Ma túy núp bóng thuốc lá điện tử: Tránh xa trước khi quá muộn! (bài cuối)

Thủ đoạn tẩm ma túy vào thuốc lá điện tử

Liên quan đến thuốc lá điện tử, Thượng tá, TS Đặng Văn Đoàn, Phó Viện trưởng Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an cho biết, ngoài thị trường rất khó có thể phân biệt được thuốc lá điện tử có tinh dầu nguyên chất hay đã được pha thêm ma túy vào vì các chất ma túy này không màu, không mùi và do lẫn mùi của tinh dầu nên bằng cảm quan khó có thể nhận biết được, chỉ có người và đối tượng sử dụng mới biết được thuốc lá điện tử có chất ma túy hay không (từ nguồn mua, giá cả).

Các đối tượng cho chất ma túy vào tinh dầu thuốc lá điện tử có thủ đoạn rất tinh vi, gây nguy hiểm cho cộng đồng xã hội, lôi kéo người sử dụng. Ban đầu, có thể chúng cho người sử dụng dùng thử thuốc lá điện tử và người hút thì nghĩ rằng, đây là thuốc lá điện tử, nhưng thực chất các đối tượng đã pha ma túy vào tinh chất để người mua sử dụng, từ đó tạo thành thói quen, sức hút dần dần sẽ lệ thuộc vào thuốc lá điện tử, mà thực chất là ma túy.

Bác sỹ, TS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, qua các ca cấp cứu vì ngộ độc thuốc lá điện tử cho thấy, trong thuốc lá điện tử có 2 thành phần gồm thuốc lá điện tử và ma túy. Trong thành phần thuốc lá điện tử gồm có nicotin, các thành phần nguyên bản và các thành phần đốt cháy. Hàm lượng nicotin có trong thuốc lá điện tử thường nhiều hơn so với thuốc lá thông thường. Đây là một chất độc hại, có tác dụng gây nghiện. Chính vì vậy, hút thuốc lá điện tử dễ gây nghiện. Còn các thành phần nguyên bản, thành phần đốt cháy chủ yếu bao gồm chất tạo mùi, chất tạo màu, hương vị… Những chất này hầu hết có hại, được thay đổi theo thị hiếu, theo ý chí của người sản xuất, người bán để “dụ” người mua, người sử dụng. Những chất này hầu như không ai kiểm soát. Thành phần tiếp theo có trong thuốc lá điện tử là ma túy.

Theo TS Nguyễn Trung Nguyên, ma túy cho vào thuốc lá điện tử thường là những loại ma túy tổng hợp mới nhất với hàng trăm chất khác nhau. Nhiều chất hiện chưa có trong danh mục chất ma túy ở nước ta. Máy móc, thiết bị của chúng ta mới chỉ xét nghiệm được một số chất ma túy nhất định, còn lại hầu hết những chất ma túy tổng hợp cho vào thuốc lá điện tử là không thể xét nghiệm được. Với những chất ma túy mới, để xét nghiệm được phải xây dựng cả một quy trình, với máy móc, con người chuyên sâu, mò mẫm mất rất nhiều thời gian. Có khi, chưa kịp xét nghiệm ra chất này đã xuất hiện các chất mới.

 TS Nguyễn Trung Nguyên đánh giá, không một nước nào trên thế giới có thể xét nghiệm ra kịp thời được các loại ma túy mới nhất cho vào thuốc lá điện tử.

Những tác hại khôn lường

Về hậu quả của thuốc lá điện tử, TS Nguyễn Trung Nguyên phân tích, nicotin có trong thuốc lá điện tử thường nhiều hơn trong thuốc lá thông thường. Đã có nhiều nghiên cứu phân tích tổng hợp trên thế giới cho thấy, thanh thiếu niên hút thuốc lá điện tử lần đầu hay hút nhiều lần sẽ làm tăng nguy cơ sử dụng thuốc lá thông thường về sau. Như vậy, sẽ làm thất bại, suy mòn, ảnh hưởng xấu nỗ lực phòng, chống giảm thiểu thuốc lá thông thường hiện nay.

Thuốc lá điện tử biến một người không nghiện thuốc lá thông thường dễ dàng bị nghiện thuốc lá thông thường, ảnh hưởng đến chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá. Thuốc lá điện tử rất có hại, thậm chí có thể gây hại nhiều hơn so với thuốc lá thông thường.

Đó là bệnh lý về hô hấp, bệnh lý về phổi, bệnh lý về tim mạch. Về hô hấp, việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ làm giảm khả năng miễn dịch đường hô hấp, tạo nguy cơ gây nghẽn tắc phổi mãn tính. Về tim mạch, sẽ làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, tổn thương mạch máu. Về phổi có thể gây ung thư phổi. Đặc biệt, vào năm 2020, tại Mỹ đã xuất hiện đợt bệnh do nhiễm độc thuốc lá điện tử có tên bệnh lý phổi mới nổi (EVALI) với hơn 280.000 người bệnh, khiến 68 người tử vong. Cơ quan chức năng đã phát hiện trong thuốc lá điện tử có chứa Vitamin E. Những tác hại của thuốc lá điện tử sẽ thay đổi liên tục, rất phức tạp do các chất cho vào thuốc lá điện tử luôn thay đổi.

Mỗi chất ma túy tổng hợp cho vào thuốc lá điện tử lại gây ra một kiểu ngộ độc khác nhau. Các chất này có độc tính mạnh lên thần kinh, tâm thần, tim mạch. Có những bệnh nhân bị kích thích vật vã, hoang tưởng, ảo giác. Bệnh nhân cũng có thể có biểu hiện co giật, tím tái, sùi bọt mép, quẫy đạp, la hét, tổn thương đa tạng như suy tim cấp, tụt huyết áp, tổn thương não lan rộng, suy tin cấp thận… Đây là trạng thái nặng nhất của hồi sức. Có những ca tổn thương não hôn mê sâu, phù não. 

Trước tình trạng giới trẻ, đặc biệt tình trạng trẻ vị thành niên, học sinh rộ lên phong trào hút thuốc lá điện tử, ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường học tập, tháng 10/2022, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an đã có điện gửi Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức hoạt động phổ biến các phương thức, thủ đoạn ma túy núp bóng thuốc lá điện tử. Trước những tác hại của thuốc lá điện tử, theo TS Nguyễn Trung Nguyên, cần tiến tới cấm triệt để việc mua bán, sử dụng thuốc lá điện tử ở nước ta…