Triển khai quyết liệt nhiều giải pháp (bài cuối)
Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Bộ Công an, Cục Quản lý xuất nhập cảnh (QLXNC) đã triển khai nhiều giải pháp quan trọng để phòng, chống hoạt động di cư bất hợp pháp. Cùng với việc phối hợp bóc gỡ, triệt phá các đường dây, ổ nhóm, đơn vị đã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực XNC và hợp tác với các nước để tạo điều kiện thuận lợi di cư hợp pháp…, xác định đây là biện pháp phòng, chống hiệu quả di cư bất hợp pháp.
Với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực XNC, thời gian qua, Cục QLXNC đã kịp thời báo cáo lãnh đạo Bộ, Chính phủ về tình hình công dân Việt Nam XNC trái phép; đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật, ban hành các văn bản chỉ đạo để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Trong đó, có công tác phòng chống hoạt động XNC, di cư trái phép như đã tham mưu, xây dựng ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài (NNN) tại Việt Nam với nhiều nội dung mới để tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam và NNN XNC, đồng thời góp phần phòng, chống hoạt động XNC trái phép.
Báo cáo, đề xuất thực hiện các giải pháp phòng, chống xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động; ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn tình trạng người Việt Nam xuất cảnh, di cư trái phép, cư trú lao động bất hợp pháp, vi phạm pháp luật ở nước ngoài trong tình hình hiện nay; Chỉ thị đã đề cập các giải pháp tổng thể, giao trách nhiệm cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương liên quan. Đồng thời, đơn vị đã triển khai các biện pháp nghiệp vụ để phòng ngừa, đấu tranh, triệt phá các đường dây tổ chức đưa người đi nước ngoài trái phép; tích cực thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ thực hiện các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, ngăn chặn việc đưa công dân Việt Nam ra nước ngoài trái phép trên toàn quốc. Đã tổ chức 1 đợt cao điểm đấu tranh phòng, chống XNC trái phép liên quan đến địa bàn Trung Quốc và Campuchia; kế hoạch triển khai Cao điểm phòng, chống XNC trái phép giữa Bộ Công an Việt Nam và Cơ quan Quản lý di dân quốc gia Trung Quốc.
Cục QLXNC đồng thời đã trao đổi với lực lượng Bộ đội Biên phòng tăng cường công tác kiểm soát, tuần tra biên giới để ngăn chặn hoạt động XNC trái phép. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát tại các cửa khẩu sân bay quốc tế; kịp thời phát hiện các trường hợp sử dụng hộ chiếu, giấy tờ giả, các hoạt động vi phạm pháp luật về XNC qua đường hàng không.
Tăng cường hợp tác quốc tế, trao đổi thông tin phục vụ đấu tranh chống đưa người di cư trái phép; đã đàm phán, ký kết các thoả thuận hợp tác trong lĩnh vực quản lý di cư với các nước châu Âu như Nga, Anh, Hungary,… Thông tin do phía nước ngoài trao đổi đã được khai thác, sử dụng hiệu quả, góp phần ngăn chặn từ xa di cư bất hợp pháp, phát hiện nhiều đối tượng sử dụng hộ chiếu, giấy tờ giả,… Ngoài ra, Cục QLXNC còn tích cực tham gia các diễn đàn, cơ chế hợp tác khu vực trong khuôn khổ Tiến trình Bali; Hội nghị những người đứng đầu Cơ quan QLXNC và lãnh sự các nước ASEAN,… để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận và thống nhất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác QLXNC, đảm bảo an ninh biên giới, góp phần ngăn chặn, phòng chống hoạt động di cư trái phép. Tích cực hợp tác với các nước, vùng lãnh thổ để giải quyết nhận trở lại công dân không được các nước cho cư trú theo các thoả thuận song phương.
Cùng với đó đã tổ chức nhiều hội nghị như hội nghị tập huấn chuyên sâu về các phương thức, thủ đoạn, biện pháp đấu tranh, chống XNC trái phép. Công an các địa phương trên cơ sở chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành liên quan và các huyện, thị tăng cường công tác phòng, chống XNC trái phép, huy động mọi nguồn lực để triển khai công tác. Đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về XNC với hình thức đa dạng, cảnh báo phương thức, thủ đoạn của tội phạm tổ chức đưa người XNC, di cư trái phép và những nguy cơ, hậu quả của loại tội phạm này; tuyên truyền, vận động người dân không vượt biên giới trái phép hoặc tham gia hoạt động đưa dẫn người vượt biên giới trái phép; triển khai đồng bộ các biện pháp nắm tình hình, chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn hoạt động XNC trái phép; xác định các tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm cần tập trung đấu tranh; lập kế hoạch đấu tranh, điều tra, xử lý các đường dây tổ chức đưa người XNC trái phép.
Trong thời gian tới, nhu cầu của công dân đi các nước tăng cao, các đường dây tổ chức cho người khác đi nước ngoài trái phép tiếp tục hoạt động mạnh mẽ; có sự câu kết chặt chẽ giữa các đối tượng tổ chức ở trong và ngoài nước, cả người Việt Nam và người nước ngoài… Các đối tượng sẽ triệt để lợi dụng sự thông thoáng về thủ tục xin cấp hộ chiếu, sự thuận lợi trong đi lại bằng đường hàng không; sự phát triển của các phương thức liên lạc qua mạng xã hội để tổ chức đưa người sang các nước trái phép nhằm trốn tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng. Vì thế, để phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả tình trạng này, trong thời gian tới cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động xử lý các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực XNC.
UBND các địa phương, các Bộ, ngành liên quan tiếp tục triển khai thực hiện tốt Chỉ thị số 01-CT-TTg ngày 3/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn tình trạng người Việt Nam xuất cảnh, di cư trái phép, cư trú lao động bất hợp pháp, vi phạm pháp luật ở nước ngoài. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng chống XNC trái phép. Các địa phương có nhiều người di cư cần tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, trong đó tập trung về các phương thức, thủ đoạn, nguy cơ, tác hại của hoạt động di cư trái phép; các chính sách xuất khẩu lao động, các kênh di cư chính thống, an toàn để người dân hiểu, tiếp cận; các quy định của pháp luật về XNC để người dân tự giác tuân thủ pháp luật, không bị kẻ xấu dụ dỗ, lôi kéo…
Tập trung đẩy mạnh các mặt công tác Công an để phòng ngừa, đấu tranh, xử lý các đối tượng, đường dây tổ chức; xét xử công khai một số vụ đưa người đi nước ngoài trái phép để răn đe, giáo dục chung. Cùng với đó, cần đẩy mạnh thực hiện công tác nghiệp vụ, tập trung rà soát các địa bàn trọng điểm có nhiều công dân XNC trái phép; tăng cường công tác quản lý địa bàn, nắm hộ, nắm người; thường xuyên rà soát, kiểm danh, kiểm diện, nắm chắc di biến động của các loại đối tượng, nhất là các trường hợp có tiền án, tiền sự liên quan đến hoạt động XNC trái phép.
Các cơ quan chức năng (Quản lý XNC, Bộ đội Biên phòng, Cơ quan điều tra, Công an cấp cơ sở,…) cần phối hợp trao đổi thông tin, xác định các tuyến XNC; địa bàn, đối tượng trọng điểm để thực hiện các biện pháp đấu tranh, hạn chế tình trạng công dân xuất cảnh trái phép; trao đổi kinh nghiệm điều tra, xử lý các vụ việc đưa người đi nước ngoài trái phép. Cùng với đó, tiếp tục phát động các đợt cao điểm trấn áp tội phạm, ngăn chặn hoạt động XNC trái phép; phối hợp chặt chẽ với lực lượng Bộ đội Biên phòng tuần tra, kiểm soát, chốt chặn, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp nhập cảnh trái phép. Tăng cường hợp tác quốc tế về phòng, chống di cư trái phép, trao đổi thông tin với các nước, tập trung thông tin cảnh báo về phương thức, thủ đoạn, sử dụng giấy tờ giả, mạo danh, các đối tượng, đường dây đường dây tổ chức XNC trái phép,...
Về phía người có nhu cầu lao động, cơ quan chức năng khuyến cáo, người dân cần tìm hiểu, nâng cao nhận thức và chấp hành các quy định của pháp luật về XNC; có ý thức cảnh giác, nắm và nhận diện được các phương thức, thủ đoạn của các đối tượng, đường dây tổ chức cho người khác xuất cảnh, di cư trái phép, mua bán người và những hậu quả, hệ lụy của việc xuất cảnh, trốn ở lại nước ngoài cư trú, lao động bất hợp pháp, không để các đối tượng xấu dụ dỗ, lôi kéo. Khi có nhu cầu xuất cảnh ra nước ngoài, người dân cần liên hệ các cơ quan chức năng có thẩm quyền, các công ty du lịch, xuất khẩu lao động uy tín, có giấy phép lữ hành quốc tế, đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để được tư vấn, hướng dẫn về thủ tục.
Đối với những người xuất cảnh trái phép cần xóa bỏ tâm lý mặc cảm, sợ bị trả thù, sợ ảnh hưởng đến danh dự nên không khai báo, khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác xác minh, giải quyết vụ việc liên quan. Không tiếp tay, tham gia các hoạt động môi giới, tổ chức, đưa dẫn, giúp sức, xúi giục người khác XNC trái phép. Đồng thời, kịp thời thông báo, tố giác các đối tượng có hoạt động tổ chức đưa người đi nước ngoài trái phép cho cơ quan chức năng để phòng ngừa, ngăn chặn và điều tra, xử lý.