Triển khai Quyết định của Thủ tướng về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù
Đây là lần đầu tiên chúng ta có cơ chế rất cụ thể tạo điều kiện cho người chấp hành xong án phạt tù được tiếp cận, vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) để học nghề, sản xuất kinh doanh, tạo lập cuộc sống.
Ngày 12/10, Bộ Công an và NHCSXH đã tổ chức Hội nghị quán triệt triển khai Quyết định số 22/2023 QĐ – TTG ngày 17/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù. Đồng chí Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ dự, phát biểu chỉ đạo hội nghị.
Thiếu tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an và đồng chí Dương Quyết Thắng, Tổng Giám đốc NHCSXH đồng chủ trì hội nghị. Dự hội nghị có đồng chí Đào Minh Tú, Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; đại diện các bộ, ngành chức năng; đại diện các cục nghiệp vụ trực thuộc Bộ Công an. Hội nghị được tổ chức trực tuyến đến cấp xã với hơn 30 nghìn đại biểu tham gia.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cho biết, công tác tái hoà nhập cộng đồng là một chủ trương, chính sách nhân văn, nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta, nhằm tạo điều kiện giúp người chấp hành xong án phạt tù sớm trở thành công dân có ích cho xã hội, hạn chế tái phạm tội, góp phần giữ gìn trật tự an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Thời gian qua, với sự nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền, tổ chức xã hội, phát huy vai trò tham mưu, nòng cốt của lực lượng CAND, công tác tái hòa nhập cộng đồng đã thu được những kết quả quan trọng, tạo chuyển biến tích cực về nhận thức và nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, đoàn thể và toàn xã hội trong việc quan tâm tạo điều kiện, giúp đỡ những người chấp hành xong án phạt tù ổn định cuộc sống, không tái phạm tội và vi phạm pháp luật…
Hiện nay, có một số mô hình quản lý, giáo dục, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù bước đầu thu hút được sự tham gia tích cực của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể và nhân dân trong công tác này. Tuy nhiên, hoạt động của các mô hình hầu hết mang tính tự phát, chưa có cơ chế bền vững về nguồn lực để hỗ trợ người chấp hành xong án phạt tù có công ăn, việc làm ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng.
Xuất phát từ thực tế đó, Bộ Công an đã trao đổi và nhận được sự đồng thuận, hỗ trợ rất tích cực của NHCSXH và các bộ, ngành, cơ quan liên quan trong quá trình nghiên cứu đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 22. Đây là lần đầu tiên chúng ta có cơ chế rất cụ thể tạo điều kiện cho người chấp hành xong án phạt tù được tiếp cận, vay vốn ưu đãi từ NHCSXH để học nghề, sản xuất kinh doanh, tạo lập cuộc sống, đồng thời cũng có cơ chế để khuyến khích các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh tạo việc làm, sử dụng lao động là người chấp hành xong án phạt tù…
Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe Trung tướng Nguyễn Văn Phục, Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự tại cộng đồng quán triệt Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Công an. Theo đó, Quyết định số 22 bao gồm 16 Điều và 2 mẫu biểu, trong đó quy định rõ ràng về đối tượng thụ hưởng, điều kiện vay vốn, phương thức cho vay, mức vốn vay, thời hạn vay vốn, lãi suất cho vay... và trong đó có quy định cụ thể về nguồn vốn cho vay để thực hiện quyết định.
Việc quy định các nguồn vốn để bố trí cho vay theo Quyết định số 22 thể hiện sự quan tâm của Thủ tướng Chính phủ nhằm huy động các nguồn lực để triển khai thực hiện chính sách tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, trong đó có nguồn vốn từ ngân sách địa phương hằng năm ủy thác qua NHCSXH để cho vay. Thực hiện nội dung này cũng chính là góp phần thực hiện tốt hơn nữa Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách và Kết luận số 06-KL/TW ngày 10/6/2021 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW...
Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng cho biết, NHCSXH được thành lập nhằm cấp tín dụng của đảng của Chính phủ đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Trong hơn 20 năm qua, vốn tín dụng chính sách xã hội đã giải ngân cho gần 44.573 nghìn lượt hộ nghèo và các đối tượng khác, hỗ trợ hơn 6,5 triệu hộ vượt ngưỡng nghèo, giải quyết việc làm cho gần 6,3 triệu lao động.
“Nay NHCSXH lại được Thủ tướng Chính phủ giao trọng trách cùng Bộ Công an thực hiện Chương trình tín dụng đối với đối tượng chấp hành xong án phạt tù. Đây là một chương trình đầy nhân văn. Khi quyết định có hiệu lực, NHCSXH đã tổ chức giải ngân. Tính đến ngày 11/10, NHCSXH đã giải ngân cho 145 khách hàng với số tiền là 10.820 triệu đồng; cũng qua tổng hợp nhanh nhu cầu vay vốn từ địa phương, số người chấp hành xong án phạt tù có nhu cầu vay vốn tín dụng chính sách đến thời điểm này là 2.089 người, số tiền 138 tỷ đồng” – đồng chí Dương Quyết Thắng cho biết và khẳng định, NHCSXH luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an trong việc phối hợp thực hiện nhiệm vụ được giao, đảm bảo việc triển khai chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ và các chính sách hỗ trợ khác đến người dân không bị trùng lặp; không để lợi dụng, trục lợi chính sách; bảo toàn và phát triển nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội; đồng thời góp phần chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, tăng cường hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm.
Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú khẳng định, đây là một trong những chính sách, chủ trương rất nhân văn, nhân đạo, thiết thực của Đảng, Nhà nước ta đối với người lầm lỗi. “Trước đây, khi chưa có chính sách này, các ngân hàng thương mại cũng đã cho người lầm lỗi vay vốn, nhờ đó, nhiều người đã làm ăn tốt. Tôi lấy ví dụ như ở Hoà Vang, Đà Nẵng, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mỗi năm đã cho khoảng 20-30 người lầm lỗi vay vốn, đồng thời tư vấn cho họ biết cách sử dụng đồng tiền. Nhờ đó, không chỉ giúp người lầm lỗi hoàn lương mà giúp cả gia đình họ ổn định cuộc sống” – đồng chí Đào Minh Tú cho biết và khẳng định, Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ rất thiết thực; đề nghị NHCSXH cần phối hợp thực hiện đem lại hiệu quả nhất.
Tham luận tại hội nghị, đại diện UBND tỉnh Bắc Giang cho biết, trên địa bàn có hơn 2.600 người chấp hành xong án phạt tù, đặc xá, tha tù có điều kiện. Công an tỉnh đã tham mưu ban hành các kế hoạch, văn bản chỉ đạo để hỗ trợ số người này. Trong đó, đã cho nhiều người vay vốn, hỗ trợ xây nhà, tổ chức phiên giao dịch việc làm để giúp đỡ họ. Nhờ đó, nhiều người đã vươn lên làm giàu, giúp đỡ người khác.
Đại diện lãnh đạo UBND TP Cao Lãnh, Đồng Tháp cũng cho biết, mỗi năm, địa bàn tiếp nhận khoảng 100-120 người chấp hành xong án phạt tù, được chia làm 4 nhóm, trong đó có 67% không có nghề nghiệp, ý thức hạn chế, mặc cảm. Công an TP Cao Lãnh tham mưu rất tốt trong việc quan tâm, giáo dục, giúp đỡ họ với nhiều nội dung sát với thực tế từng đối tượng, để họ có nghề, có thu nhập ổn định cuộc sống. Nay được Chính phủ quan tâm, có chính sách mới hỗ trợ vay vốn, chắc chắn những người lầm lỗi sẽ có điều kiện hoàn lương tốt hơn.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ghi nhận đánh giá cao Bộ Công an đã đề xuất xây dựng chính sách này để tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành. “Nội dung các đồng chí chọn rất đúng, rất trúng vì người chấp hành xong án phạt tù, người lầm lỗi có tự ti, có khó khăn trong việc tái hoà nhập cộng đồng. Việc tham mưu chính sách này cho thấy Bộ Công an không những trấn áp hiệu quả các loại tội phạm mà rất chú trọng việc thực hiện chính sách nhân đạo, nhân văn của Đảng, Nhà nước, tạo điều kiện, giúp đỡ người lầm lỗi hoà nhập cộng đồng nhanh chóng, góp phần đảm bảo ANTT ở địa phương” – Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng đã chỉ đạo 7 nội dung, yêu cầu các cơ quan chức năng thực hiện để Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ được triển khai thống nhất, hiệu quả. Cụ thể, Bộ Công an cần chỉ đạo Công an các địa phương phối hợp với các cơ quan, ban ngành, đoàn thể tham mưu cho cấp ủy, chính quyển địa phương triển khai Quyết định số 22 có hiệu quả, minh bạch, đúng quy định của pháp luật, đưa chính sách nhân văn, nhân đạo này thực sự đi vào trong thực tế đời sống; tham mưu HĐND, UBND cấp tỉnh, cấp huyện bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH để cho vay; phối hợp chặt chẽ với NHCSXH trong quá trình giám sát vốn vay và thu hồi nợ.
NHCSXH cần triển khai thực hiện tốt các quy trình, thủ tục cho vay, đảm bảo chặt chẽ, đúng đối tượng, đúng quy định, tạo điều kiện thuận lợi nhất để người chấp hành xong án phạt tù và cơ sở sản xuất kinh doanh được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi. Đồng thời, cần chủ động để bảo đảm nguồn vốn cho vay. MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội quan tâm, thường xuyên tổ chức giám sát để việc thực hiện chính sách này theo đúng tôn chỉ, mục đích, đúng quy định của pháp luật; các bộ có liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động phối hợp với Bộ Công an, NHCSXH trong quá trình triển khai thực hiện. UBND các cấp, các ban, ngành đoàn thể ở địa phương cần có nhận thức đúng đắn về vị trí quan trọng, mục đích, ý nghĩa của chính sách tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù và triển khai thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ được giao trong Quyết định số 22…”.
Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long yêu cầu Công an các đơn vị, địa phương, thực hiện nghiêm túc Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của đồng chí Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại hội nghị; việc thực hiện phải đúng, không được để xảy ra bất cứ sai phạm nào; đồng thời giao nhiệm vụ cho Cục Cảnh sát quản lý tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự tại cộng đồng theo dõi, chỉ đạo sát sao việc thực hiện.