Công nghệ tìm kiếm: “Bác sĩ kỹ thuật số” hay “Lang băm thời đại”?

20:30 29/10/2024

Google, gã khổng lồ công nghệ, từng được tôn vinh vì đã làm thay đổi cách chúng ta tiếp cận thông tin toàn cầu. Nhưng khi công cụ tìm kiếm này ngày càng phát triển, câu hỏi đang được đặt ra là: Liệu Google có đang đánh đổi sự sâu sắc và bối cảnh của thông tin để đổi lấy sự nhanh chóng và tiện lợi?

Từ “Người thủ thư” đến “Bác sĩ kỹ thuật số”

Khi ra mắt vào năm 1998, Google hoạt động như một “Người thủ thư” tận tụy, dẫn người dùng đến những kho tri thức khổng lồ của internet. Larry Page và Sergey Brin, hai nhà sáng lập, từng có tầm nhìn tạo ra một công cụ giúp người dùng “rời Google càng nhanh càng tốt” để đến được đúng nơi họ cần. Nhưng theo thời gian, Google đã chuyển mình, từ một “Người thủ thư” hướng dẫn, thành một "Bác sĩ kỹ thuật số" - người cung cấp câu trả lời ngắn gọn và cô đọng, đôi khi đánh mất đi sự phong phú của thông tin.

Những câu trả lời “máy móc” có khiến khả năng tư duy của chúng ta bị trì trệ?

"Hộp Trả Lời" - Sự tiện lợi hay sự giản lược kiến thức?

Công cụ “Hộp Trả Lời” (Answer Box) chính là minh chứng rõ rệt cho sự thay đổi này. Thay vì chỉ cung cấp các liên kết dẫn đến các trang web, giờ đây Google hiển thị câu trả lời trực tiếp trên trang kết quả tìm kiếm. Những câu trả lời này rất nhanh và tiện lợi, nhưng liệu chúng có mang lại đủ chiều sâu mà người dùng mong muốn?

Nhiều người ca ngợi tính tiện lợi của “Hộp Trả Lời,” nhưng cũng có không ít ý kiến lo ngại rằng Google đang biến kiến thức phức tạp thành những “thẻ thông tin” nông cạn. Theo một nghiên cứu của The Markup vào năm 2020, gần một nửa kết quả tìm kiếm trên di động của Google cho các truy vấn phổ biến bị chiếm lĩnh bởi các tính năng của Google như “knowledge panel” và “featured snippets.” Điều này không chỉ gây tranh cãi về vấn đề độc quyền thông tin mà còn đặt ra câu hỏi: Liệu những câu trả lời này có đủ chính xác và toàn diện?

AI: Kỷ nguyên của những câu trả lời “máy móc”

Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) trong tìm kiếm càng làm cho cuộc tranh luận trở nên gay gắt hơn. Google hiện đang tích hợp AI để trả lời những câu hỏi phức tạp như: "Điều gì làm cho âm nhạc của ban nhạc này đặc biệt?", hoặc: "Viết một bài thơ từ tên các ca khúc chưa phát hành". Những câu trả lời do AI tạo ra có thể thuyết phục về mặt ngữ nghĩa, nhưng tính minh bạch của chúng lại là vấn đề đáng lo ngại.

Trụ sở của Google ở Thung lũng Silicon, California, Mỹ.

AI thường đưa ra câu trả lời "nghe có vẻ đúng" mà không luôn dựa trên các nguồn cụ thể hay đáng tin cậy. Đây chính là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy Google đang chuyển từ vai trò “Người thủ thư” dẫn dắt người dùng tìm kiếm thông tin sang thành một “Bác sĩ kỹ thuật số,” cung cấp câu trả lời nhanh nhưng thiếu chiều sâu và sự chính xác.

Tương lai của tìm kiếm tri thức

Với việc Google không ngừng tích hợp AI vào nền tảng của mình, câu hỏi lớn đặt ra là: Chúng ta muốn một tương lai tìm kiếm như thế nào? Một công cụ chỉ cung cấp những câu trả lời nhanh chóng hay một công cụ khuyến khích sự khám phá và tư duy phản biện?

Sự tiện lợi của những câu trả lời tự động có thể làm giảm trí tuệ phản biện của con người. Khi mọi câu hỏi đều được trả lời nhanh chóng mà không cần suy nghĩ, liệu chúng ta có đang đánh mất đi sự tò mò và khả năng suy luận độc lập?

Những câu hỏi này không chỉ xoay quanh cách chúng ta sử dụng công nghệ mà còn phản ánh những giá trị cốt lõi trong việc tiếp cận tri thức. Chúng ta muốn một tương lai nơi con người được khuyến khích đặt thêm câu hỏi, hay chỉ nhận về những câu trả lời nông cạn? Liệu con người có còn được coi trọng như những nguồn kiến thức phức tạp, hay chỉ đơn thuần là dữ liệu để khai thác?

Trong khi công nghệ không ngừng phát triển, hành trình tìm kiếm tri thức của con người cũng thay đổi theo. Nhưng điều quan trọng chúng ta cần nhớ là: đôi khi, chính quá trình khám phá mới là điều quan trọng nhất, không chỉ là câu trả lời.

Huy Tuấn

Với phương châm “giữ lửa hậu phương, vững vàng tuyến đầu”, Đại hội đại biểu Hội Phụ nữ Bộ Công an lần thứ X không chỉ tổng kết những dấu ấn nổi bật của nhiệm kỳ qua mà còn xác định rõ hướng đi mới, khẳng định vai trò, bản lĩnh và đóng góp ngày càng toàn diện của phụ nữ CAND vì an ninh Tổ quốc và hạnh phúc gia đình.

Ngày 17/12, tại Hà Nội, Bộ Công an tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai chương trình công tác Hồ sơ nghiệp vụ CAND năm 2026. Thượng tướng Lê Quốc Hùng, Uỷ viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an chủ trì hội nghị.

Bộ Công an đã hoàn thành dự thảo Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an ninh mạng cho hệ thống lưu trữ tài liệu điện tử và dự thảo Thông tư ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị camera giám sát sử dụng giao thức internet- các yêu cầu an ninh mạng cơ bản để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Một thửa đất ở Lào Cai có tới nhiều giấy bán viết tay dẫn đến tranh chấp kéo dài. Mặc dù vụ việc đã qua các phiên tòa xét xử từ sơ thẩm, phúc thẩm tại địa phương đến Giám đốc thẩm Toà án nhân dân cấp cao tại Hà Nội nhưng vẫn chưa đi vào hồi kết. Nguyên nhân cũng bởi chủ sử dụng đất ban đầu ký tới 2 giấy bán đất viết tay khác nhau…

Từ vụ cá sấu xổng chuồng cắn bị thương thầy giáo, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh phối hợp với các ban ngành tiến hành kiểm tra nơi nuôi nhốt cá sấu của ông T. phát hiện cá sấu nuôi nhốt không đăng ký với kiểm lâm, không rõ nguồn gốc…

Ngày 17/12/2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Trị đã phá thành công chuyên án, triệt xóa đường dây tổ chức đánh bạc và đánh bạc dưới hình thức cá độ bóng đá trên không gian mạng, với quy mô giao dịch lên đến hàng trăm tỷ đồng.

"Cục Y tế cần quyết tâm, quyết liệt đổi mới tư duy, tạo đột phá mạnh mẽ, thể hiện rõ nét hơn nữa vai trò, chức năng của Cục trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế CAND, thực sự trở thành “điểm tựa” vững chắc của toàn lực lượng y tế CAND..." - Trung tướng Đặng Hồng Đức, Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh trong phát biểu chỉ đạo Hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2026 của Cục Y tế Bộ Công an, tổ chức sáng 17/12 tại Hà Nội.

Với thủ đoạn “giả danh luật sư”, “công ty luật” hỗ trợ khách hàng là nạn nhân, bị hại của các vụ việc bị lừa đảo qua mạng trước đó, nhóm này đã lừa chiếm đoạt tài sản của hàng trăm bị hại với số tiền ước tính lên đến gần 1.000 tỷ đồng

Ngày 17/12, Cơ quan CSĐT (Văn phòng Cơ quan CSĐT) Công an tỉnh An Giang cho biết, vừa ra quyết định truy tìm đối tượng Đặng Văn Vui (SN 1982, cư trú ấp Bình Hòa, xã Bình Mỹ, tỉnh An Giang) để phục vụ công tác điều làm rõ thông tin tố giác về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

Sau nửa thế kỷ kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao và gần 15 năm nâng cấp lên Đối tác chiến lược, quan hệ Việt Nam – Đức đã vượt qua nhiều thách thức và giai đoạn biến động, từng bước xây dựng nền tảng tin cậy chính trị tốt đẹp. Trong bối cảnh mới, các đại biểu tại tọa đàm kỉ niệm 50 năm quan hệ hai nước khẳng định, đây là thời điểm chín muồi để Việt Nam và Đức cùng nắm bắt cơ hội cho những đột phá hợp tác mới.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文