Đề xuất Chủ tịch UBND cấp tỉnh có 23 nhiệm vụ, quyền hạn
Chiều 3/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
Tăng thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã
Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, về phân định đơn vị hành chính (ĐVHC) và tổ chức chính quyền địa phương ở các ĐVHC, Chính phủ đã chỉnh lý và hoàn thiện các quy định nhằm bảo đảm xác lập rõ mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã); đồng thời, bổ sung một số tiêu chí để làm rõ hơn các quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt để phân biệt với đặc khu; bổ sung một số nguyên tắc trong việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân, thực hiện triệt để nguyên tắc "địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách trách nhiệm", phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.
Về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền, dự thảo luật bổ sung nguyên tắc thực hiện cơ chế theo dõi, đánh giá, kiểm tra và giám sát nhằm kịp thời điều chỉnh nội dung phân cấp, phân quyền phù hợp với thực tiễn; trao quyền chủ động cho chính quyền địa phương trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến từ 2 ĐVHC trở lên, nhằm giảm thiểu tình trạng đùn đẩy trách nhiệm lên cấp trên, nâng cao hiệu quả điều hành ở cấp xã.
Bổ sung quy định về chủ thể được phân cấp là HĐND cấp tỉnh được phân cấp cho UBND cùng cấp và HĐND cấp xã, nhằm bảo đảm sự phù hợp với quy định tại các luật hiện hành và thực tiễn của các địa phương hiện nay; bổ sung thẩm quyền phân cấp của Chủ tịch UBND cấp tỉnh để phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân định, qua đó tăng cường vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu UBND cấp tỉnh trong chỉ đạo, điều hành hoạt động trên toàn địa bàn cấp tỉnh.
"Dự thảo luật đã chuyển nhiều nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cho Chủ tịch UBND thực hiện để bảo đảm việc xử lý nhanh chóng, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành các hoạt động quản lý hành chính ở địa phương, như: UBND cấp tỉnh có 12 nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch UBND cấp tỉnh có 23 nhiệm vụ, quyền hạn; UBND cấp xã có 10 nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch UBND cấp xã có 17 nhiệm vụ, quyền hạn" - Bộ trưởng Bộ Nội vụ thông tin.
Bên cạnh đó, để đề cao vai trò, trách nhiệm cá nhân của Chủ tịch UBND, dự thảo luật bổ sung quy định Chủ tịch UBND được thay mặt UBND quyết định những vấn đề thuộc thẩm quyền của UBND và báo cáo UBND tại phiên họp gần nhất, trừ những nội dung mà luật quy định UBND phải thảo luận tập thể và quyết định.
Dự thảo luật cũng quy định HĐND cấp xã có 2 Ban là Ban Kinh tế - Ngân sách và Ban Văn hóa - Xã hội nhằm nâng cao chất lượng thẩm tra, giám sát các vấn đề quan trọng thuộc chức năng của HĐND cấp xã. Về số lượng đại biểu HĐND cấp tỉnh và cấp xã, dự thảo luật giữ nguyên mức tối thiểu và tối đa như quy định tại luật hiện hành, tạo sự ổn định và phù hợp với điều kiện tổ chức ở từng địa phương...
Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo giải quyết công việc của cấp xã
Qua thẩm tra, Thường trực Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) tán thành với việc chỉnh lý các quy định về phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính theo hướng giữ quy định về mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (gồm có tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp xã (gồm có xã, phường, đặc khu) để thực hiện thống nhất trong cả nước, bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
"Thường trực UBPLTP tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp thu và bổ sung vào cuối khoản 3 Điều 11 dự thảo luật yêu cầu "không để việc giải quyết công việc, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp bị đình trệ, ùn tắc, kém hiệu quả" khi giao UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết công việc thuộc thẩm quyền của cơ quan chuyên môn, Chủ tịch UBND cấp xã để bảo đảm xác định rõ hơn trách nhiệm của cấp tỉnh đối với việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, Chủ tịch UBND cấp xã" - Chủ nhiệm UBPLTP Hoàng Thanh Tùng khẳng định.
Về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, Thường trực UBPLTP nhất trí với phương án chỉnh lý dự thảo luật như đề xuất của Chính phủ để tạo sự linh hoạt, chủ động cho địa phương trong công tác cán bộ. Tuy nhiên, đề nghị tiếp tục cập nhật, bám sát các chỉ đạo, kết luận của cấp có thẩm quyền để kịp thời chỉnh lý quy định của dự thảo luật về nội dung này.
Tới đây, nhiệm vụ của Bí thư, Chủ tịch phường, xã rất nặng
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, đây là dự án luật được các đại biểu rất quan tâm, bởi phù hợp với việc nhập xã, nhập tỉnh, kết thúc hoạt động của cấp huyện.
"Chúng ta tiếp tục rà soát, làm sao phân cấp, phân quyền mạnh. Quốc hội phân cho Chính phủ, Chính phủ phân cho các bộ, phân về chính quyền địa phương các cấp. Tới đây, khi Hiến pháp thông qua, chúng ta nhấn nút nhập tỉnh, thành phố thì UBTVQH sẽ cho ý kiến việc nhập xã. Sẽ có 32 nghị định của Chính phủ, đồng thời phân cấp, phân quyền hơn 1.000 nhiệm vụ của các bộ, ngành", Chủ tịch Quốc hội lưu ý và đề nghị tiếp tục rà cho kỹ từ nay đến khi Quốc hội thông qua. Còn những gì Chính phủ tiếp tục phân cấp cho địa phương thì tính toán, "tránh để mai mốt thông qua rồi, địa phương nói không thực hiện được do luật".
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, sau Kỳ họp thứ 9, UBPLTP chủ trì, phối hợp Hội đồng Dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội xem xét các luật mà Quốc hội ban hành gần đây, Chính phủ có ban hành nghị định đúng với tinh thần của luật hay không, hay có gì khác? Các thông tư của các bộ, ngành có đúng như luật, nghị định hay không?
"Hiện nay, vấn đề phân cấp, phân quyền, trên này mình ban hành luật, nhưng sau đó xuống bộ, ngành, địa phương còn nhiều vấn đề khác nhau. Gặp lãnh đạo thì nói khó, đủ thứ, nhưng thực sự nó nằm trong luật, nghị định, thông tư mà chúng ta triển khai chưa đến nơi đến chốn, đụng chuyện lại báo khó. Tới đây, phân cấp, phân quyền, nhiệm vụ của Bí thư, Chủ tịch của phường, xã rất nặng, hơn 1.000 nhiệm vụ, của tỉnh, của huyện đưa xuống cấp xã quản lý. Một cán bộ cấp xã tối đa 60 nhiệm vụ, với lượng công việc đó chúng ta phải tính toán", Chủ tịch Quốc hội lưu ý thêm.