Bộ Công Thương nhận trách nhiệm trong việc nhiều cửa hàng xăng đóng cửa
Tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Công Thương chiều 12/11, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đã thẳng thắn thừa nhận trách nhiệm của Bộ trong việc nhiều cửa hàng, cây xăng đóng cửa.
Tại cuộc họp báo, các nhà báo đã đặt nhiều câu hỏi liên quan đến việc đứt gãy nguồn cung, doanh nghiệp đóng cửa, bất cập trong điều hành xăng dầu, trách nhiệm quản lý của Bộ Công Thương và Bộ Tài chính trong việc để xảy ra rối loạn nguồn cung ra sao…
Cụ thể, Việt Nam có tới 500 thương nhân phân phối và có tới 36 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối nhưng tình hình nguồn cung vẫn rối loạn, Bộ Công Thương đánh giá thế nào về việc cấp phép cũng như để xảy ra tình trạng rối loạn nguồn cung như hiện nay?
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, chỉ có 19/33 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối thực hiện nhập khẩu xăng dầu trong quý III vừa qua, vậy 14 doanh nghiệp không thực hiện việc nhập khẩu thì Bộ Công sẽ xử lý các doanh nghiệp này thế nào? 14 doanh nghiệp không thực hiện nhập khẩu xăng dầu là những đơn vị nào?
Nội dung cuộc họp khẩn của Bộ Công Thương với các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối trong sáng 12/10 đã đề ra giải pháp gì cho tình hình hiện nay?
Trả lời về những vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, xăng dầu không chỉ là vấn đề nóng mà là vấn đề quan trọng trong bối cảnh hiện nay, và quan trọng nhất là tìm ra hướng xử lý để giải quyết tình hình hiện nay.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, trên cả nước có 17.000 cửa hàng xăng dầu, vừa rồi xảy ra sự việc các cửa hàng đóng cửa, tạm ngưng bán hàng, số lượng chính xác là bao nhiêu cần phải thống kê lại, nhưng dù có bao nhiêu đi chăng nữa, đó cũng là trách nhiệm của Bộ Công Thương (là đầu mối) và các bộ, ngành khác có liên quan. "Chúng tôi nhìn thẳng vào những trách nhiệm đó và có biện pháp xử lý, giải quyết", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.
Trước tình trạng nhiều địa phương xuất hiện tình trạng cây xăng nghỉ bán hoặc bán cầm chừng gây nhiều khó khăn cho người dân, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải thừa nhận, nguyên nhân chính của tình trạng trên xuất phát từ việc các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng. Họ chỉ duy trì lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ thống phân phối của mình và duy trì lượng dự trữ tồn kho theo quy định.
Đại diện Bộ Công Thương thông tin, cuối năm 2021, tình hình thế giới biến động rất phức tạp, thậm chí là xấu, không ai mong muốn. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung xăng dầu.
Đến thời điểm này, Bộ Công Thương đã cố gắng chỉ đạo của các cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt doanh nghiệp các địa phương cơ bản đáp ứng được nguồn cung xăng dầu cho hoạt động sản xuất kinh doanh, nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Liên quan đến số liệu của Tổng cục Hải quan trong quý III/2022, chỉ có 19 trong số 33 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu nhập khẩu. Câu hỏi đặt ra là 14 doanh nghiệp đầu mối xuất nhập khẩu xăng dầu còn lại, hạn mức nhập khẩu trong quý III như thế nào? Việc kiểm tra, kiểm soát nhập khẩu theo hạn ngạch được Bộ Công Thương kiểm tra, rà soát đối với những doanh nghiệp này ra sao?
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho rằng, theo Nghị định 95 (sửa đổi Nghị định 83) về kinh doanh xăng dầu, khái niệm doanh nghiệp xuất nhập khẩu xăng dầu đã đổi thành doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu. Có nghĩa hiện tại chỉ tính tổng nguồn và doanh nghiệp có thể mua ngay từ 2 nhà máy lọc dầu trong nước là Nghi Sơn và Bình Sơn. Một năm, Bộ Công Thương giao hạn mức cho họ nhập khẩu cho doanh nghiệp đầu mối, nhưng không nhất thiết tháng nào hạn mức nhập khẩu cũng giống nhau, có tháng nhiều, tháng ít, cuối năm đảm bảo đủ tổng lượng nhập khẩu là được.
Về các giải pháp đảm bảo ổn định thị trường xăng dầu trong thời gian tới, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Thị trường trong nước cho biết, Bộ này đã kiến nghị Bộ Tài chính giảm các loại thuế liên quan đến xăng dầu cũng như sớm rà soát và gửi thông báo áp dụng mức chi phí đưa xăng dầu trong nước về đến cảng và premium trong nước (chi phí tổng hợp đối với doanh nghiệp đầu mối để tính giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước trong công thức giá cơ sở) ở mức phù hợp với thực tế, giúp doanh nghiệp tạo nguồn.
Cùng với đó, Bộ Công Thương đề nghị các nhà máy lọc dầu cần có biện pháp hỗ trợ việc giao hàng nhanh cho DN đã đặt mua hàng theo các hợp đồng đã ký, sử dụng nguồn hàng dự trữ để hỗ trợ cung ứng cho các đầu mối (không có hợp đồng dài hạn với nhà máy) bán hàng dự trữ để hỗ trợ cung ứng cho các đầu mối (không có hợp đồng dài hạn với nhà máy) bán hàng tại các khu vực bị thiếu cục bộ để kịp thời bổ sung nguồn hàng cho các cửa hàng bán lẻ.
Ngoài ra, Bộ này khẳng định đã phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu trong nước, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng hoặc buôn lậu xăng dầu qua biên giới sang các nước lân cận...
Về kiến nghị cho phép các đại lý bán lẻ xăng dầu được lấy từ nhiều nguồn, Bộ Công Thương cho biết, xăng dầu là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, cần bảo đảm về chất lượng, kiểm soát về giá bán. Theo quy định tại Luật Thương mại, đại lý là những đơn vị được bên giao đại lý giao hàng cho bán theo giá của đơn vị giao đại lý và hưởng hoa hồng; bên giao đại lý vẫn phải chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa tại các đại lý nên nếu đại lý bán lẻ xăng dầu lấy hàng từ nhiều nguồn, cơ quan quản lý nhà nước sẽ không kiểm soát được chất lượng xăng dầu bán trên thị trường và đầu mối chịu trách nhiệm về chất lượng và giá xăng dầu bán cho người tiêu dùng. Do đó theo quy định hiện hành, đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ một nguồn (nội dung này hiện được quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ- CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP). Trong cùng một thời điểm, đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ 1 nguồn để bảo đảm kiểm soát được nguồn gốc, chất lượng xăng dầu. Tuy nhiên, trên thị trường có rất nhiều đơn vị cung ứng xăng dầu (các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối với việc cung ứng khá cạnh tranh) nên đại lý bán lẻ xăng dầu có thể lựa chọn, thay đổi đơn vị cung cấp có uy tín để hợp tác kinh doanh lâu dài. Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ và các cơ quan chức năng rà soát, đánh giá và báo cáo Chính phủ xem xét việc sửa đổi, bổ sung các quy định cho phù hợp với thực tế phát sinh thời gian qua.