Chờ đợi những tác phẩm VHNT mới, ngang tầm sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân
Ngày 19/5, tại Nhà hát Lớn Hà Nội đã diễn ra Lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (VHNT) năm 2021. Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã đến dự và phát biểu tại buổi lễ.
Cùng dự buổi lễ còn có các đồng chí: Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội; Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Chủ tịch Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, đoàn thể trung ương và địa phương, các tác giả, thân nhân tác giả có cụm tác phẩm, tác phẩm được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2021.
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã nêu quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về “văn hóa soi đường cho quốc dân đi”. Đồng chí cũng cho biết, nhận thức sâu sắc vai trò của văn hóa nói chung, VHNT nói riêng, Đảng ta coi “VHNT là lĩnh vực rất quan trọng; là nhu cầu thiết yếu, thể hiện khát vọng chân, thiện, mỹ của con người; là một trong những động lực to lớn trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội và sự phát triển toàn diện của con người Việt Nam. Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, trân trọng, khuyến khích, biểu dương và tạo mọi điều kiện để văn nghệ sĩ sáng tác được nhiều tác phẩm có giá trị về tư tưởng và nghệ thuật đáp ứng nhu cầu văn hóa - tinh thần của nhân dân, góp phần xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ, và khoa học.
Nhiệt liệt biểu dương, chúc mừng những thành tựu to lớn mà đội ngũ văn nghệ sĩ Việt Nam đã đạt được trong những năm qua; chúc mừng các tác giả, thân nhân các tác giả có tác phẩm, cụm tác phẩm được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT, Chủ tịch nước cũng khẳng định, thời gian qua, các cơ quan đã cố gắng trong việc đổi mới công tác xét tặng Giải thưởng, đáp ứng yêu cầu, mục đích của giải thưởng cao quý này để phù hợp với thực tiễn VHNT thời kỳ mới.
Chủ tịch nước đề nghị, thời gian tới, với tinh thần tôn vinh những văn nghệ sĩ đã dâng hiến trọn đời cho cách mạng, cho nền VHNT nước nhà, thấu hiểu sự sáng tạo đặc biệt, sự đóng góp vô giá và ảnh hưởng rộng lớn của các văn nghệ sĩ cho cách mạng và cho dân tộc, không được “bỏ sót” các tác phẩm thực sự có giá trị, không để các văn nghệ sĩ xứng đáng nhưng chưa được vinh danh.
Theo đồng chí Võ Văn Thưởng, đất nước ta đang từng bước vững vàng trong giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi phải phát huy mạnh mẽ sức mạnh con người Việt Nam, nền văn hóa Việt Nam - động lực và là nguồn lực nội sinh quan trọng cho phát triển bền vững. Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Văn hóa còn thì dân tộc còn”.
Những nhà hoạt động và sáng tạo văn hóa, văn nghệ sĩ là những người thắp lên ngọn đuốc soi đường, giữ lửa và truyền lửa, đóng vai trò then chốt đối với việc gìn giữ và phát triển văn hóa, là lực lượng trí thức tiêu biểu, luôn mẫn cảm với thời cuộc, nhiều dự cảm về tương lai, bằng những sáng tạo nghệ thuật có khả năng định hướng về tư tưởng, thẩm mỹ và vun trồng các giá trị tiến bộ, nhân văn. Trước những thách thức đang đặt ra hiện nay, trước sự đe dọa đối với phẩm giá con người, đất nước ta cần nhiều hơn nữa các tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật. Đó là những tác phẩm phản ánh được thực tiễn sinh động của đời sống xã hội, tầm vóc của công cuộc đổi mới ở mọi lĩnh vực, thúc đẩy một đời sống dân chủ lành mạnh, phản ánh vẻ đẹp tâm hồn con người Việt Nam và khát vọng lớn lao của toàn dân tộc.
Hơn lúc nào hết, Tổ quốc và nhân dân đang rất cần sự dấn thân và lòng dũng cảm của văn nghệ sĩ. Bằng tâm thế sáng tạo, trách nhiệm và tâm huyết với sự nghiệp chung, trước những biến động của thời đại, các văn nghệ sĩ cần có bản lĩnh vững vàng và sự tỉnh táo để vượt qua những thách thức bên ngoài và vượt lên chính mình; khám phá và phản ánh những chiều kích đa dạng của đời sống xã hội, khẳng định những dòng chảy chủ lưu, tích cực; khám phá chiều sâu thế giới nội tâm của con người, giải mã các tầng nấc phong phú của cảm xúc, giải quyết xung đột về nhận thức của cuộc đấu tranh giữa cái tốt và cái xấu, cái cao thượng và thấp hèn, giữa phụng sự nhân dân bằng tình yêu, trách nhiệm và những toan tính lợi ích cá nhân vị kỷ…
“Đảng, Nhà nước và Nhân dân tiếp tục tin tưởng, chờ đợi những tác phẩm VHNT mới, ngang tầm với sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta. Thông qua các hình thức VHNT đa dạng và phong phú, trực tiếp bồi đắp và nâng cao phẩm chất công dân, phẩm chất con người Việt Nam trong thời đại mới, lan tỏa, vun trồng các giá trị tốt đẹp, khơi dậy tinh thần lạc quan, niềm say mê lao động, trách nhiệm, kỷ luật, sáng tạo, niềm tự hào, tự tôn dân tộc, khơi dậy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần đại đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước Việt Nam giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc”, đồng chí Võ Văn Thưởng nhấn mạnh.
Về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2021, đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL cho biết, công tác xét tặng được thực hiện theo đúng quy trình, thủ tục hồ sơ quy định tại Nghị định số 90/2014/NĐ-CP, Nghị định số 133/2018/NĐ-CP của Chính phủ và Kế hoạch xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT do Bộ VHTTDL ban hành. Các hồ sơ đề nghị xét tặng được thực hiện qua 3 cấp Hội đồng: Hội đồng cấp cơ sở; Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước và Hội đồng cấp Nhà nước. Trải qua 3 cấp Hội đồng, có 27 tác phẩm, cụm tác phẩm đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và 144 tác phẩm, cụm tác phẩm đề nghị xét tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT đủ điều kiện trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước. Ngày 17/10/2022, Chủ tịch Nước đã ký các Quyết định tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT cho 16 tác giả, cố tác giả và tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT cho 112 tác giả, cố tác giả.
Tại buổi lễ, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã trân trọng trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT đến các tác giả, thân nhân tác giả có cụm tác phẩm đạt giải: Nghệ sĩ nhiếp ảnh Chu Chí Thành, NSND Lê Văn Khình, nhạc sĩ Phan Hồng Đăng (Hồng Đăng), PGS.TS.NSND Ứng Duy Thịnh, PGS.TS.NSND Nguyễn Thị Hiển, nghệ sĩ nhiếp ảnh Võ Nguyên Nhân (Võ An Khánh), NSND Đặng Hùng (Đặng Phải, Bồng Sơn), NSND Vũ Việt Cường, nhạc sĩ Vũ Văn Ký (Văn Ký), họa sĩ Nguyễn Văn Chước (Bùi Trang Chước), GS Hoàng Châu Ký, nhà viết kịch Nguyễn Xuân Trình, nhà viết kịch Nguyễn Xuân Đức, nhà thơ Hoàng Trung Thông, nhà văn Bùi Hiển, NSƯT Phan Thế Dõng (Trần Nhu, Nguyệt Hải).
Ban tổ chức cũng đã trao tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT đến các tác giả, cố tác giả có tác phẩm, cụm tác phẩm đạt giải thưởng này năm 2021.