Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, mại dâm trong tình hình mới
Sáng 8/9, tại trụ sở Văn phòng Quốc hội, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Thúy Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Đoàn giám sát của Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã làm việc với Bộ Công an và các bộ, ngành về thực hiện công tác giám sát chuyên đề chính sách, pháp luật trong phòng, chống ma túy, mại dâm.
Tham dự buổi làm việc có Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ngành.
Báo cáo của Bộ Công an trước Đoàn giám sát của Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã đánh giá tình hình, kết quả công tác phòng, chống ma túy, mại dâm trong thời gian qua. Theo đó, Bộ Công an đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm ma túy và các đơn vị chức năng trong công tác đấu tranh, bắt giữ tội phạm ma túy và xử lý những vi phạm liên quan đến hoạt động mại dâm.
Phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân trong điều tra, xử lý tội phạm ma túy, không để xảy ra tình trạng oan sai, bỏ lọt tội phạm và đưa ra xét xử lưu động, công khai các vụ án ma túy điểm tại các địa bàn phức tạp về ma tuý. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền và làm tốt công tác khen thưởng, kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về phòng, chống ma túy.
Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành hướng dẫn các đơn vị, cơ quan, tổ chức thực hiện tốt công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, qua đó tham mưu cho Chính phủ và phối hợp với các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các đơn vị, doanh nghiệp; góp phần nâng cao trình độ nghiệp vụ, hiểu biết và nhận thức cho các đơn vị, địa phương, doanh nghiệp, các tầng lớp nhân dân trong công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.
Chủ động rà soát, phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy và tiến hành lập hồ sơ theo quy định. Công an các địa phương quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma túy, giảm "nguồn cầu" về ma túy, góp phần quan trọng trong công tác quản lý về nghiệp vụ đối với những người này khi có dấu hiệu hoặc biểu hiện nghi vấn hoạt động phạm tội, thực hiện hiệu quả mục tiêu kéo giảm tội phạm. Công tác cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng tiếp tục được quan tâm thực hiện. Tuy nhiên, nhiều địa phương chưa tổ chức được hoạt động cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng theo quy định mới.
Từ năm 2021 đến tháng 6/2023, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã đấu tranh thành công 50.145 vụ, bắt giữ 74.396 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 1.421,78 kg heroin, 4.557,57 kg + 5.981,586 viên ma túy tổng hợp, 245,33 kg thuốc phiện, 1.258,03 kg cần sa, 476 khẩu súng, 626,35 tỷ đồng. Khởi tố mới 46.503 vụ, 62.680 bị can phạm tội về ma túy. Đấu tranh triệt xóa được 1554 điểm, 131 tụ điểm phức tạp về ma túy.
Từ năm 2013 đến nay, hoạt động mại dâm tiếp tục được kiềm chế, nhất là nạn mại dâm đứng đường, chào mời ở những nơi công cộng đã giảm mạnh qua từng năm và từng giai đoạn. Lực lượng Công an đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng triển khai nhiều phương án, kế hoạch đấu tranh, xử lý có hiệu quả với tội phạm, vi phạm pháp luật về mại dâm...
Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát của Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã đánh giá cao công tác, kết quả đấu tranh phòng, chống ma túy, mại dâm của Bộ Công an cũng như các bộ, ngành trong thời gian qua. Nhiều kết quả của các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là của Bộ Công an đã được đánh giá sâu, là nòng cốt trong công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy, mại dâm giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng thống nhất đánh giá những tồn tại, vướng mắc, khó khăn cũng như trách nhiệm cụ thể của các bộ, ngành, địa phương trong công tác này. Đơn cử như công tác xác định tình trạng nghiện hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Nhiều địa phương chưa đáp ứng được điều kiện về nhân lực, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý cai nghiện, sau cai. Công tác cai nghiện ở cơ sở cai nghiện cộng đồng, gia đình chưa đạt hiệu quả cao. Chưa có cơ sở cai nghiện nào hỗ trợ được giáo dục văn hóa cho người nghiện từ 12 đến dưới 18 tuổi. Cơ chế tài chính, nguồn lực tài chính phục vụ cho công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy còn nhiều bất cập...
Đoàn giám sát của Ủy ban Xã hội của Quốc hội cũng như các đại biểu tham dự cuộc họp đều thống nhất đánh giá, nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống ma túy, mại dâm là trách nhiệm của tất cả các bộ, ngành, địa phương, cả hệ thống chính trị chứ không chỉ riêng của lực lượng Công an. Công tác đấu tranh với tội phạm ma túy, cai nghiện, quản lý người nghiện, sau cai nghiện, mại dâm có vai trò quan trọng kéo giảm số người nghiện ma túy cũng như phòng, chống hiệu quả tội phạm ma túy, mại dâm.
Nhiều đề xuất liên quan đến trách nhiệm của các bộ, ngành, nhất là công tác hỗ trợ lực lượng Công an cơ sở có thêm nhiều điều kiện nhằm đấu tranh, phòng, chống hiệu quả tội phạm ma túy, người nghiện ma túy hay như những quy định của pháp luật còn chưa phù hợp, chồng chéo, gây khó khăn cho công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy, quản lý người nghiện…được đưa ra, thảo luận, tháo gỡ, góp phần phục vụ hiệu quả nhiệm vụ trên. Tại buổi làm việc, đại diện các bộ, ngành đã tiếp thu, giải trình, đồng thời kiến nghị nhiều nội dung, vấn đề có liên quan đến phòng, chống ma túy, mại dâm.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đánh giá: Trong thời gian qua, nếu như chúng ta không có sự chủ động thì chắc chắn những hậu quả về ma túy, mại dâm sẽ ảnh hưởng lớn đến xã hội, người dân. Chúng ta đang kiểm soát được tình hình tội phạm về ma túy, mại dâm, không để xảy ra những vụ án, trọng án phức tạp liên quan đến tội phạm ma túy. Lực lượng Công an đã chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh hiệu quả, triệt phá nhiều vụ án có liên quan đến hoạt động ma túy, mại dâm, nhất là tội phạm sử dụng công nghệ cao để gây án. Hiện có các chất ma túy mới gây nguy hiểm rất lớn cho người sử dụng, hệ lụy cho xã hội.
Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc thông tin, Bộ Công an chủ động đề xuất với Chính phủ kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống ma túy, mại dâm, AIDS; hướng dẫn các địa phương nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, đầu tư ngân sách, phục vụ cho công tác phòng, chống ma túy, mại dâm, đặc biệt là hỗ trợ những địa phương quá khó khăn chưa có trung tâm cai nghiện ma túy bắt buộc, cai nghiện tự nguyện trong gia đình, xã hội. Đây là những biện pháp căn cơ nhằm góp phần nâng cao công tác phòng, chống ma túy, mại dâm.
Bộ Công an cũng phối hợp với các bộ, ngành triển khai ứng dụng mạnh mẽ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Đề án 06 trong phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm ma túy, mại dâm; triển khai xác thực số điện thoại, qua đó giải quyết nạn sim rác, tài khoản ảo, góp phần phục vụ hiệu quả công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy, mại dâm…
Phân tích, đánh giá sâu những nguy cơ, hệ lụy về ma túy, mại dâm, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đã kiến nghị trước Ủy ban Xã hội của Quốc hội nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong đấu tranh, phòng, chống ma túy, mại dâm.
Thông qua các đại biểu Quốc hội, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc cũng đề nghị và mong muốn HĐND các tỉnh, thành phố sẽ có những nghị quyết chuyên đề để đảm bảo thực hiện hiệu quả 2 nội dung về phòng, chống ma túy, mại dâm, trong đó tập trung vào những vấn đề cốt lõi như nhân sự, ngân sách đi đôi với việc tăng cường giám sát, kiểm tra.
Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc cũng mong muốn các cơ quan chức năng của Quốc hội tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện thể chế pháp luật của 2 chuyên đề, qua đó góp phần hỗ trợ, giúp các bộ, ngành, địa phương nâng cao hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống ma túy, mại dâm.
Phát biểu kết luận, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh trân trọng cảm ơn sự phối hợp hiệu quả của các bộ, ngành chức năng trong việc thực hiện những nội dung giám sát chuyên đề của Đoàn giám sát. Đánh giá cao những ý kiến thảo luận, giải trình của các bộ, ngành về các nội dung liên quan đến phòng, chống ma túy, mại dâm, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội khẳng định: Trong thời gian qua, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Bộ Công an, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội là cơ quan đầu mối, thường trực đã đạt được nhiều thành tích, giúp Chính phủ thực hiện hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về phòng, chống ma túy, mại dâm.
Chia sẻ những khó khăn, vướng mắc, nguy hiểm, vất vả của các bộ, ngành, địa phương trong công tác phòng, chống ma túy, mại dâm, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội đề nghị các bộ, ngành, địa phương thực hiện hiệu quả 9 nội dung có liên quan đã được nêu ra tại kết luận giám sát chuyên đề, không khoan nhượng với tội phạm ma túy, mại dâm, theo đuổi và đạt được mục tiêu xây dựng cộng đồng không ma túy...