Các nhà khoa học là trụ cột vững chắc để xây dựng đại học nghiên cứu, đổi mới sáng tạo

Phát biểu chào mừng ngày Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân khẳng định, ĐHQGHN có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng nhà khoa học. Sứ mệnh của ĐHQGHN là phát triển các ngành khoa học cơ bản, đào tạo sau đại học, ươm tạo và bồi dưỡng nhân tài. Đây là sứ mệnh và trọng trách quan trọng của ĐHQGHN đối với sự phát triển của giáo dục đại học nước nhà trong thời gian tới.

Vừa qua, Đảng bộ ĐHQGHN đã đánh giá việc triển khai Nghị quyết Đại hội lần thứ VI Đảng bộ ĐHQGHN nhiệm kỳ 2020-2025. Theo đó, cơ cấu đào tạo đã có sự thay đổi rất tích cực theo hướng đẩy mạnh đào tạo khối ngành kỹ thuật - công nghệ, khối ngành công nghiệp sáng tạo. Cơ cấu đào tạo khối ngành khoa học cơ bản cũng có sự chuyển biến rõ rệt. ĐHQGHN đang xây dựng đề án “Đầu tư, phát triển các ngành khoa học cơ bản”. ĐHQGHN tiếp tục xây dựng cơ chế ưu tiên đầu tư kinh phí đào tạo nhân tài trong lĩnh vực khoa học cơ bản.

Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân cho biết thêm, ĐHQGHN đã xây dựng Chương trình ươm tạo tài năng bậc trung học phổ thông (VNU12+), thí điểm cho phép học sinh từ lớp 10 chọn ngành nghề đại học, được định hướng nghề nghiệp và học sớm một số học phần đại học. ĐHQGHN có chính sách ưu tiên cho những học sinh chọn học các ngành khoa học cơ bản và khoa học công nghệ mũi nhọn ngay từ lớp 11.

Giám đốc ĐHQGHN chia sẻ, để thực hiện Đề án phát triển ĐHQGHN đến năm 2030, hoạt động KH&CN cần có những đột phá, tiến gần đến tiêu chuẩn quốc tế; các nhà khoa học phải có khả năng chủ trì nhiệm vụ KH&CN, giảng dạy và tham gia hoạt động học thuật quốc tế. Thời gian gần đây, ĐHQGHN tiếp tục tiên phong trong xúc tiến đầu tư và hợp tác công tư. Để hiện thực hóa mô hình đại học đổi mới sáng tạo, ĐHQGHN đã đẩy mạnh hoạt động hợp tác, kết nối với doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế tài chính để huy động các nguồn lực của doanh nghiệp, doanh nhân cùng cộng hưởng với nguồn lực của ĐHQGHN là các chuyên gia, nhà khoa học uy tín tầm quốc gia, quốc tế nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, thúc đẩy chuyển giao, thương mại hóa sản phẩm KH&CN.

Trưởng ban Khoa học & Công nghệ Trần Thị Thanh Tú cho hay, ĐHQGHN là một trong những đơn vị đứng đầu cả nước về số lượng và chất lượng các công trình khoa học với tỷ lệ công bố thuộc danh mục Scopus gia tăng trung bình khoảng 16%/năm và chiếm khoảng 10% tổng số công bố quốc tế của cả nước. Số lượng công bố thuộc danh mục WoS/SCOPUS của ĐHQGHN tăng dần theo các giai đoạn. Các nhà khoa học của ĐHQGHN đóng góp gần 2.000 bài báo theo chuẩn ISI và SCOPUS mỗi năm, gần 100 sáng chế, giải pháp hữu ích, 15 sản phẩm chuyển giao và khởi nghiệp. Đây là nền tảng giúp gia tăng uy tín của ĐHQGHN trong tư vấn chính sách cho các cơ quan Trung ương, hợp tác với các đối tác triển khai các nhiệm vụ KH&CN phục vụ nhu cầu phát triển của địa phương, chuyển giao kết quả nghiên cứu cho doanh nghiệp.

Nhằm tăng cường thu hút, đãi ngộ, trọng dụng nhà khoa học và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ĐHQGHN đã ban hành nhiều chính sách để tạo hành lang pháp lý, hỗ trợ đơn vị cũng như đội ngũ nhà khoa học, tiêu biểu như: Quy định về chế độ ưu đãi nhóm nghiên cứu mạnh ở ĐHQGHN; Chương trình tư vấn sức khỏe đối với đội ngũ nhà giáo là giáo sư, phó giáo sư; quy định chế độ làm việc đối với giảng viên tại ĐHQGHN; giải thưởng Nhà giáo ĐHQGHN được xét hàng năm dành cho giảng viên xuất sắc, trị giá 300 triệu cho giảng viên xuất sắc nhất và 100 triệu cho giảng viên đứng thứ hai; vinh danh nhà khoa học xuất sắc, với trị giải thưởng hàng trăm triệu đồng; chính sách hỗ trợ học bổng lên đến 100 triệu/năm cho các nghiên cứu sinh và 120 triệu/năm cho các tiến sĩ trẻ có năng lực nghiên cứu và công bố quốc tế xuất sắc...

Các chính sách của ĐHQGHN đưa ra theo hướng đầu tư tập trung “vun cao”, ưu tiên nguồn lực đầu tư cho các nhóm nghiên cứu có công bố tốt và các chương trình/đề tài KHCN trọng điểm quốc gia.

ĐHQGHN tiếp tục ưu tiên nguồn lực để triển khai các chương trình, đề tài KH&CN trọng điểm quốc gia, tích cực tham gia tư vấn chính sách cho các cơ quan trung ương; phối hợp đề xuất một số chính sách thí điểm để thương mại hóa, đưa kết quả nghiên cứu từ đầu tư công vào sản xuất kinh doanh. Đến nay, ĐHQGHN có 36 nhóm nghiên cứu đã được công nhận là nhóm nghiên cứu mạnh cấp ĐHQGHN, đóng vai trò dẫn dắt trong nhiều lĩnh vực khoa học và hướng nghiên cứu tiên tiến trong nước và khu vực.

Tại buổi lễ, lãnh đạo ĐHQGHN đã lắng nghe ý kiến chia sẻ của các nhà khoa học các vướng mắc trong cơ chế cũng như đề xuất ĐHQGHN tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các nhà khoa học yên tâm công tác và cống hiến cho khoa học.

Nhân dịp này, lãnh đạo ĐHQGHN đã trao Bằng khen của Giám đốc ĐHQGHN cho các nhà khoa học đạt thành tích xuất sắc trong công tác nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo năm 2023.