Cán bộ không làm gì cũng là một loại "tự diễn biến"
Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân cho rằng, cán bộ không hành động gồm 3 nhóm: nhóm thứ nhất không biết gì nên không làm, nhóm thứ 2 không có lợi thì không làm, nhóm thứ 3 biết nhưng sợ nên không làm. Và không làm gì chính là vô trách nhiệm, không thực hiện nghĩa vụ, cần phải xử lý.
Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 5, sáng 1/6, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) và ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KTXH và NSNN những tháng đầu năm 2023.
"Bên trong cán bộ sợ sai, bên ngoài dân chúng thở dài lo âu"
Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Vũ Trọng Kim (Nam Định) tranh luận với ý kiến của ĐBQH Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) phát biểu ngày 31/5 và một số đại biểu về việc cán bộ sợ sai nên không làm, bỏ bê công việc. "Tôi cho rằng, đây là thực trạng có thật, tôi đồng ý với một số ý, nhưng phát biểu của các đại biểu là chưa đủ, hoặc nguyên nhân nhạy cảm nhất thì chưa nói ra. Bên trong là cán bộ sợ sai, bên ngoài dân chúng thở dài âu lo", ông nhấn mạnh.
Nhưng theo ông, có vấn đề là đại biểu nói cái sợ sai đó chưa tới mức, tức là ngoài sợ sai rồi còn né tránh, đùn đẩy, cái gì thuận lợi thì vơ vào, khó khăn thì đùn đẩy cho tổ chức, bên ngoài. Đại biểu viện dẫn bài phát biểu quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói rõ hơn những biểu hiện này và chỉ rõ những nguyên nhân, đề nghị các ĐBQH cần cùng nghiên cứu để tìm ra giải pháp giải quyết vấn đề này.
"Một số bộ phận cán bộ chúng ta sợ cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực càng mạnh lên thì cán bộ nhụt chí, không dám làm. Đây là nguyên nhân nhạy cảm nhất mà các đại biểu chưa nói, cứ nói vòng vòng xung quanh", ĐBQH Vũ Trọng Kim chỉ rõ; đồng thời đề nghị các cơ quan kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, các cơ quan có liên quan khác chịu trách nhiệm liên đới về sai sót của các cơ quan, đơn vị thì mới công bằng.
Tranh luận với ý kiến trên, ĐBQH Lê Thanh Vân (Cà Mau) cho rằng, đại biểu Vũ Trọng Kim chưa chỉ ra được bản chất, nguyên nhân và giải pháp cho vấn đề này. "Hành vi không làm gì cả cũng là hành vi vi phạm pháp luật, là vô trách nhiệm và phải xử lý", ông khẳng định. Theo đại biểu, hành vi ở đây bao gồm hành động và không hành động. Trong đó, không hành động gồm 3 nhóm: nhóm thứ nhất không biết gì nên không làm, nhóm thứ 2 không có lợi thì không làm, nhóm thứ 3 biết nhưng sợ nên không làm.
"Cả ba nhóm đó đều không thực hiện nghĩa vụ mà pháp luật trao cho, ở đây là nhà nước và nhân dân trao cho. Vi phạm như vậy phải xử lý. Rất đáng tiếc, các cấp, các ngành thấy cán bộ không làm gì, vi phạm mà không xử lý", ông nói và đề nghị phải xem xét tính chất, mức độ và hậu quả gây ra.
"Một người không làm gì cả mà gây hậu quả nghiêm trọng thì phải xử lý hình sự. Ví dụ, bác sỹ không cứu người, gây hậu quả chết người là phải truy tố; một Chủ tịch tỉnh không làm gì, dẫn đến hậu quả là kinh tế đình trệ, không phát triển, khiến doanh nghiệp, nhân dân gặp nhiều khó khăn, cần phải xử lý nghiêm khắc các trường hợp đó", đại biểu lấy ví dụ.
Xoá bỏ nhận thức "không làm gì không sai"
Trước đó, ngày 31/5, ĐBQH Trần Hữu Hậu cho rằng, không ít việc lớn, nhỏ, nếu cán bộ, công chức, viên chức quyết định thực hiện để đáp ứng những yêu cầu của thực tiễn, đem đến hiệu quả cho dân, cho nước thì "phải vi phạm, không nhiều thì ít". Do đó, cán bộ, công chức phải đứng trước sự lựa chọn giữa "không làm thì không sai" với "làm thì vi phạm quy định, vi phạm pháp luật". Những người thấy làm sai quy định dù "vì lợi ích chung" mà không biết sợ, theo ông là "điếc không sợ súng", hoặc thiếu ý thức tổ chức kỷ luật.
Đại biểu đề nghị phải làm sao để cán bộ, công chức, viên chức chỉ cần tập trung công sức và trí tuệ để "năng động, sáng tạo" thực hiện công việc của mình hiệu quả nhất cho dân, cho nước trong khuôn khổ các quy định của Đảng và pháp luật của nhà nước. Cụ thể, khi phát hiện luật hoặc các quy định chưa phù hợp thì tập trung sửa ngay với quy trình sao cho chặt chẽ nhưng đơn giản, ngắn gọn.
Theo Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, nơi nào người đứng đầu quyết tâm, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm thể hiện rõ vai trò lãnh đạo dẫn dắt thì nơi đó thành công, kỷ cương kỷ luật công vụ tốt. Đồng thời, phải thay đổi, xoá bỏ nhận thức của một số người với tư tưởng "không làm thì không sai". Đây chính là dấu hiệu của một loại "tự diễn biến", cản trở nghiêm trọng sự phát triển.
"Hơn lúc nào hết, cả hệ thống chính trị phải cùng vào cuộc đồng bộ, thực hiện các giải pháp với ý thức và trách nhiệm cao nhất, quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm và không dám làm trong thực thi công vụ", Bộ trưởng Nội vụ nêu.