Đại biểu Quốc hội ủng hộ quy định người sử dụng ma túy là tội phạm
Chiều 20/5, thảo luận tại tổ, các ĐBQH đã cho ý kiến vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với các tội về môi trường, ma túy, an toàn thực phẩm và hàng giả
Cho ý kiến về nội dung này, đại biểu Lê Nhật Thành nhận thấy, ngoài việc nâng mức phạt tiền lên gấp đôi thì việc nâng mức phạt tù đối với tội phạm về ma túy, môi trường, an toàn thực phẩm, hàng giả như dự thảo luật, để đảm bảo tính răn đe cần thiết là phù hợp. Đồng thời, việc nâng mức phạt tù đối với các loại tội danh này cũng nhằm tạo sự tương quan nhất định, đảm bảo tính logic giữa các mức phạt tù khởi điểm của các tội có tính chất nguy hiểm tương đương nhau.
Việc hạ mức thông số môi trường nguy hại, vượt quy chuẩn quốc gia về môi trường trong cấu thành Tội gây ô nhiễm môi trường là cần thiết, nhằm giải quyết bất cập trong áp dụng pháp luật hình sự hiện hành, để xử lý đối với hành vi gây ô nhiễm môi trường. Bởi, với mức định lượng, thông số nguy hại vượt ngưỡng cho phép quá cao đến đến khó xử lý hình sự, không đảm bảo tính răn đe.
Thảo luận tại tổ, các đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH TP Hà Nội cũng thống nhất cao về việc bổ sung Tội sử dụng trái phép chất ma túy vào dự thảo luật. Bởi, theo đại biểu Nguyễn Hải Trung, đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy là nguồn gốc của nhiều loại tội phạm. Do vậy, sử dụng trái phép chất ma túy là tội phải xử lý bằng hình phạt tù.
“Ai sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm”, đại biểu Nguyễn Anh Trí nêu quan điểm. Tuy nhiên, họ cũng có thể là bệnh nhân nếu họ chịu tác dụng của chính ma túy đó, gây ra ảo giác hoặc bị tác dụng phụ do sử dụng ma túy như viêm phổi hay các bệnh khác. Tội phạm cũng có thể là bệnh nhân, bởi tội phạm cũng là con người. Mà đã là bệnh nhân thì cần được điều trị như bệnh nhân.
Tán thành bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội danh
Phát biểu thảo luận, đại biểu Lê Nhật Thành (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự như những lý do nêu tại Tờ trình của Chính phủ. Đại biểu đánh giá cao các Cơ quan chủ trì soạn thảo đã tích cực, nỗ lực nghiên cứu, xây dựng hồ sơ dự án luật bảo đảm nội dung, tiến độ theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, nhất là các nội dung liên quan đến thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt tử hình. Nội dung dự thảo luật đã bám sát, thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, phù hợp với quy định của Hiến pháp về quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân. Hồ sơ dự án luật đã đầy đủ các tài liệu theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 và đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Đại biểu Lê Nhật Thành đề nghị, Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ các quy định của dự thảo luật với các luật có liên quan đang trong quá trình sửa đổi, bổ sung trình Quốc hội xem xét, dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 9, nhằm tránh chồng chéo, mâu thuẫn trong xử lý hành vi vi phạm pháp luật, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Đại biểu tán thành với việc bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh nêu trong dự thảo luật, bổ sung hình phạt tù chung thân, không xét giảm án các tội bỏ hình phạt tử hình, không thi hành án tử hình trong các trường hợp người bị kết án tử hình bị bệnh hiểm nghèo, ung thư giai đoạn cuối, người nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS đang có nhiễm trùng cơ hội.
Đại biểu phân tích, quy định này đảm bảo yêu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn hiện nay và yêu cầu tránh oan sai trong tố tụng hình sự. Tiếp tục thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giảm hình phạt tử hình và khắc phục khó khăn, vướng mắc của thực tiễn áp dụng hình phạt này trong thời gian vừa qua.
Bên cạnh đó, quy định này đáp ứng yêu cầu cầu hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tư pháp, hình sự; đồng thời, góp phần khắc phục, hạn chế các bất cập trong quy định áp dụng hình phạt tử hình theo quy định của Bộ luật hình sự hiện hành.
"Hiện nay việc áp dụng khung hình phạt tù chung thân hoặc tử hình còn bất cập trong nhiều trường hợp, căn cứ tính chất, mức độ và hậu quả gây ra, nếu phạt tù chung thân thì quá nhẹ, không đảm bảo tính răn đe. Tuy nhiên, nếu phạm tội bình thì lại quá nặng, không phù hợp với quan điểm của Đảng và Nhà nước về hạn chế áp dụng việc thi hành hình phạt tử hình", đại biểu Lê Nhật Thành nói thêm.
Theo đại biểu Lê Nhật Thành, việc không thi hành đối với những người bị kết án tử hình bị bệnh hiểm nghèo thể hiện tính nhân đạo của pháp luật hình sự; đồng thời, góp phần giảm thiểu các thủ tục tố tụng cần thiết đối với những người không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội, giúp tiết kiệm chi phí và giảm áp lực cho cơ quan thi hành án.
Những tội danh được bỏ hình phạt tử hình sẽ được thay thế bằng hình phạt tù chung thân, không xét giảm án, một mặt, bảo đảm quyền sống con người nhưng mặt khác vẫn đảm bảo cách ly vĩnh viễn họ ra khỏi đời sống xã hội.