Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Sửa Luật Bảo hiểm theo hướng tăng quyền lợi cho người lao động
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, tinh thần sửa Luật Bảo hiểm kỳ theo hướng không hạn chế quyền lợi mà đi theo hướng tăng quyền lợi, không phải chúng ta hạn chế quyền lợi.
Ngày 6/6, trong phần trả lời chất vấn trước Quốc hội của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ, TB & XH) Đào Ngọc Dung, một vấn đề nhiều đại biểu quan tâm đó là vì sao rất nhiều người dân rút bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần, đặc biệt là giai đoạn gần đây khi thông tin về việc sửa đổi luật bảo hiểm được công bố vì công nhân băn khoăn vẫn là bất an với các chính sách BHXH, lo sợ chính sách mới sẽ hạn chế quyền tự quyết và mức lương hưu thấp không đủ sống.
Trả lời về giải pháp giải quyết vấn đề này, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, tình trạng rút BHXH 1 lần từ năm 2022 đến nay gia tăng. “Trước năm 2019, số rút bảo hiểm của chúng ta bình quân 1 năm khoảng 500.000 và như năm 2023 thì trên 900.000 và số rút bảo hiểm một lần thì cũng gần bằng với số vào, đây là nguy cơ. Nếu tình trạng rút bảo hiểm một lần này không được hạn chế lại, giảm bớt đi thì nguy cơ người già về sau về hưu là khó đảm bảo an sinh xã hội và hệ thống chính sách an sinh xã hội của chúng ta khó đảm đương được tính bền vững” – Bộ trưởng nêu và cho biết, việc rút bảo hiểm một lần thời gian vừa qua tăng lên thì có mấy lý do cơ bản, đó là đời sống thu nhập thấp, khó khăn thì người ta rút, nghĩ ngay một khoản để dành phải rút. “Tôi đã để ý kỹ và nghiên cứu kỹ vấn đề này, tuyệt đại bộ phận rút bảo hiểm một lần là rơi vào công nhân lao động, công chức, viên chức rất ít” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.
Thứ hai là đối tượng rút bảo hiểm 1 lần thường là công nhân ở khu vực phía Nam chiếm tới 72%, phía Bắc và miền Trung ít hơn. “Xin thưa với đại biểu Quốc hội, không có một quốc gia nào mà có cơ chế rút bảo hiểm một lần dễ dàng như Việt Nam. Điều 60 của Luật Bảo hiểm 2014 có hiệu lực 2016 rất nhân văn, quy định 4 điều kiện để rút bảo hiểm một lần nhưng sau đó khi luật chưa có hiệu lực, chúng ta ban hành Nghị quyết 93 và cho rút bảo hiểm một lần, ai có nhu cầu thì rút. Điều này thì báo cáo với đại biểu Quốc hội, tôi cũng đã mời trực tiếp ông mà được Liên hợp quốc đánh giá là người giỏi nhất trong lĩnh vực bảo hiểm sang bày mưu tính kế cho tôi xem cách nào khắc phục điều này. Ông nói, Việt Nam hào phóng quá, hòa phóng cả chuyện cho hưởng 75%, hào phóng cả chuyện này. Đương nhiên bây giờ chữa là khó” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu và cho biết, thông lệ quốc tế chỉ cho rút chủ yếu trong 2 trường hợp là khi mắc bệnh nan y và chuyển sang định cư ở nước ngoài. “Còn ta thì rút tự do mà đã cho rút bằng quyền của người công dân thì người ta rút, đấy là quyền của người ta, không thể cấm được” – Bộ trưởng nêu.
Lý do thứ 3 mà người lao động rút BHXH 1 lần mà Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu đó là quyền lợi khi rút rất cao, đóng có 8% nhưng được hưởng toàn bộ phần đóng của Nhà nước, của doanh nghiệp, thực ra phải hiểu rằng số đóng của Nhà nước và doanh nghiệp cũng là cho người lao động, nên dẫn đến nhiều trường hợp có khi chưa muốn rút nhưng thấy lợi ích tốt hơn nên rút, sau đó một thời gian lại tham gia. “Không phải tất cả khi rút bảo hiểm 1 lần không quay trở lại. Hiện nay khoảng 1/3 số người rút bảo hiểm đã quay trở lại tiếp tục tham gia bảo hiểm. Vừa qua, chúng tôi để ý có một nguyên nhân nữa chúng ta làm chưa tốt, đó là việc tổ chức tuyên truyền, vận động. Tại sao TP Hà Nội vừa rồi cứ 10 người đi rút thì chúng ta vận động, thuyết phục 6 người trở lại không rút nữa. Tôi cũng vào một số doanh nghiệp ở TP Chí Minh, Đồng Nai thấy, nếu như khi công nhân đến chúng ta tuyên truyền, vận động thì có một tỷ lệ không rút nữa. Như vậy, rõ ràng ngoài việc chính sách ra thì công tác tuyên truyền về tổ chức thực hiện công việc của chúng tôi chưa phải là tốt” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải thích.
Về giải pháp, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết cần giải quyết 2 vấn đề lớn, đó là đời sống, hai là hiệu ứng của việc đưa ra dự thảo sửa đổi Luật Bảo hiểm. “Người lao động tưởng rằng sẽ không được quyền lợi như hiện nay, do đó, có một bộ phận tranh thủ thời cơ này đi rút một lần. Tôi xin nói tinh thần sửa Luật Bảo hiểm kỳ này theo hướng không hạn chế quyền lợi mà đi theo hướng tăng quyền lợi, còn quyết định như thế nào, tôi muốn hôm nay báo cáo trước cử tri và người lao động là không phải chúng ta hạn chế quyền lợi. Còn cách xử lý như thế nào thì kỳ họp tới Quốc hội sẽ bàn ra các phương án khác nhau để xử lý bảo hiểm một lần làm sao có hiệu quả nhất” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định.