vừa là sĩ quan hải quân chuyên nghiệp.

Nhiệm vụ được nêu của Hải quân Mexico là sử dụng lực lượng hải quân của liên bang để phòng thủ bên ngoài và hỗ trợ trật tự nội bộ. Tính đến năm 2020, Hải quân bao gồm khoảng 68.200 nam và nữ cộng với lực lượng dự bị, hơn 189 tàu và khoảng 130 máy bay. Hải quân cố gắng duy trì chương trình hiện đại hóa liên tục để nâng cao khả năng ứng phó của mình.

Với diện tích mặt nước lớn (3.149.920 km2) và đường bờ biển dài (11.122 km) của Mexico, nhiệm vụ của Hải quân có tầm quan trọng rất lớn. Có lẽ nhiệm vụ quan trọng nhất đang diễn ra của họ là chống lại cuộc chiến chống ma túy của Mexico, bao gồm việc bảo vệ các giếng dầu của Pemex tại Campeche ở Vịnh Mexico. Một nhiệm vụ quan trọng khác của Hải quân Mexico là giúp đỡ mọi người trong các hoạt động cứu trợ bão và các thảm họa thiên nhiên khác.