Đề nghị bổ sung các biện pháp bảo vệ danh tính, an toàn cá nhân người đấu tranh chống lãng phí

Chiều nay, 5/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi); dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) và dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí. Tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, các đại biểu góp ý nhiều biện pháp để đảm bảo hiệu quả tiết kiệm, chống lãng phí, tránh đánh giá hình thức.

Tiết kiệm, chống lãng phí phải trở thành tự giác của từng cá nhân, từng hộ gia đình

Thống nhất với quan điểm xây dựng luật, đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh (đoàn Cần Thơ) cho rằng, công tác tiết kiệm, chống lãng phí phải thường xuyên, liên tục, phải trở thành tự giác của từng cá nhân, từng hộ gia đình, từng tổ chức chứ không phải chỉ là những quy định bắt buộc từ phía chính quyền, từ phía các cơ quan chức năng. "Như vậy, khi luật được xây dựng rõ ràng, mạch lạc, quy định rõ các đối tượng thì chắc chắn sẽ trở thành văn hóa của từng cá nhân, từng tổ chức để thực hiện được mục tiêu tiết kiệm nguồn lực và sử dụng hiệu quả nguồn lực cho đầu tư phát triển" - đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh nhấn mạnh.

Về điều khoản cụ thể, đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh đề nghị chỉnh sửa Điều 9 về trách nhiệm xây dựng, lan tỏa văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí. Theo đại biểu, đọc dự thảo luật mới thấy quy định trách nhiệm của cơ quan nhà nước thôi, trong khi đây phải là trách nhiệm của toàn dân, của cộng đồng dân cư. Do đó, đại biểu đề nghị Điều 9 thiết kế đầy đủ trách nhiệm các cơ quan, đơn vị và trách nhiệm của cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân trong thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí. Cùng với đó, theo đại biểu, nên bỏ từ "trách nhiệm" trong tên Điều 9, đặt thẳng là "Xây dựng và lan tỏa văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí", như vậy sẽ chỉ đúng vào hành động chúng ta phải làm để có được văn hóa tiết kiệm chống lãng phí trong toàn xã hội.

Bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí

Góp ý về quy định rõ về bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí (Điều 7), đại biểu Chamaléa Thị Thủy (đoàn Khánh Hoà) đánh giá cao việc bổ sung các quy định bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí và người thân của họ, như: bồi thường thiệt hại khi cơ quan có thẩm quyền không áp dụng biện pháp bảo vệ kịp thời. Đại biểu Chamaléa Thị Thủy đề nghị cần bổ sung thêm các biện pháp cụ thể để bảo vệ danh tính, an toàn cá nhân và quyền lợi của người tố giác, đặc biệt trong trường hợp họ đối mặt với các hành vi trả thù, cô lập.

Đại biểu Khang Thị Mào (đoàn Lào Cai) cho rằng, bổ sung, tại khoản 6 Điều 5 dự thảo luật quy định: “Người thân của người đấu tranh chống lãng phí được bảo vệ gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người đấu tranh chống lãng phí”. Quy định này tạo cơ sở áp dụng cho các biện pháp bảo vệ quy định tại Điều 7. Tuy nhiên, phạm vi “người thân” như trên còn hẹp, chưa bao quát hết các mối quan hệ gia đình. Đại biểu đề nghị bổ sung thêm “cha mẹ vợ, cha mẹ chồng, anh, chị, em ruột, người trực tiếp nuôi dưỡng hoặc được người đó nuôi dưỡng”. Việc mở rộng này sẽ bảo đảm phạm vi bảo vệ toàn diện, góp phần khuyến khích, bảo vệ người dân và cán bộ dám đấu tranh với hành vi lãng phí, tiêu cực.

Cũng theo đại biểu Khang Thị Mào, Điều 6 dự thảo luật về nguyên tắc tiết kiệm, chống lãng phí đã thể hiện được định hướng đổi mới và bao quát hơn so với luật năm 2013, nhất là việc mở rộng phạm vi thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ngay từ khâu hoạch định chính sách, xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi, đại biểu đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện nội dung của điều này theo hướng cụ thể hóa cơ chế thực hiện, đặc biệt đối với các nguyên tắc tại khoản 2, khoản 3 và khoản 7. Cụ thể, đối với khoản 2, quy định “bảo đảm tiết kiệm, chống lãng phí trong toàn bộ quá trình xây dựng chính sách, soạn thảo, theo dõi thi hành pháp luật” là bước tiến đúng đắn về tư duy quản lý, nhằm phòng ngừa lãng phí ngay từ gốc. Tuy nhiên, dự thảo luật lại chưa quy định việc đánh giá tác động về chi phí – lợi ích, chi phí tuân thủ và nguy cơ lãng phí thể chế; chưa xác định rõ chủ thể chịu trách nhiệm bảo đảm nguyên tắc này.