Cấp bách bảo vệ bản quyền báo chí trên môi trường số
Sáng 13/9, tại Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp Hội Truyền thông số Việt Nam, Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức hội thảo “Bảo vệ bản quyền báo chí trên môi trường số” với sự tham dự của gần 200 đại biểu.
Đồng chủ trì hội thảo có các đồng chí: Trần Trọng Dũng, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Nguyễn Minh Hồng, Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam; Phạm Thị Thanh Huyền, Tổng Biên tập Báo Đại biểu nhân dân.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Trần Trọng Dũng cho rằng, một trong những thách thức lớn đổi với chuyển đổi số báo chí là vấn nạn vi phạm bản quyền nội dung số, theo đó hiện tượng vi phạm quyền pháp lý được cấp cho người tạo ra hoặc sở hữu nội dung số để kiểm soát việc sao chép, phân phối và sử dụng nó trong môi trường số hóa đang diễn ra phổ biến với tốc độ cao, tính chất ngày càng nghiêm trọng, phức tạp, phạm vi ngày càng rộng. Đây chính là rào cản lớn đối với chuyển đổi số báo chí ở các cơ quan báo chí hiện nay.
Nhà báo Trần Trọng Dũng nhấn mạnh, bảo vệ bản quyền báo chí là điều kiện tiên quyết để bảo vệ nguồn tài chính của cơ quan báo chí cũng như thực thi hiệu quả các mô hình kinh doanh nội dung số, góp phần giải bài toán về kinh tế báo chí - truyền thông hiện nay. Bảo vệ bản quyền báo chí trên môi trường số trở thành vấn đề cấp bách với mọi nhà báo, mọi cơ quan báo chí.
Theo nhà báo Phạm Thị Thanh Huyền, Tổng Biên tập báo Đại biểu Nhân dân, cách mạng 4.0 đã mang đến sự thay đổi lớn về công nghệ. Nhờ chuyển đổi số, nhiều cơ quan báo chí ngày càng chuyên nghiệp, hiện đại hơn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số báo chí cũng gặp nhiều khó khăn, nhất là vấn đề bản quyền trên môi trường số, đòi hỏi có giải pháp bảo vệ hiệu quả, đặc biệt là giải pháp công nghệ và hoàn thiện hành lang pháp lý.
Tổng Biên tập Báo Hànộimới Nguyễn Minh Đức cho biết, hiện nay có khoảng 2.000 trang thông tin tổng hợp sao chép với tốc độ rất nhanh nội dung thông tin của các cơ quan báo chí.
“Điều nguy hiểm là đa số trang tin này không có cơ quan quản lý, không có người chịu trách nhiệm, không có giấy phép hoạt động. Việc sao chép, vi phạm bản quyền này khiến các cơ quan báo chí bị thiệt hại lớn, trong khi các trang này lại chỉ ngồi không hưởng lợi từ các nguồn thu quảng cáo...”, nhà báo Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh.
Chia sẻ tình trạng vi phạm bản quyền trong lĩnh vực truyền hình, nhà báo Nguyễn Thanh Vân, Phó Trưởng ban Kiểm tra - Đài Truyền hình Việt Nam cho biết, Đài Truyền hình Việt Nam thường xuyên bị đánh cắp bản quyền nội dung. Nhiều trang mạng còn mạo danh logo, thương hiệu của Đài để cắt ghép nội dung sai lệch; quảng cáo, bán thuốc đông y...
“Đài Truyền hình Việt Nam có Ban Kiểm tra với lực lượng 40-50 nhân sự mà còn gặp nhiều khó khăn trong việc ngăn chặn, xử lý hành vi vi phạm bản quyền”, nhà báo Nguyễn Thanh Vân chia sẻ.
Đề xuất giải pháp để việc bảo vệ bản quyền báo chí trên nền tảng số hiệu quả hơn, PGS.TS Đỗ Thị Thu Hằng, Trưởng ban Nghiệp vụ - Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, Hội Nhà báo Việt Nam và Hội Truyền thông số cần có bộ công cụ số để các quan báo chí nhận diện thương hiệu, làm nhãn bản quyền. Các cơ quan báo chí cần hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm để cùng nhau bảo vệ bản quyền nội dung. Bên cạnh đó, các cơ quan báo chí cần tăng cường giáo dục đạo đức, văn hóa cho nhà báo.
Cũng đề xuất đến giải pháp, nhà báo Nguyễn Đức Hiển, Phó Tổng Biên tập Thường trực Báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh cho rằng, cần quy định rõ hơn về bản quyền trong luật chuyên ngành là Luật Báo chí; Hội Nhà báo Việt Nam cần sớm thành lập Trung tâm bảo vệ bản quyền báo chí; bổ sung quy định về bản quyền báo chí trong Luật Sở hữu trí tuệ...
Trong khuôn khổ hội thảo cũng diễn ra Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác giữa Hội Nhà báo Việt Nam và Hội Truyền thông số Việt Nam về “Nâng cao năng lực, kiến thức thực thi pháp luật bản quyền, phổ biến kiến thức và đạo đức văn hóa cơ quan báo chí trong thực thi bảo vệ bản quyền tác phẩm báo chí”.