Vụ tự sát tập thể của giáo phái People Temple

09:09 12/06/2023

Tháng 11/1978, tất cả mọi phương tiện truyền thông trên thế giới đều loan tin khủng khiếp: tại thị trấn Jonestown, Guyana, hơn 900 thành viên của giáo phái People Temple (Đền thờ Nhân dân) đã tự sát cùng một lúc, trong số đó có 276 trẻ em. Sự vụ đã xảy ra thế nào và điều gì đã thúc đẩy những người theo giáo phái thực hiện hành động tuyệt vọng và cực đoan như vậy?

Thủ lĩnh Jim Jones và giáo phái People Temple

Tổ chức tôn giáo People Temple, sau này được gọi là giáo phái, phát sinh vào năm 1955 tại bang Indiana, Mỹ. Người sáng lập là nhà thuyết giáo 24 tuổi Jim Jones. Jones đã rao giảng những ý tưởng về bình đẳng xã hội và chủng tộc, hứa sẽ giúp đỡ mọi giáo dân của mình. Trong tổ chức này, Jim Jones thu nhận những người có địa vị xã hội rất khác nhau: những người nghiện rượu, nghiện ma túy, vô gia cư, cũng như có nhiều người gặp vấn đề trong gia đình hoặc đơn giản là thất vọng về thế giới xung quanh. Một phần ba thành viên của tổ chức là người da đen, tại Indiana thời điểm đó quan điểm phân biệt chủng tộc phát triển mạnh.

Thủ lĩnh giáo phái “People Temple” Jim Jones.

Ngay trong năm 1956, Jim Jones đã mua một tòa nhà thờ nhỏ ở Indianapolis, tại đây anh ta tổ chức các cuộc họp mặt. Họ thường thực hành việc “chữa bệnh thần kỳ” cho bệnh nhân, điều này đã thu hút sự chú ý rất lớn của công chúng. Một lần, Jim Jones, người có tài diễn xuất, thậm chí còn tự mình vào vai như thể đã được “hồi sinh”.

Vào những năm 1960, trong bối cảnh Chiến tranh lạnh, nỗi khiếp sợ chiến tranh hạt nhân rất phổ biến trong xã hội Mỹ. Jim Jones đã khéo léo tận dụng bối cảnh này. Anh ta nói với giáo dân của mình rằng bản thân đã nhìn thấy viễn cảnh về ngày tận thế hạt nhân, rằng toàn bộ thành phố sẽ bị tấn công hạt nhân và bị phá hủy hoàn toàn. Và, tất nhiên, chỉ những người được bầu chọn mới được giải cứu, bao gồm cả các thành viên của giáo phái.

Theo thời gian, giáo phái ngày càng phát triển. Nếu những năm đầu chỉ có vài chục người thì đến đầu những năm 1970, People Temple đã có từ 3.000 - 5.000 người. Những người của giáo phái đã đi khắp đất nước, tổ chức các buổi diễn thuyết quyên góp ở các thành phố khác nhau. Jim Jones đã mở một bếp ăn cho người nghèo để thu hút những người ủng hộ mới. Ngoài ra, People Temple đã mở một nhà trẻ, cung cấp các dịch vụ y tế và pháp lý để được nhận trợ cấp. Dần dần, giáo phái này ngày càng trở nên toàn trị, Jim Jones yêu cầu các thành viên của tổ chức chuyển nhượng lại tài sản, cũng như dành sự quan tâm cho giáo phái hơn là gia đình của mình.

Năm 1965, sau khi tuyên bố rằng Indianapolis sẽ bị phá hủy trong một cuộc chiến tranh hạt nhân sắp tới, Jim Jones tuyên bố chuyển People Temple đến California. Một lý do quan trọng hơn của việc di rời là sự chỉ trích ngày càng tăng từ người thân của các thành viên đối với giáo phái. Tại California, Jim Jones đã giành được sự ủng hộ của một số chính trị gia địa phương. Bất cứ lúc nào, anh ta cũng có thể đưa ít nhất vài trăm người của mình đến một cuộc míttinh để ủng hộ họ. Vì vậy, một lần Jim Jones ủng hộ George Moscone tại cuộc bầu cử thị trưởng San Francisco, sau đó anh ta đã nhận được một chức vụ cao trong chính quyền thành phố.

Nơi xảy ra thảm kịch tự sát tập thể.

Vào giữa những năm 1970, Jim Jones được coi là một người rất đáng được kính trọng ở California. Trong số những người quen của anh ta có Thống đốc Jerry Brown, thậm chí có lần Jim Jones đã gặp Đệ nhất phu nhân Mỹ Rosalyn Carter. Đến thời điểm đó, quy mô hoạt động của People Temple cũng đã lớn hơn. Tổ chức đã có được 9 viện dưỡng lão, 6 trường tư thục dành cho trẻ em. Nhiều tài liệu cũng được in ra, số lượng phát hành hàng tháng của tổ chức đạt 30.000 bản.

Nhưng cùng với những thành công, một số vấn đề mới đã sớm xuất hiện. Người thân của các thành viên của giáo phái bắt đầu đồng loạt đệ đơn kiện, cho rằng Jim Jones đang lừa dối người thân của họ và lừa gạt tiền của các thành viên. Trên báo chí, các ấn phẩm chỉ trích giáo phái đã lần lượt xuất hiện, các nhà báo cho rằng mọi người đã bị giam giữ ở đó bằng vũ lực, và những hình phạt tàn bạo sẽ xảy ra sau bất kỳ hành vi nào vi phạm. Không thể chống lại được vô số sự chỉ trích, Jim Jones quyết định cần phải có một sự di chuyển  mới, và lần này là bên ngoài nước Mỹ.

“Thành phố của những giấc mơ và hạnh phúc chung”

Nơi tái định cư được chọn rất khác thường: Guyana, nằm ở bờ biển phía bắc Nam Mỹ. Tại đó, giữa rừng rậm, việc xây dựng khu định cư mới được bắt đầu trên một khu đất thuê. Jones đặt tên cho nó từ tên của chính mình là Jonestown. Năm 1977, Jones cùng với hơn 900 thành viên khác của People Temple chuyển đến Jonestown. Tại đây, họ làm việc từ 11 giờ mỗi ngày, xây dựng các tòa nhà mới và mở rộng lãnh thổ. Tại Jonestown đã xây trường mẫu giáo, nhà trẻ, câu lạc bộ và xưởng cưa.

Trong các bài phát biểu của mình tại cuộc họp diễn ra vào mỗi buổi tối, Jim Jones đã nhiều lần nói rằng khu định cư mới sẽ sớm trở thành “thiên đường trên Trái đất” và là nơi “hạnh phúc chung”. Jim Jones đảm bảo rằng tại đây, họ đã trốn tránh một cách an toàn mọi điều ác đang tồn tại ở phần còn lại của thế giới.

Được biết rằng Jim Jones và các cộng sự thân cận nhất của mình vẫn giữ liên lạc với đại sứ Liên Xô Fedor Timofeev tại Guyana. Có giả thiết cho rằng mục tiêu của Jim Jones là chuyển toàn bộ giáo phái sang Liên Xô để tránh sự truy đuổi sau này từ chính quyền Mỹ và từ người thân của các thành viên giáo phái. Những người thân càng thêm phần lo ngại, thậm chí họ đã thành lập một tổ chức riêng, gọi là “Những thân nhân quan tâm” và kêu gọi nhanh chóng tiến hành một cuộc điều tra đầy đủ các hoạt động của Jones. Cuối cùng, yêu cầu của họ đã được chính quyền lắng nghe.

Nhà thờ đầu tiên của Jones tại Indianapolis.

Nghị sĩ Leo Ryan bắt đầu một cuộc điều tra nghiêm túc về hoạt động của People Temple. Ông quyết định kiểm tra mọi thứ ngay tại chỗ. Vì vậy, vào ngày 17/11/1978 ông đã đích thân đến Jonestown cùng với một số nhà báo.

Khi đến nơi, họ thấy rằng nhìn chung cuộc sống của cư dân diễn ra bình thản. Tuy nhiên, không tránh khỏi sự đụng độ: một cư dân đã tấn công Ryan, kề dao vào cổ ông. Ngoài ra, có 16 cư dân lại muốn rời bỏ Jonstown để trở về nhà. Ngày hôm sau khi trở ra sân bay, những nhà báo tháp tùng Ryan và những cư dân có biểu hiện muốn trở về nước Mỹ đã bị những người bảo vệ Jonestown tấn công. Dưới đây là mô tả của Charles Krause, một trong số những nhà báo còn sống sót kể về thời điểm bi thảm này:

“Này, nhìn kìa! - Ai đó đã kêu lên, chỉ tay từ phía xa. Một chiếc xe tải và một chiếc máy kéo có bệ đang chạy qua đường băng. Trong khi đó, có ba người vô danh đang tiến gần đến máy bay. Trông họ có vẻ hung hãn… Nhưng tôi không quá lo lắng vì đã có cảnh sát địa phương ở đó…

Bob Brown và Steve Sang hướng máy quay vào ba người đàn ông đang đến gần và đang xô đẩy một số người Guyana ra xa… Họ chộp lấy khẩu súng trường từ một cảnh sát Guyana bị họ đẩy ra…

Và thế là vụ nổ súng bắt đầu. Những tiếng la hét vang lên. Tôi chạy vòng qua đuôi máy bay, vượt qua nhóm NBC đang quay phim và nấp sau bánh xe… Có ai đó ngã đè lên tôi và lăn xuống… Tôi nhận ra mình đã bị thương… Lại thêm một cơ thể khác ngã xuống người tôi rồi lăn xuống… Tôi nằm bất lực… Đợi một phát súng vào lưng. Các xạ thủ đã làm tốt công việc của mình khi kết liễu những người bị thương nằm ở cự ly gần… Tôi đã thoát khỏi cái chết thế nào, tôi sẽ không bao giờ hiểu được… Lại có một chiếc máy bay khác trên đường băng được cho là chở … “những thân nhân quan tâm” và những người đã rời bỏ giáo phái. Sau khi bị bắn, máy bay đã cố cố gắng cất cánh. Nhưng trong cabin, Larry Leighton đã nổ súng. Anh ta đã làm bị thương Monica Bagby và Vernon Gosnay. Sau đó, khẩu súng bị kẹt và Parks đã có thể đánh bật nó khỏi tay Leighton”.

Leighton là một trong những người định cư muốn trở về nhà. Tổng cộng, có 5 người đã thiệt mạng trong cuộc tấn công này, bao gồm 3 nhà báo, 1 người định cư và Leo Ryan.

Thị trấn Jonestown, năm 1979.

Vụ tự sát tập thể kinh hoàng

Ngay tối hôm đó, Jim Jones đã tổ chức cuộc họp cuối cùng giáo phái của mình. Anh ta tuyên bố rằng giờ đây, khi vị dân biểu Mỹ và các nhà báo đã bị chết, mọi người chỉ còn một lối thoát: tự sát. Thật ngạc nhiên, trong số đám đông hơn 900 người, chỉ có một cô gái đủ can đảm để phản đối anh ta, nói rằng tự tử không phải là lối thoát, và tốt hơn là cố gắng liên lạc lại với đại sứ Liên Xô để chạy trốn đến Liên Xô. Nhưng Jones đã bác bỏ lời đề nghị.

Một số thùng chứa đầy nước ép nho, được cho thêm vào đó hỗn hợp kali xyanua và diazepam. Tất cả các dân cư lần lượt được phát một cốc nhựa đựng nước trái cây đã tẩm độc. Đầu tiên, cha mẹ cho các con mình uống, sau đó họ tự uống. Được cho rằng, một số người đã bị dùng vũ lực ép uống. Bản thân Jones sau đó được phát hiện bị bắn xuyên đầu. Tổng cộng ở Jonestown có 918 người đã chết, trong đó có 276 trẻ em.

Vẫn còn những nghi vấn trong vụ tự sát tập thể ở Jonestown. Sau đó, điều này đã làm nảy sinh một số thuyết âm mưu. Ví dụ, một trong số họ nói rằng những người theo giáo phái Jonestown không tự sát mà bị các nhân viên CIA giết hại. Tuy nhiên, tất cả các nhà nghiên cứu nghiêm túc về những sự kiện đó đều bác bỏ phiên bản này.

Thực tế là mỗi cuộc họp của People Temple, kể cả cuộc họp cuối cùng, đều được ghi âm lại, nhờ đó chúng ta biết được họ đã nói những gì. Và những lời cuối cùng của Jones hoàn toàn nói về hành động tự sát sắp xảy ra. Có khoảng 80 người theo giáo phái đã rời khu định cư từ đêm hôm trước nên không có mặt tại cuộc họp cuối cùng và rốt cuộc đã được cứu thoát để về nhà. Chỉ sau năm 1979 giáo phái People Temple mới bị cấm ở Mỹ.

Jonestown đã trở thành một thành phố ma. Vì tiếng tăm ảm đạm của nó, không có ai đến định cư ở đó và vào giữa những năm 1980, phần lớn khu định cư đã bị thiêu rụi do hỏa hoạn. Những tàn tích vẫn còn lại và cho đến nay vẫn không có người ở.

Bích Nguyễn (Tổng hợp)

Ngày 20/11, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Thủ Dầu Một (Bình Dương) cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Bùi Tiến Lợi (SN 1969, nơi thường trú: khu phố 8, phường Phú Lợi, thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương) về hành vi “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”

Càng về dịp cuối năm tình trạng sản xuất, buôn bán, tàng trữ pháo nổ càng gia tăng. Trên địa bàn TP Hải Phòng, đi kèm với tình trạng trên là hàng loạt những vụ nổ gây hậu quả đáng tiếc, thậm chí là thảm khốc…

Hội nghị Thượng đỉnh G20, diễn ra từ ngày 18-19/11 tại Rio de Janeiro, Brazil, đã khép lại với một bản tuyên bố chung chứa đựng nhiều cam kết quan trọng. Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất vẫn là liệu những cam kết này có được hiện thực hóa hay không.

UBND tỉnh Thanh Hoá xử phạt Công ty TNHH Thương mại Song Dương (thôn Thanh Tiến, xã Thanh Xuân, huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa) vì để xảy ra vi phạm tại trang trại chăn nuôi quy mô 2.400 con heo nái theo công nghệ CP Thái Lan ở xã Thanh Xuân, huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

Phát huy hiệu quả hoạt động đối ngoại trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Công an tỉnh Điện Biên với vai trò nòng cốt đã chủ động tham mưu, xây dựng các chương trình, kế hoạch hợp tác đối ngoại phù hợp với điều kiện thực tiễn, đạt nhiều kết quả nổi bật, góp phần vào ổn định tình hình an ninh trật tự (ANTT), xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, cùng hợp tác phát triển.

Thực phẩm chức năng giả, hoặc hàng xách tay, nhập lậu, không rõ nguồn gốc xâm nhập thị trường, được quảng cáo trên mạng xã hội như “thần dược”, sai sự thật khiến người tiêu dùng bị đánh lừa. Nắm bắt nhu cầu thị trường, nhiều đối tượng còn sản xuất thực phẩm chức năng giả, đánh vào tâm lý muốn giảm cân nhanh chóng của khách hàng nên đã cho chất cấm vào thực phẩm chức năng.

Thời gian gần đây, không ít đối tượng mang nhiều tiền án ở ngoại tỉnh đã dạt về Cố đô Huế để… “kiếm ăn”. Tuy nhiên, do bám sát địa bàn nên ngay sau khi tiếp nhận tin báo tội phạm, Đội Cảnh sát hình sự (CSHS) Công an TP Huế (Thừa Thiên Huế) đã kịp thời triệt phá, bắt giữ “nóng” nhiều ổ nhóm tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trộm cắp tài sản, cướp giật tài sản….

Liên quan đến vụ án vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn An Giang, ngày 20/11, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang cho biết, đã tống đạt quyết định khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam Nguyễn Văn Giỏi (SN 1991, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Nam Hào Kiệt; trú thị trấn Đa Phước, huyện An Phú, tỉnh An Giang) để điểu tra về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.

Đội tuyển Việt Nam luôn được đặt kỳ vọng cao ở mỗi lần tham dự AFF Cup. Chúng ta đã có 2 chức vô địch ở hai thời điểm, hoàn cảnh, vị thế khác nhau. Và bây giờ là một thử thách khác. Trong loạt bài viết giới thiệu các đội tuyển mới đây trên trang chủ giải bóng đá vô địch Đông Nam Á – AFF Cup (tên gọi mới ASEAN Cup) 2024, AFF bày tỏ kỳ vọng đội tuyển Việt Nam sẽ có phần thể hiện ấn tượng và giành được thành tích tốt.

Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, Bộ Công an và tỉnh Điện Biên về hội nhập quốc tế, trọng tâm là Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị, thời gian qua, Công an tỉnh Điện Biên đã chủ động, tích cực triển khai công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế với Công an 6 tỉnh Bắc Lào và Công an tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, trực tiếp là Cục Công an thành phố (TP) Phổ Nhĩ. Qua đó, ổn định tình hình ANTT, phục vụ đắc lực phát triển kinh tế, xã hội, nhất là ở 4 huyện biên giới: Điện Biên, Mường Chà, Nậm Pồ, Mường Nhé.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文