Xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia tại Việt Nam là yêu cầu rất cấp bách

Sáng 3/2, Bộ Công an và Tổ Công tác Đề án 06 của Chính phủ đã tổ chức Hội thảo cấp quốc gia lần thứ nhất xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia với chuyên đề “Xác lập chiến lược dữ liệu đúng đắn tạo sức bật phát triển kinh tế - xã hội”. Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an, Tổ phó Thường trực Tổ Công tác thực hiện Đề án 06 của Chính phủ chủ trì hội thảo. Tham dự hội thảo có đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học trên lĩnh vực quản lý, công nghệ, dữ liệu, công nghệ thông tin...

Chào mừng và trân trọng cảm ơn các đại biểu tham dự hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc nhấn mạnh vị trí, ý nghĩa, vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Khái quát những nhiệm vụ, kết quả quan trọng, rõ nét của Đề án 06 sau 1 năm triển khai, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc thông tin: Ngày 25/12/2022, Thủ tướng Chính phủ trực tiếp cùng với các Phó Thủ tướng, thành viên Chính phủ đã kết luận sự cần thiết, cấp bách của việc xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia tại Việt Nam thực hiện lộ trình Đề án 06. Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định, đây là trung tâm dữ liệu của Chính phủ, không phải của Bộ Công an, đồng ý chủ trương xây dựng và giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu triển khai.

“Trung tâm Dữ liệu quốc gia chúng ta đang nghiên cứu, đề xuất với Chính phủ xây dựng dữ liệu chỉ liên quan đến con người, phục vụ người dân, doanh nghiệp, Chính phủ đúng mục đích, đây chính là hướng duy nhất với những nội dung hội thảo chúng ta đang nghiên cứu. Thủ tướng Chính phủ đã có thông điệp rõ ràng, đây là trung tâm của Chính phủ, giao cho Bộ Công an – đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong việc xây dựng, triển khai các dự án về thu thập, xây dựng phát triển dữ liệu quốc gia về dân cư; sản xuất, cấp CCCD và xác thực định danh điện tử…”- Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định.

Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc thông tin, Bộ Công an có lực lượng Công an ở 4 cấp, mang tính kỷ luật cao, gắn liền với các nhiệm vụ, công việc liên quan đến con người, có rất nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện nhiệm vụ này Chính phủ giao. Hiện một số nước trên thế giới đã triển khai xây dựng trung tâm dữ liệu quốc gia, từng bước thành công, phục vụ rất lớn cho phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ điện tử, Chính phủ số, con người, xã hội số.

“Chúng ta đang từng bước tiếp cận, đương nhiên sẽ có nhiều khó khăn, nhiều vấn đề thậm chí chưa trải qua, như tính pháp lý của trung tâm, đòi hỏi lãnh đạo các cấp, bộ, ngành, địa phương phải đặt quyết tâm chính trị cao mới có thể hoàn thiện, đưa trung tâm vào hoạt động hiệu quả; hay như nhiệm vụ bảo mật thông tin an toàn trong thời kỳ công nghệ số phát triển mạnh mẽ như vũ bão… Chúng ta xây dựng trung tâm này nhưng vẫn phải cần có những trung tâm dữ liệu thành viên, vệ tinh khác, bởi đây là trung tâm chính để thu nạp, kết nối chia sẻ. Cùng với đó, quan trọng nhất là con người phục vụ trung tâm, dữ liệu này để đảm bảo hiệu quả cao. Bộ Công an ý thức đầy đủ và mong muốn lắng nghe những kinh nghiệm của các chuyên gia, nhà khoa học, những người có nhiều kinh nghiệm, kiến thức, qua đó khuyến cáo, góp ý giúp Bộ Công an trong việc xây dựng, triển khai, vận hành hiệu quả Trung tâm dữ liệu quốc gia”- Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định.

Đánh giá Việt Nam đang tiếp cận cuộc cách mạng công nghệ 4.0 ở thời điểm này không sớm nhưng cũng không muộn, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đặt ra câu hỏi và bài toán quan trọng hơn, đó là việc tiếp cận đó như thế nào để đạt hiệu quả và bền vững. “Bộ Công an mong các đại biểu, nhà khoa học, chuyên gia tham dự hội thảo hôm nay tham gia các ý kiến trách nhiệm, tâm huyết, cùng Bộ Công an đánh giá phân tích, báo cáo Chính phủ, qua đó lựa chọn những phương án tối ưu nhất, tiết kiệm nhất, hiệu quả nhất, chống lãng phí, theo đúng Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, góp phần quan trọng xây dựng, phát triển đất nước…”- Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đánh giá.

Dưới sự gợi mở, chủ trì của Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc, mở đầu hội thảo, các đại biểu bày tỏ ấn tượng trước kết quả sau hơn 1 năm thực hiện Đề án 06. GS Hồ Tú Bảo, Giám đốc Phòng thí nghiệm Khoa học dữ liệu, chuyên gia tư vấn của Đề án 06 khẳng định: Dữ liệu kết nối và khai thác dữ liệu- trái tim của chuyển đổi số. Nguồn dữ liệu và kết nối được tạo ra, khai thác được là cơ sở và động lực của đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời tạo ra rất nhiều cơ hội cho kết nối và chia sẻ. Một chiến lược dữ liệu đúng đắn sẽ tạo ra sức bật để phát triển đất nước, kinh tế - xã hội.

GS Hồ Tú Bảo cũng khẳng định, hơn 1 năm qua, Đề án 06 đã đạt được nhiều thành tích, kết quả. 5 nhiệm vụ trọng tâm của Đề án 06 đặt ra đã có tác động rất lớn. Nhiệm vụ và kết quả của việc triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã đạt được nhiều thành công, qua đó từng bước làm thay đổi cuộc sống, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng công dân số, dịch vụ công trực tuyến… Trong năm 2023, với 106 nhiệm vụ giao các bộ, ngành và 18 nhiệm vụ của các địa phương, cũng như lộ trình của Đề án 06 càng khẳng định tính cấp thiết trong việc sớm xây dựng, khai thác dữ liệu với các công nghệ số hiện nay.

Đề cập đến góc độ động lực kết nối, chia sẻ dữ liệu, bài học trên thế giới và cơ hội của Việt Nam, PGS Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin và truyền thông, Đại học Bách khoa khẳng định: Lợi ích của việc chia sẻ dữ liệu là rất lớn, tăng từ 1-2,5% GDP, tạo ra lợi ích trực tiếp và gián tiếp lên đến hàng tỷ USD, đặc biệt dữ liệu của Chính phủ với sự toàn diện, công bằng, minh bạch. Đây là xu thế của thời đại, là mặc định, không còn là một lựa chọn.

Việc kết nối và chia sẻ dữ liệu cho phép nâng cao độ minh bạch cũng như trách nhiệm giải trình và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. PGS Tạ Hải Tùng cũng đánh giá, kết nối và chia sẻ dữ liệu hiệu quả cần đặt người dân là trung tâm; chính sách, pháp luật và lộ trình triển khai rõ ràng cùng với việc xây dựng hạ tầng công nghệ đầu tư cần trọng điểm, hiệu quả, đảm bảo hiệu năng, tính tương thích, liên thông, an toàn, bảo mật. Những nội dung này được triển khai trên nền tảng nhận thức cũng như chất lượng nguồn nhân lực được đảm bảo. Theo PGS Tạ Hải Tùng, lời giải cho bài toán này là xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia và kho dữ liệu về con người, tạo đồng bộ dữ liệu dùng chung cho quốc gia để các bộ, ban, ngành, địa phương khai thác thống nhất; tham mưu hoạch định chính sách cho Chính phủ…

Tại hội thảo, cùng với việc khẳng định sự cấp thiết trong việc cần sớm xây dựng, triển khai Trung tâm Dữ liệu quốc gia, nhiều ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học tập trung đánh giá, thảo luận các nội dung về an ninh an toàn trong chia sẻ dữ liệu, các bài học kinh nghiệm, làm nổi bật lên nhóm vấn đề xác lập dữ liệu đúng đắn, tạo sức bật phát triển kinh tế - xã hội.

Phát biểu tổng hợp tại hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc trân trọng cảm ơn những ý kiến đóng góp trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm của các nhà khoa học, chuyên gia, đại biểu. Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định, đây là hội thảo đầu tiên trong chuỗi hội thảo sẽ được tổ chức tiếp theo và càng có ý nghĩa hơn khi trùng dịp kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2023).

Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định Trung tâm Dữ liệu quốc gia là trung tâm chứa đựng những dữ liệu liên quan đến con người, dữ liệu dùng chung. Các dữ liệu liên quan được kết nối, chia sẻ, phát triển mang lại hiệu ích cho xã hội, con người, doanh nghiệp. Mục tiêu đặt ra trong Đề án 06, phát triển chuyển đổi số, mong muốn từ nay đến năm 2025, tiếp đó đến giai đoạn năm 2030, GDP của nước ta từng bước tăng từ 20-30%. Trong năm đầu tiên thực hiện Đề án 06, phát triển dữ liệu dân cư, chúng ta phấn khởi bước đầu đã nhìn thấy những hiệu quả mang lại cho xã hội. Những ý kiến của lãnh đạo các bộ, ngành, nhà khoa học, quản lý tại hội thảo này cũng đã khẳng định điều đó.

Lấy nhiều ví dụ khẳng định sự thay đổi rõ nét trong nhận thức, tư duy, kết quả mang lại phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội như việc việc bỏ sổ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú giấy, các thủ tục hành chính được liên thông, trực tuyến…, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định: “Chúng ta cần coi những dữ liệu nào là dữ liệu cần thiết để đưa vào kết nối và sử dụng, đây là nhu cầu của cuộc sống”.

Sau những cuộc hội thảo này, các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, chuyên gia…sẽ được Bộ Công an tập hợp lại, cùng với quyết định của Thủ tướng sẽ xây dựng sơ đồ những hệ, loại dữ liệu cần thiết để kết nối, chia sẻ. “Dữ liệu ở đây là không dừng, liên tiếp phát triển, liên tục đổi mới, được bổ sung, như vậy mới đạt mục tiêu phục vụ phát triển của đất nước trong từng giai đoạn, hòa nhập chung với sự phát triển của thế giới và khi đó chỉ tiêu kết quả chung trên các mặt của đời sống kinh tế - xã hội đất nước cũng sẽ được đẩy lên rất cao”- Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc phân tích.

Nhấn mạnh tới những nội dung quan trọng các đại biểu cần tập trung nghiên cứu, thảo luận, đề xuất, đó là cơ sở pháp lý để vận hành phát triển, những giải pháp bảo mật, ngăn chặn, phòng ngừa các cuộc tấn công mạng, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định yếu tố con người là rất quan trọng; đòi hỏi về nhân lực, phân ra từng giai đoạn cụ thể, để giai đoạn nào cũng có nhân lực đáp ứng được yêu cầu về quản trị, quản lý.

Chuyển lời cảm ơn của Bộ trưởng, Tổ trưởng Tổ Công tác thực hiện Đề án 06 của Chính phủ đến các nhà khoa học, chuyên gia, đại biểu, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc mong muốn, tin tưởng các chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu bằng tinh thần trách nhiệm với sự phát triển của đất nước, của khoa học, tiếp tục tham gia, có thêm nhiều ý tưởng đóng góp với Bộ Công an, với Chính phủ trong xây dựng phát triển Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc giao Cục Cảnh sát QLHC về TTXH tập hợp những ý kiến đóng góp của các đại biểu, qua đó sơ kết, tổng kết và nâng tầm nội dung ở những cuộc hội thảo tiếp theo...