Công tác phát hiện và xử lý tham nhũng ngày càng quyết liệt, đạt hiệu quả cao hơn
Tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 40,97% cho thấy công tác phát hiện và xử lý tham nhũng ngày càng quyết liệt, đạt hiệu quả cao hơn, góp phần quan trọng vào công tác phòng ngừa.
Trong phiên họp sáng 8/11, Quốc hội nghe Báo cáo của Uỷ ban Tư pháp thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án; báo cáo công tác của Viện trưởng Viện KSNS Tối cao, Chánh án TAND Tối cao năm 2022.
Đấu tranh có hiệu quả với tội phạm và vi phạm pháp luật
Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, UBTP cơ bản đồng tình với những nhận định, đánh giá của Chính phủ về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. Năm 2022, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã đề ra nhiều giải pháp quyết liệt để vừa bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội, vừa bảo đảm đấu tranh có hiệu quả với tội phạm và vi phạm pháp luật.
“Tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 40,97% cho thấy công tác phát hiện và xử lý tham nhũng ngày càng quyết liệt, đạt hiệu quả cao hơn, góp phần quan trọng vào công tác phòng ngừa. Về tổng thể, vi phạm pháp luật và tội phạm về trật tự xã hội giảm 6,69%, trong đó tội phạm có tổ chức, tội hiếp dâm, tội phạm xâm phạm sở hữu cũng có chiều hướng giảm” – Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nhấn mạnh.
Tuy nhiên, việc lợi dụng tình hình dịch bệnh COVID -19 để trục lợi đã xảy ra ở nhiều cấp, ngành, địa phương, có quy mô, phạm vi lớn, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, có sự tham gia của một số người nguyên là cán bộ cấp cao. Vẫn xảy ra tình trạng tiếp tay, nhận hối lộ của một số cán bộ thuộc cơ quan bảo vệ pháp luật để làm ngơ cho các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội, xảy ra trong thời gian dài.
Về công tác phát hiện xử lý tội phạm và vi phạm pháp luật, năm 2022, có nhiều chuyển biến tích cực và đạt được nhiều chỉ tiêu của Quốc hội giao. Việc phát hiện, xử lý một số vụ án kinh tế lớn liên quan đến thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã góp phần làm minh bạch hóa thị trường, xây dựng xã hội lành mạnh, trật tự, kỷ cương, bảo đảm tính răn đe cao.
20 trường hợp bị đình chỉ liên quan đến trách nhiệm của Viện KSND
Thẩm tra báo cáo của Viện trưởng VKSNDTC về công tác của ngành Kiểm sát, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp cho biết, công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự có kết quả tích cực và đạt các chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội.
Tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các vụ án hình sự được Tòa án chấp nhận đều vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp, vẫn còn 20 trường hợp bị đình chỉ trong giai đoạn điều tra, truy tố liên quan đến trách nhiệm của Viện KSND do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm; còn để xảy ra trường hợp VKS truy tố nhưng Tòa án tuyên không phạm tội. Một số trường hợp hủy bỏ biện pháp ngăn chặn chưa chặt chẽ dẫn đến bị can phạm tội mới hoặc bỏ trốn. Trong giai đoạn xét xử, còn 60 trường hợp VKS phải rút một phần quyết định truy tố tại phiên tòa hoặc truy tố không đúng tội danh, không đúng khung hình phạt.
Về công tác điều tra của Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nhận thấy, tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm giảm mạnh so với năm 2021 và chưa đạt yêu cầu của Quốc hội. Có tới 30,4% tố giác, tin báo trong năm 2022 phải tạm đình chỉ (trong khi tỷ lệ trung bình của các cơ quan điều tra khác chỉ từ 13-14%). Còn 68,6% tố giác, tin báo tạm đình chỉ giải quyết từ năm 2020 đến nay chưa được phục hồi.
Về công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, vụ án hành chính, Uỷ ban Tư pháp nhận thấy, trong năm 2022, công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, vụ án hành chính đạt một số kết quả như: Tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm án hành chính, tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm án dân sự được Toà án chấp nhận đều vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, trong công tác thi hành án hình sự vẫn còn một số Viện KSND chưa kịp thời phát hiện vi phạm về quản lý người bị tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự.
Thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng còn chậm
Thẩm tra Báo cáo của Chánh án TANDTC về công tác của ngành Tòa án, Uỷ ban Tư pháp nhận thấy, năm 2022, Tòa án đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nên chất lượng xét xử và nhiều chỉ tiêu công tác đạt và vượt yêu cầu Quốc hội giao. Về cơ bản, các vụ án được đưa ra xét xử đúng thời hạn luật định. Mặc dù, số lượng án thụ lý tăng, song số vụ án đã xét xử đạt cao (97,71%) và vượt 9,71% chỉ tiêu Quốc hội giao. Đặc biệt là chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội. Tuy nhiên, còn một số trường hợp áp dụng chưa chính xác tội danh, khung hình phạt, tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ; một số trường hợp áp dụng án treo không đúng, vi phạm thời hạn gửi bản án.
Về công tác thi hành án dân sự, việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng được quan tâm thực hiện, đã thi hành xong 1.895 việc, với 15.989 tỷ đồng (tăng 11.895 tỷ đồng). Tuy nhiên, số lượng bản án có điều kiện thi hành chuyển kỳ sau còn cao. Việc thu hồi khoản nợ cho các tổ chức tín dụng còn chậm.
Kết quả thực hiện một số nhiệm vụ công tác thi hành án dân sự chưa đạt yêu cầu. Vẫn còn sai phạm trong phân loại án, xác minh điều kiện thi hành án, thụ lý đơn yêu cầu thi hành án và xử lý tài sản kê biên để bảo đảm thi hành án.