Những dấu ấn nổi bật sau 1 năm triển khai Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở

1. Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, nguyên Bộ trưởng Bộ Công an nhiều lần nhấn mạnh “An ninh cơ sở là bộ phận quan trọng của an ninh quốc gia; bảo đảm an ninh, trật tự từ cơ sở là yếu tố then chốt, cốt lõi để giữ vững an ninh quốc gia, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh”. Nhận thức sâu sắc vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của công tác này, Bộ Công an đã chủ động nghiên cứu, xây dựng, tham mưu ban hành Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở – lực lượng được hình thành trên cơ sở hợp nhất lực lượng Công an xã bán chuyên trách, Bảo vệ dân phố, Đội trưởng, Đội phó dân phòng - những đồng chí có ưu thế là người địa phương, có quá trình công tác lâu dài, gắn bó với địa bàn cơ sở, gần dân, sát dân, nắm chắc đặc điểm tình hình, am hiểu phong tục, tập quán địa phương; làm nòng cốt hỗ trợ Công an cấp xã triển khai các mặt công tác bảo vệ an ninh, trật tự và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Từ thời điểm chính thức thành lập và đồng loạt ra mắt trên phạm vi cả nước (01/7/2024) đến nay, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đã nhanh chóng phát triển với hơn 86.000 Tổ bảo vệ an ninh, trật tự được thành lập, hơn 276.000 thành viên tham gia. Được sự quan tâm tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về chính trị, pháp luật, kỹ năng xử lý tình huống, cùng với bảo đảm điều kiện về địa điểm làm việc, công cụ hỗ trợ, trang phục, phương tiện, thiết bị, kinh phí hoạt động và các chế độ, chính sách, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đã tỏ rõ lòng trung thành vô hạn với Đảng, Nhà nước và Nhân dân, khắc phục khó khăn, thực hiện có hiệu quả 06 nhiệm vụ theo quy định; phát huy cao độ vai trò, trách nhiệm, thường xuyên bám nắm địa bàn, cung cấp trên 141.000 tin báo liên quan đến an ninh, trật tự, tệ nạn xã hội, qua đó hỗ trợ giải quyết gần 91.000 vụ việc; thực hiện gần 787.000 lượt tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về an ninh, trật tự và tham gia hỗ trợ xây dựng hơn 17.000 mô hình, điển hình tiên tiến phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc; tham gia hỗ trợ hơn 9.500 vụ việc liên quan đến công tác phòng cháy, chữa cháy, gần 8.500 vụ việc liên quan đến cứu nạn, cứu hộ; thực hiện gần 287.000 lượt tuyên truyền góp phần thu hồi hơn 76.500 vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; hỗ trợ vận động, giáo dục hơn 217.000 trường hợp có hành vi vi phạm pháp luật đang cư trú ở cơ sở; tham gia hơn 2.645.000 lượt tuần tra, phát hiện gần 83.000 vụ việc vi phạm liên quan đến an ninh, trật tự; hỗ trợ gần 463.000 lượt hướng dẫn phân luồng, giải quyết ùn tắc giao thông... Đặc biệt, trong thiên tai, lũ lụt, hình ảnh lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở không quản hiểm nguy, gác lại gian khó của bản thân, cùng chính quyền địa phương và Công an xã “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, đến từng khu dân cư bị cô lập để hỗ trợ, di dời người dân, chuyển lương thực đến các hộ neo đơn và giúp Nhân dân khắc phục hậu quả, được Nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhiều đồng chí đã bị thương và anh dũng hy sinh để bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân; nhiều đồng chí là tấm gương sáng, quả cảm sát cánh cùng lực lượng Công an nhân dân tận tâm, tận tụy phục vụ Nhân dân. Kết quả nổi bật đạt được sau 01 năm triển khai Luật lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở thể hiện ở sự chuyển biến tích cực, toàn diện trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở. Theo đó, trong năm qua an ninh cơ sở luôn được giữ vững, không để xảy ra vụ việc gây mất an ninh, trật tự; tội phạm liên tục được kéo giảm; nhiều địa phương ghi nhận tình hình tai nạn giao thông giảm rõ rệt, tệ nạn xã hội được đẩy lùi; phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ngày càng đi vào chiều sâu thực chất, góp phần xây dựng, củng cố thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc. Kết quả này khẳng định chủ trương hết sức đúng đắn của Đảng, Nhà nước về xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc triển khai lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở vẫn còn một số hạn chế, khó khăn như: Vẫn còn có nơi chưa kiện toàn đủ thành viên lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự theo quyết định của ủy ban nhân dân cấp tỉnh; mức hỗ trợ thường xuyên hằng tháng cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở một số nơi còn thấp; phương tiện, trang thiết bị, công cụ hỗ trợ trang bị cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở một số nơi còn khó khăn, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ...

2. Trong bối cảnh các thế lực thù địch, phản động gia tăng âm mưu, hoạt động chống phá, tình hình an ninh, trật tự ở cơ sở còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Bên cạnh đó, việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, một mặt tạo không gian, động lực mới cho phát triển, mặt khác cũng đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao đối với giữ vững an ninh cơ sở, củng cố vững chắc thế trận lòng dân, tăng cường bảo vệ an ninh chính quyền, an ninh chế độ từ cơ sở. Để tiếp tục phát huy những thành tích, kết quả đạt được, xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở vững mạnh, toàn diện, rộng khắp, “gần dân, hiểu dân - là chỗ dựa vững chắc của Nhân dân, là cánh tay nối dài của lực lượng Công an, là lực lượng tin cậy của chính quyền địa phương tại cơ sở”, cần tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở trong mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, trong bảo đảm an ninh cơ sở, an ninh chế độ, an ninh chính quyền gắn với giữ vững thế trận lòng dân vững chắc... Tập trung thực hiện hiệu quả Quyết định số 176/QĐ-TTg ngày 14/02/2024 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; nghiên cứu đề xuất ban hành cơ chế bố trí ngân sách Trung ương để hỗ trợ các địa phương khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa trong việc chi trả chế độ, trang bị phương tiện cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; tham mưu hướng dẫn chi tiết về định mức chi, cơ chế phân bổ, quản lý, sử dụng và thanh quyết toán kinh phí theo quy định, góp phần khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thời gian vừa qua. Đề nghị cấp ủy, chính quyền các địa phương tiếp tục quan tâm ưu tiên bố trí ngân sách trên cơ sở điều kiện kinh tế của địa phương để từng bước nâng mức hỗ trợ thường xuyên hàng tháng và các chế độ, chính sách khác (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, hỗ trợ phương tiện, xăng xe khi thực hiện nhiệm vụ...); vận động, tranh thủ các nguồn kinh phí hợp pháp để hỗ trợ, động viên lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở trong thực hiện nhiệm vụ tại địa bàn cơ sở.

Thứ hai, tập trung nâng cao chất lượng, xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong bối cảnh mới. Bộ Công an thường xuyên quan tâm đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức, hiểu biết chính trị, pháp luật, nghiệp vụ; tiếp tục rà soát, đẩy nhanh việc trang bị công cụ hỗ trợ cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Triển khai hiệu quả phong trào thi đua trong lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở gắn với các phong trào thi đua tại địa phương; kịp thời phát hiện, tôn vinh, biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc; bảo đảm chế độ, chính sách đối với những người bị thương, hy sinh khi làm nhiệm vụ, quan tâm chăm lo đối với gia đình những đồng chí hy sinh... Nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đối số trong quản lý, chỉ đạo, điều hành hoạt động của lực lượng Công an cấp xã đối với lực lượng này để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới.

Thứ ba, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở tiếp tục khẳng định rõ nét vai trò, trách nhiệm, thật sự là “cánh tay nối dài” của lực lượng Công an nhân dân, “điểm tựa bình yên” của Nhân dân. Tích cực hỗ trợ Công an cấp xã tuyên truyền, phổ biến chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; vận động Nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh chống tội phạm, tệ nạn xã hội và các vi phạm pháp luật khác; xây dựng, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; kịp thời tham mưu, tham gia xử lý ngay từ khi manh nha các yếu tố tiềm ẩn phức tạp về an ninh, trật tự, những mâu thuẫn, bức xúc, củng cố tình làng nghĩa xóm, tinh thần tương thân, tương ái trong nhân dân. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an đi đầu giúp dân, cứu dân, nhất là trong thiên tai, bão lũ, hiểm nguy, gian khó.

Đại tướng Lương Tam Quang Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an