Khi công nghệ chạm tới trái tim

Đây không chỉ là những con số khô khan, mà là những nhịp cầu ký ức, là hành trình tri ân, trả lại danh tính cho những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Dẫn đầu sứ mệnh đầy ý nghĩa này là lực lượng Công an tỉnh Thanh Hóa và Công an tỉnh Hà Nam (cũ), với trách nhiệm thắp sáng ngọn lửa vinh danh các anh hùng - liệt sĩ.

Hành trình tri ân các anh hùng - liệt sĩ

Thanh Hóa, vùng đất khắc ghi hơn 37.000 liệt sĩ chưa được gọi đúng tên, đứng trước một sứ mệnh đầy thử thách. Nhưng từ trong khó khăn, lực lượng Công an tỉnh đã viết nên câu chuyện của lòng tận tâm và sự quyết liệt. Tính đến tháng 7/2025, Công an tỉnh đã thu nhận 36.454 mẫu ADN, vượt gần 1.000 mẫu so với chỉ tiêu, như một lời hứa sắt son: “Không để sót một mẫu nào, không nhầm một thân nhân nào; khẩn trương nhưng tuyệt đối chính xác”.

Dưới cái nắng thiêu đốt của tháng 7, các chiến sĩ Công an Thanh Hóa lặng lẽ lên đường, từ những con phố nhộn nhịp ở Sầm Sơn đến những làng quê heo hút như Định Hòa. Họ gõ cửa từng nhà, lắng nghe từng câu chuyện, mang theo hy vọng thắp lại ký ức tưởng đã phai mờ. Tại phường Sầm Sơn, trong một ngày đặc biệt, 700 mẫu ADN được thu nhận, một kỳ tích lặng thầm, là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của các chiến sĩ. Ở xã Định Hòa, hình ảnh những người lính của Công an tỉnh Thanh Hóa cõng các cụ già chân yếu tay run đến điểm thu mẫu đã khắc sâu vào lòng người dân, như những nốt nhạc trầm trong bản giao hưởng tri ân.

Cụ Đỗ Ngọc Ngoạn, 90 tuổi, ở Định Hòa, đôi mắt mờ đục vì thời gian, nghẹn ngào kể: “Gần 60 năm trôi qua kể từ ngày em út tôi hy sinh, gia đình mỏi mòn tìm kiếm nhưng chỉ gặp vô vọng. Hôm nay, các chú Công an đến tận nhà, đưa tôi đi lấy mẫu ADN, tôi như thấy lại ánh sáng hy vọng, thấy em mình đang trở về”. Lời chia sẻ ấy, giản dị mà nặng trĩu, là ngọn lửa sưởi ấm hành trình gian nan của các chiến sĩ.

Với 25 tổ công tác và 120 trạm thu nhận mẫu trải khắp tỉnh, Công an Thanh Hóa phối hợp cùng Công ty Genestory và các đơn vị chuyên môn đã mang lại kết quả đầy ý nghĩa khi 3 liệt sĩ được xác định danh tính, trong đó có liệt sĩ Trịnh Văn Hai (xã Đông Thành) và Trịnh Quang Lâm (xã Nga An). Mỗi cái tên được gọi lại là một giọt nước mắt hạnh phúc, là món quà tinh thần vô giá xoa dịu nỗi đau của những gia đình chờ đợi qua bao thế hệ.

Thiếu tướng Tô Anh Dũng, Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa, người trực tiếp chỉ đạo Kế hoạch 356 tại địa phương chia sẻ: “Chúng tôi xác định đây không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn, mà là sứ mệnh thiêng liêng, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Mỗi mẫu ADN được thu nhận là một lời tri ân, một nỗ lực để trả lại danh tính cho các anh hùng - liệt sĩ, mang lại sự an ủi cho thân nhân của các anh hùng - liệt sĩ vẫn chưa được gọi đúng tên ở các ngôi mộ chưa xác định danh tính”. Thiếu tướng Tô Anh Dũng xúc động, sự tận tâm và chính xác trong từng khâu thực hiện là yếu tố cốt lõi, đảm bảo không một gia đình nào bị bỏ sót, không một hy vọng nào bị dở dang.

Đồng chí Nguyễn Doãn Anh, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa nói với niềm tự hào: “Ngân hàng gen ADN không chỉ là một nhiệm vụ kỹ thuật, mà là biểu tượng của đạo lý ‘uống nước nhớ nguồn”, là lòng tri ân sâu sắc của lực lượng Công an Thanh Hóa nói riêng và cả hệ thống chính trị của tỉnh Thanh Hóa nói chung đối với các anh hùng - liệt sĩ và thân nhân”. Những nỗ lực ấy, như ngọn gió lan tỏa, khơi dậy lòng biết ơn trong mỗi trái tim người dân Việt.

Tại Hà Nam (cũ), câu chuyện tri ân được viết bằng sự đồng lòng và sáng tạo. Lực lượng Công an tỉnh đã vận động được gần 18 tỷ đồng từ 20 doanh nghiệp, cán bộ, chiến sĩ và những tấm lòng hào hiệp, đủ để phân tích ADN cho 100% thân nhân liệt sĩ trên địa bàn. Con số ấy không chỉ là thành tựu, mà là minh chứng cho trái tim ấm nóng của cả cộng đồng, cùng chung tay gìn giữ ký ức thiêng liêng.

Bằng sự phối hợp nhịp nhàng giữa Công an, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội, Hà Nam đã tổ chức những chiến dịch thu mẫu ADN lưu động, đến tận từng mái ấm, đặc biệt là với những thân nhân cao tuổi, sức yếu. Mỗi mẫu ADN là một tia sáng hy vọng, một nhịp cầu nối những gia đình với người thân đã hy sinh. Sự đồng lòng ấy đã tạo nên một phong trào mạnh mẽ, lan tỏa giá trị nhân văn sâu sắc, như ngọn lửa ấm áp giữa những ngày tháng 7 đầy ý nghĩa.

Câu chuyện của bà Nguyễn Thị Hạnh, 85 tuổi, ở xã Thanh Nghị, là một nét vẽ xúc động trong bức tranh tri ân. Hơn 50 năm chờ đợi chồng, bà Hạnh từng nghĩ rằng hy vọng đã tắt. Nhưng khi các chiến sĩ Công an đến tận nhà, nhẹ nhàng hướng dẫn bà lấy mẫu ADN, ánh mắt bà sáng lên niềm tin: “Tôi không ngờ ở tuổi này còn được hy vọng thấy ngày tìm lại chồng. Các cháu Công an đã cho tôi một giấc mơ, rằng ông ấy sẽ được gọi đúng tên”. Những khoảnh khắc ấy, giản dị mà sâu lắng, là ngọn lửa tiếp nối hành trình tri ân.

Những câu chuyện chạm đến trái tim

Thiếu tướng Vũ Văn Tấn, Cục trưởng Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an xúc động cho biết: Đằng sau mỗi mẫu ADN là những câu chuyện thấm đẫm nước mắt và hy vọng. Tại Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Đức Cơ (Gia Lai), 16 liệt sĩ đã được xác định danh tính, giúp 27 thân nhân tìm lại mối liên hệ huyết thống. Những cái tên tưởng chìm vào quên lãng giờ đây được vang lên trong tiếng nấc nghẹn ngào.

Bà Nguyễn Thị Lan, em gái liệt sĩ Nguyễn Quốc Hội ở Quảng Trị không cầm được nước mắt khi kể về người anh trai - một thầy giáo hiền từ, luôn dành những viên kẹo chanh cho các em nhỏ. Trước ngày nhập ngũ năm 1971, anh chỉ kịp ăn một quả chuối chín mẹ hái từ vườn. Năm 1972, anh hy sinh, để lại gia đình trong nỗi chờ mong mòn mỏi. Khi nhận được thông báo xác định danh tính anh trai, cả gia đình bà Lan òa khóc, như tìm lại một mảnh ký ức tưởng đã vĩnh viễn tan biến.

Bà Lê Thị Thường, vợ liệt sĩ Nguyễn Cảnh Trị ở Nghệ An bồi hồi nhớ lại những ngày ngắn ngủi bên chồng trước khi ông lên đường nhập ngũ. Lá thư cuối cùng ông gửi về năm 1973 là kỷ vật duy nhất gia đình còn giữ được. Sau hơn 50 năm chờ đợi, khi biết hài cốt chồng đã được xác định, bà Thường nghẹn ngào: “Tôi chỉ mong được thắp một nén nhang cho anh ấy trên mảnh đất quê hương”. Lời nguyện ước ấy, giản dị mà sâu sắc, là minh chứng cho sức mạnh của tình yêu và lòng tri ân.

Tại Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai kế hoạch 356 thu nhận mẫu ADN của thân nhân các liệt sĩ chưa xác định được danh tính, được Bộ Công an tổ chức trực tiếp và trực tuyến trên cả nước ngày 25/7/2025 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: “ADN không chỉ là thông tin sinh học, mà là chìa khóa mở ra ký ức lịch sử. Đây là công việc khó khăn nhưng phải làm, thể hiện đạo lý và bản sắc nhân văn của dân tộc”. Thủ tướng biểu dương Thanh Hóa và Hà Nam (cũ) vì những cách làm sáng tạo, huy động sức mạnh toàn dân để thực hiện sứ mệnh thiêng liêng này.

Dẫu vậy, hành trình vẫn còn những thử thách. Một số địa phương chưa chủ động rà soát dữ liệu, hạ tầng kỹ thuật còn thiếu đồng bộ và những vướng mắc tài chính khiến nhiều mẫu phân tích chưa được thanh toán. Bộ Công an đã đề xuất Bộ Nội vụ sớm hoàn thiện kế hoạch phối hợp và kêu gọi Bộ Tài chính giải ngân kịp thời để duy trì tiến độ, đảm bảo không một liệt sĩ nào bị lãng quên.

Kế hoạch 356 là minh chứng sống động cho tinh thần “đền ơn đáp nghĩa” nơi công nghệ trở thành nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại. Lực lượng Công an Thanh Hóa và Hà Nam (cũ) và Công an nhiều tỉnh, thành không chỉ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, mà còn lan tỏa giá trị nhân văn, khơi dậy lòng biết ơn sâu sắc trong lòng dân tộc. Mỗi mẫu ADN là một câu chuyện, một hy vọng và là lời hứa rằng những người đã hy sinh sẽ mãi được khắc ghi.

Hành trình này vẫn đang tiếp diễn, lặng lẽ nhưng bền bỉ, để từng ngôi mộ vô danh được gọi đúng tên, để những giọt máu thân nhân thắp sáng ký ức lịch sử và để những gia đình còn chờ đợi tìm được sự an ủi trong lòng biết ơn. Như lời Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khẳng định: “Đây là mệnh lệnh của trái tim, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội đối với những người đã hy sinh vì Tổ quốc”.

Trong từng bước chân của các chiến sĩ Công an, trong từng giọt nước mắt của thân nhân và trong từng mẫu ADN được phân tích, hành trình tri ân này đang viết nên một bản trường ca về lòng trung hiếu, về tình người và về một Việt Nam mãi mãi không quên những người con đã ngã xuống vì đất nước.