Bước tiến toàn cầu trong cuộc chiến chống tội phạm mạng

12:57 26/10/2025

Công ước của Liên hợp quốc (LHQ) về Chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) vừa được thông qua đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực toàn cầu ứng phó với các thách thức an ninh mạng ngày càng phức tạp. Với nội dung toàn diện, phạm vi bao trùm và những cam kết nhân văn, Công ước Hà Nội được đánh giá là công cụ pháp lý quốc tế đầu tiên tạo nền tảng cho hợp tác toàn cầu trong phòng, chống tội phạm mạng.

Chủ tịch nước Lương Cường và các đại biểu tại lễ đón chính thức các trưởng đoàn tham dự Lễ mở ký Công ước Hà Nội. 

Là văn kiện do LHQ thông qua, Công ước Hà Nội có phạm vi ảnh hưởng rộng nhất so với các công cụ pháp lý quốc tế về an ninh mạng trước đây. Tương tự các công ước hình sự như Công ước của LHQ về Chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia (UNTOC) và Công ước LHQ về Chống tham nhũng (UNCAC), Công ước này được kỳ vọng sẽ sớm có sự tham gia của hầu hết các quốc gia, tạo khuôn khổ hợp tác toàn diện nhằm đối phó với tội phạm mạng xuyên biên giới.

Riêng trong lễ ký diễn ra ngày 25/10, đã có 69 nước đặt bút ký Công ước này. Trong bối cảnh tội phạm mạng ngày càng có tổ chức, không biên giới và sẵn sàng lợi dụng hạ tầng của các nước yếu, Công ước Hà Nội ra đời được xem là phản ứng toàn cầu cần thiết và kịp thời.

Công ước Hà Nội kế thừa kinh nghiệm từ các công cụ khu vực như Công ước Budapest (do Hội đồng châu Âu thông qua năm 2001) và Công ước Malabo (do Liên minh châu Phi thông qua năm 2014), đồng thời bổ sung nhiều quy định mới phù hợp với thực tiễn tội phạm mạng hiện nay. Các hành vi phạm tội mới nổi như lừa đảo trực tuyến, lạm dụng trẻ em trên mạng, phát tán hình ảnh riêng tư đã được đưa vào phạm vi điều chỉnh của Công ước. Việc cập nhật này giúp văn kiện phản ánh đúng thực trạng tội phạm mạng và nâng cao hiệu quả xử lý trong thực tế.

Một điểm đáng chú ý của Công ước Hà Nội là quy định rõ về trao đổi chứng cứ điện tử giữa các quốc gia. Đây là cơ sở quan trọng để phối hợp điều tra các loại tội phạm nghiêm trọng như khủng bố và tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia những vấn đề đang được cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm. Việc chia sẻ thông tin, bằng chứng sẽ giúp các cơ quan chức năng chủ động hơn trong ngăn chặn, truy bắt và xét xử tội phạm mạng, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự quốc tế.

Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu khai mạc Lễ mở ký Công ước Hà Nội.

So với các văn kiện khu vực, Công ước Hà Nội có nhiều điểm vượt trội. Văn kiện này quy định cụ thể các biện pháp bảo vệ nạn nhân và nhân chứng, thu hồi tài sản phạm tội, cũng như hợp tác trong điều tra chung, chuyển giao người bị kết án và phối hợp cảnh sát quốc tế. Nhờ đó, Công ước cung cấp một bộ công cụ pháp lý đầy đủ giúp các quốc gia xử lý toàn bộ quy trình từ phát hiện, điều tra, truy tố đến xét xử và khắc phục hậu quả tội phạm mạng.

Công ước Hà Nội cũng thể hiện rõ tinh thần hợp tác và chia sẻ trách nhiệm giữa các quốc gia. Văn kiện đưa ra các cam kết hỗ trợ kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực cho các nước đang phát triển, giúp họ tham gia hiệu quả hơn vào nỗ lực chung phòng, chống tội phạm mạng. Những nội dung này là các cam kết cụ thể nhất để bảo đảm thiện chí của các quốc gia, dù nhỏ hay yếu, đều có thể đóng góp vào nỗ lực chung về phòng, chống tội phạm mạng.

LHQ và các nước thành viên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện khung pháp lý trong nước, đào tạo cơ quan thực thi pháp luật và tăng cường năng lực phòng ngừa, điều tra, truy tố tội phạm mạng, nhằm không để bất kỳ quốc gia nào bị bỏ lại phía sau trong cuộc chiến toàn cầu này.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang mở đầu Lễ ký Công ước Hà Nội.

Một điểm tiến bộ khác là Công ước Hà Nội đặc biệt coi trọng bảo đảm quyền con người trên không gian mạng. Các quy định tố tụng, điều tra đều yêu cầu phải có biện pháp bảo vệ quyền riêng tư và an toàn dữ liệu cá nhân. Lần đầu tiên, trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân cung cấp dịch vụ mạng được quy định rõ ràng, tạo nền tảng cho một môi trường số an toàn, minh bạch và có trách nhiệm hơn.

Với tầm bao quát, nội dung cập nhật và cơ chế hợp tác linh hoạt, Công ước Hà Nội không chỉ là bước tiến lớn trong đấu tranh chống tội phạm mạng mà còn là biểu tượng của thiện chí và đoàn kết quốc tế. Văn kiện này khẳng định quyết tâm của cộng đồng toàn cầu trong việc xây dựng một không gian mạng an toàn, công bằng và nhân văn, vì lợi ích chung của mọi quốc gia và người dân trên thế giới.

Tiến Linh

Mailisa hay vụ HT Clinic cùng nhiều vụ án khác bị Bộ Công an, Công an TP Hà Nội phát hiện chỉ là lát cắt mới nhất cho thấy mảng tối đang phình rộng trong ngành mỹ phẩm, thẩm mỹ. Đó không còn là vi phạm đơn lẻ, mà là một hệ sinh thái kinh doanh phi pháp từ nhỏ lẻ đến chuỗi lớn, đe dọa sức khỏe cộng đồng và bộc lộ những lỗ hổng trong quản lý.

Trong một diễn biến được cho là tích cực nhất kể từ khi cuộc xung đột bùng nổ, Nga đã chấp nhận một phần kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất sau cuộc hội đàm kéo dài 5 giờ tại Moscow. Tuy nhiên, bức tranh toàn cảnh vẫn đầy mảng tối khi các cuộc thương lượng chưa đạt được đột phá, Ukraine giữ thái độ dè dặt và nguy cơ leo thang quân sự vẫn hiện hữu.

Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng đã xảy ra tại một tòa nhà văn phòng 7 tầng ở thủ đô Jakarta, Indonesia, khiến ít nhất 22 người thiệt mạng. Cảnh sát cho biết ngọn lửa đã được dập tắt sau nhiều giờ căng thẳng, và các thi thể nạn nhân đã được đưa đến bệnh viện để nhận dạng, Reuters đưa tin.

Hamas ngày 9/12 tuyên bố tiến trình ngừng bắn tại Gaza không thể tiếp tục nếu Israel vẫn duy trì các hành động bị cho là vi phạm thỏa thuận. Giới chức Gaza cho biết lệnh ngừng bắn, có hiệu lực từ tháng 10, đã bị phía Israel vi phạm ít nhất 738 lần, Reuters đưa tin.

Việc xuất hiện loại ma túy cực độc này tại Việt Nam tiếp tục gióng lên hồi chuông cảnh báo sử dụng ma túy trong giới trẻ, bởi có nhiều người sử dụng ma túy bị pha trộn mà không biết trong đó có chất fentanyl. Những loại ma túy pha trộn này có độc tính rất mạnh, dẫn đến tử vong cho người sử dụng bất hợp pháp cao hơn nhiều so với heroin.

Những tiết lộ mới về hệ thống giám sát được triển khai tại một căn cứ chung của Mỹ và Israel đang làm lộ rõ một đường nứt chiến lược vốn âm ỉ bấy lâu: khi tình báo và dữ liệu trở thành trụ cột của mọi chiến dịch quân sự, đâu là giới hạn của lòng tin giữa các đồng minh?

Những ngày cuối tháng 11 và đầu tháng 12/2025 đánh dấu một bước chuyển rõ rệt trong tư duy an ninh số của châu Âu. Sau nhiều năm nói nhiều hơn làm, hàng loạt sự cố an ninh mạng nghiêm trọng trong khối đã trở thành chất xúc tác thúc đẩy Liên minh châu Âu (EU) chuyển từ mô hình “đa dạng hóa nguồn cung” sang cách tiếp cận mang tính chiến lược hơn: tự chủ hạ tầng số, tự chủ dữ liệu và tự chủ an ninh mạng.

Bắt đầu từ ngày 10/12, Australia chính thức áp dụng lệnh cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội, trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành biện pháp mạnh mẽ này. Lệnh cấm yêu cầu 10 nền tảng lớn, bao gồm TikTok, YouTube (Alphabet), Instagram và Facebook (Meta), chặn quyền truy cập từ trẻ vị thành niên trước nửa đêm cùng ngày. Các công ty vi phạm có thể đối mặt mức phạt lên đến 49,5 triệu AUD (tương đương 33 triệu USD).

Tối 9/12, tại sân vận động Quốc gia Rajamangala (Bangkok, Thái Lan), lễ khai mạc SEA Games 33 đã diễn ra hoành tráng, đánh dấu sự khởi đầu cho ngày hội thể thao lớn nhất khu vực Đông Nam Á.

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, không tham gia giúp sức, cổ súy, che giấu bị can Lê Trung Khoa thực hiện hành vi phạm tội, lẩn trốn; mọi hành vi giúp sức, cổ súy, che giấu bị can Lê Trung Khoa, căn cứ tính chất, mức độ sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, không tham gia giúp sức, cổ súy, che giấu bị can Nguyễn Văn Đài thực hiện hành vi phạm tội, lẩn trốn; mọi hành vi giúp sức, cổ súy, che giấu bị can Nguyễn Văn Đài, căn cứ tính chất, mức độ sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文