Đề xuất 3 thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm tiền gửi

Ngày 23/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV, Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). 

Đơn giản hóa thủ tục và tăng hiệu quả hoạt động của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, sau 12 năm triển khai thực hiện, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Bảo hiểm tiền gửi năm 2012 đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc cần được giải quyết. Dự thảo gồm 8 chương, 42 điều, trong đó: sửa đổi, bổ sung 26 điều; bổ sung mới 7 điều; bãi bỏ 4 điều; giữ nguyên 9 điều. 

Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm đơn giản hóa thủ tục và tăng hiệu quả hoạt động của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi như: sửa đổi, bổ sung quy định về cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi theo hướng tổ chức bảo hiểm tiền gửi tự động cấp, thu hồi Chứng nhận ngay sau khi Ngân hàng Nhà nước  hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp, thu hồi Giấy phép hoạt động của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Về công khai tham gia bảo hiểm tiền gửi, dự thảo giao bảo hiểm tiền gửi Việt Nam hướng dẫn tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi công khai thông tin tại các điểm giao dịch có nhận tiền gửi, trên trang thông tin điện tử, bằng hình thức khác. 

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, dự thảo luật quy định thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm kể từ 1 trong 3 thời điểm:

- Phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt hoặc Ngân hàng Nhà nước có văn bản xác nhận chi nhánh ngân hàng nước ngoài mất khả năng chi trả tiền gửi cho người gửi tiền.

-  Ngân hàng Nhà nước có văn bản đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt khi tổ chức tín dụng có lỗ lũy kế lớn hơn 100% giá trị của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán gần nhất.

- Chi trả để đảm bảo an toàn hệ thống, trật tự an toàn xã hội.

Việc bổ sung thời điểm chi trả bảo hiểm tiền gửi, theo Chính phủ, nhằm để xử lý khó khăn, vướng mắc trong việc sử dụng Quỹ dự phòng nghiệp vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Dự thảo luật cũng bổ sung quy định, khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi trong trường hợp thực hiện phương án phá sản tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt thực hiện theo quy định của Luật các Tổ chức tín dụng.

Về phí bảo hiểm tiền gửi, dự thảo luật giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định mức phí này. Với các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, dự thảo luật bổ sung quy định về tạm hoãn nộp tiền nợ phí bảo hiểm tiền gửi phát sinh trước thời điểm đặt vào kiểm soát đặc biệt. Quy định này, Chính phủ cho rằng, sẽ tạo cơ sở để tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt chưa phải thực hiện ngay việc nộp phí nộp thiếu, nộp chậm và khoản tiền chậm nộp (nếu có). Tổ chức tín dụng có trách nhiệm xây dựng kế hoạch hoàn trả khoản tiền được tạm hoãn nộp trong phương án cơ cấu lại.

Quy định cụ thể căn cứ “trường hợp đặc biệt” chi trả tiền gửi vượt hạn mức

Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban cơ bản tán thành với dự thảo luật về phí bảo hiểm tiền gửi. Song, cơ quan thẩm tra đề nghị việc quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi phải được nghiên cứu kỹ lưỡng. Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị làm rõ việc thu phí để bù đắp thâm hụt Quỹ dự phòng nghiệp vụ chỉ được thực hiện trong các trường hợp đặc biệt, có ảnh hưởng đến hệ thống, hạn chế trường hợp tổ chức bảo hiểm tiền gửi phải vay đặc biệt từ Ngân hàng nước.

Với chính sách tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt được tạm hoãn nộp phí bảo hiểm tiền gửi, theo cơ quan thẩm tra, chính sách này phải có trong phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt để bảo đảm tính tổng thể khi xem xét phương án cơ cấu lại tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt. “Cần làm rõ thời hạn tổ chức tín dụng được tạm hoãn nộp phí bảo hiểm tiền gửi; phương án xử lý trong trường hợp tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt không thể hoàn trả đầy đủ khoản tiền được tạm hoãn theo phương án cơ cấu lại” - Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính nói.

Về hạn mức trả tiền bảo hiểm, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, việc Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm trong từng thời kỳ là phù hợp. Cơ quan thẩm tra đồng thời lưu ý, cần có quy định hướng dẫn cụ thể về các nguyên tắc điều chỉnh hạn mức trả tiền bảo hiểm phù hợp với thực tiễn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.

“Cần quy định cụ thể căn cứ xác định “trường hợp đặc biệt” chi trả vượt hạn mức, nghiên cứu quy trình phê duyệt minh bạch với sự tham gia của các cơ quan có liên quan như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính…” -  theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính

Ngoài ra, với trường hợp chi trả tiền bảo hiểm để bảo đảm an toàn hệ thống, trật tự an toàn xã hội, cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ cơ sở đề xuất, đánh giá kỹ lưỡng tác động, tính khả thi và sự cần thiết của quy định này.