Các bộ, ngành không trực tiếp phê duyệt, chủ trì thực hiện dự án ở địa phương

Sáng 30/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị quán triệt, triển khai các Nghị quyết của Quốc hội về tháo gỡ vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, trực tuyến với điểm cầu 34 tỉnh, thành phố. Cùng dự hội nghị có: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính; các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo bộ, ngành, cơ quan Trung ương.

Trước tình trạng trên cả nước có nhiều dự án bị đình trệ, vướng mắc, gây ra lãng phí rất lớn, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 77-KL/TW về Đề án “Phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố;” Quốc hội có Nghị quyết 170/2024/QH15 và Chính phủ ban hành các Nghị định 76/2025/NĐ-CP, 91/2025/NĐ-CP để thực hiện.

Sau thời gian triển khai thực hiện Kết luận 77 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 170 của Quốc hội, đã đạt được một số kết quả tích cực.

Nhiều vướng mắc đã được xử lý, dự án tiếp tục triển khai mang lại kết quả, giải phóng nguồn lực cho cả nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Đến nay có 5.203 dự án đã được tháo gỡ và có định hướng tháo gỡ, trong đó 3.289 dự án, đất đai với tổng mức đầu tư kho cảng 1,67 triệu tỷ đồng, 70.000ha đất đã được đưa vào khai thác. Đây là tiền đề quan trọng để xử lý nguồn lực rất lớn về đất đai, tài nguyên đang tồn đọng trong các dự án bị đình trệ, vướng mắc trên toàn quốc.

Các ý kiến tại Hội nghị đánh giá, kết luận 77 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 170 là công cụ quan trọng, hiệu quả, góp phần khơi thông nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế xã hội; góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt trên 8% và hai con số những năm tiếp theo.

Các hoạt động đã tạo không gian, dư địa cho sự phát triển, tránh thất thoát, lãng phí tài nguyên đất đai; bảo đảm tính kỷ luật, kỷ cương, nghiêm minh của pháp luật; khẳng định năng lực của cấp ủy, chính quyền; củng cố niềm tin cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Đại diện các tỉnh, thành phố kiến nghị tiếp tục áp dụng theo cơ chế Nghị quyết 170 về điều chỉnh thời hạn sử dụng đất theo quy định; sẽ điều chỉnh tình huống, trong trường hợp cần thiết có vướng mắc thì sẽ thực hiện thanh, kiểm tra để kịp thời xử lý, tháo gỡ cho doanh nghiệp.

Hội nghị cũng đánh giá, việc triển khai các chương trình Mục tiêu quốc gia cơ bản đã đạt và vượt mục tiêu: Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới có 4/7 chỉ tiêu vượt và 3/7 chỉ tiêu cơ bản hoàn thành; Chương trình giảm nghèo có 4/5 chỉ tiêu đạt và vượt, 1/5 chỉ tiêu chưa đạt; Chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có 6/9 chỉ tiêu đạt, vượt; 3/9 chỉ tiêu chưa đạt.

Các ý kiến đồng tình với việc tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia trên cơ sở đánh giá kết quả thời gian qua; khẳng định kết quả đạt được của 3 chương trình thời gian qua là rất lớn, nông thôn mới đã hình thành trên cả nước. Tỷ lệ nghèo đã giảm sâu, các chương trình dành cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cơ bản đạt mục tiêu.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết hiện cả nước ghi nhận 2.991 dự án có khó khăn, vướng mắc tồn đọng, kéo dài cần tháo gỡ với tổng quy mô hơn 153.000ha đất với tổng mức đầu tư là 2,46 triệu tỷ đồng.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương tiếp tục rà soát dự án tồn đọng sau khi sơ kết, đánh giá, đề xuất giải pháp tháo gỡ; tiếp tục rà soát các dự án theo Kết luận 77 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 170 để tập trung giải quyết.

Thủ tướng lưu ý, khuyến khích khắc phục hậu quả theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; tránh thất thoát, lãng phí về tài nguyên đất đai của nhà nước, của nhân dân và doanh nghiệp; đảm bảo tính kỷ luật, kỷ cương, nghiêm minh của pháp luật; khẳng định năng lực của cấp ủy, chính quyền, góp phần củng cố niềm tin cho nhân dân; thực hiện được chủ trương vốn đầu tư của nhà nước chỉ là vốn mồi để kích hoạt và huy động mọi các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án là vấn đề khó, rất phức tạp, phải “vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng nội, không bỏ lỡ cơ hội.”

Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng, trình Chính phủ quy định hướng dẫn các địa phương thực hiện Nghị quyết 170; Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Thanh tra Chính phủ rà soát, tổng hợp, trình Chính phủ ban hành danh mục dự án, đất đai đáp ứng đủ điều kiện áp dụng cơ chế, chính sách tại Nghị quyết 170, để các địa phương có cơ sở triển khai ngay.

Các bộ, ngành, địa phương khẩn trương đề xuất phương hướng, giải pháp tháo gỡ nhóm vấn đề khó khăn, vướng mắc chưa có quy định của pháp luật, báo cáo rõ về thẩm quyền xử lý.

Về triển khai chương trình mục tiêu quốc gia, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi, ban hành Quyết định đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2030, trong tháng 1/2026, trên cơ sở phân cấp, phân quyền tối đa cho các địa phương.

Thủ tướng chỉ rõ, phải rà soát để không bị trùng đối tượng trong 3 Chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định của Nghị quyết, vì qua theo dõi những năm vừa qua có rất nhiều đối tượng được hưởng nhiều chính sách và do đó các đối tượng này không muốn thoát khỏi đối tượng được hưởng các chương trình này.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu phân cấp, phân quyền mạnh trong thực hiện chương trình này. Trên cơ sở cân đối, phân bổ ngay kinh phí từ đầu năm 2026 cho các địa phương chủ động để thực hiện chương trình.

Thủ tướng chỉ đạo, Chương trình thực hiện trong giai đoạn 2026-2030 phải đảm bảo ưu tiên đầu tư cho khu vực khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; phân bổ vốn theo nguyên tắc Trung ương giao tổng vốn, địa phương quyết định nội dung đầu tư cụ thể; các bộ, ngành không trực tiếp phê duyệt, chủ trì thực hiện dự án cụ thể ở địa phương; đảm bảo minh bạch, khách quan dựa trên việc ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống giám sát, đánh giá liên thông; tăng cường giám sát của cộng đồng.

Thủ tướng cũng đề nghị lãnh đạo các tỉnh, thành phố tuyên truyền, quán triệt nhận thức của cả hệ thống chính trị, người dân về chủ trương của Đảng, Nhà nước đối với Chương trình; tập trung xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng vùng, từng địa phương; tránh dàn trải, hình thức, ưu tiên địa bàn khó khăn, vùng lõi nghèo, xã đặc biệt khó khăn.

Các bên liên quan quyết liệt chỉ đạo, thực hiện Chương trình theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm;” gắn với trách nhiệm người đầu; tập trung xây dựng các mô hình bền vững, tăng trưởng xanh và liên kết chuỗi giá trị; tập trung thay đổi tư duy, nâng cao nhận thức, động viên, khích lệ để người nông dân tự tin thoát nghèo, thi đua làm giàu, sản xuất xanh, bền vững, chuyển đổi số.

Đánh giá cao ý nghĩa, vai trò của các Kết luận, Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Thủ tướng tin tưởng với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, việc triển khai các Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án tồn đọng sẽ được thực hiện hiệu quả, khơi thông nguồn lực, tạo động lực mới thúc đẩy phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân.