Hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng xảy ra, không có cơ quan nào chịu trách nhiệm chính
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh và cho rằng, Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật sửa đổi lần này phải làm rõ trách nhiệm của Quốc hội, của Chính phủ, của bộ, ngành có liên quan thì mới xử lý được.
Sáng 3/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thảo luận, cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
Làm rõ vai trò của Bộ Khoa học và Công nghệ trong quản lý nhà nước về tiêu chuẩn kỹ thuật
Góp ý vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Chủ nhiệm Uỷ ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề nghị cân nhắc, nghiên cứu bổ sung thêm việc giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội liên quan việc phân công trách nhiệm giữa Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) với các bộ quản lý chuyên ngành, đặc biệt trong việc hậu kiểm, công bố kết quả đánh giá sự phù hợp và đánh giá sản phẩm phù hợp với tiêu chuẩn.
"Việc hậu kiểm này vừa qua báo chí nêu, các đại biểu Quốc hội phát biểu trên hội trường rất nhiều. Cần phải có sự phối hợp chặt chẽ hơn, thể hiện vai trò của Bộ KH&CN. Ví dụ như vừa rồi, vấn đề hậu kiểm trong sữa giả, thuốc giả thực phẩm chức năng, hàng hoá giả... Trong đó có vai trò của bộ chuyên ngành như Bộ Y tế, Bộ Công thương..., nhưng Bộ KH&CN có vai trò kết nối, vì là cơ quan quản lý nhà nước về tiêu chuẩn kỹ thuật. Công bố thế nào là hàng giả phải là tiêu chuẩn kỹ thuật do Bộ KH&CN quy định", bà phân tích và đề nghị, trong luật cần thể hiện rõ hơn nội dung này.
Chủ nhiệm Uỷ ban Công tác đại biểu nhấn mạnh vấn đề công bố hợp quy không nên lại bỏ mà cần giữ lại, điều chỉnh nội dung về thủ tục công bố hợp quy theo hướng rà soát, cập nhật hệ thống tiêu chuẩn một cách nhanh, hài hoà với quy chuẩn quốc tế; điện tử hoá quy trình công bố hợp quy...
"Những vụ việc các cơ quan chức năng đã, đang phát hiện, điều tra và báo chí nêu thời gian gần đây như sữa giả, gạo giả, thuốc giả... cho thấy, chất lượng sản phẩm hàng hoá gắn với bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo vệ sức khoẻ, tính mạng nhân dân cần được tiếp tục đặc biệt quan tâm. Do đó, không thể bãi bỏ vấn đề công bố hợp quy. Nên chăng, tăng cường khâu kiểm tra, giám sát, tránh phát sinh thủ tục hành chính gây phiền hà cho doanh nghiệp, hoặc tạo cơ hội để trục lợi, tham nhũng, tiêu cực. Cải tiến, đơn giản hoá thủ tục việc hợp quy, tăng hiệu quả thực thi, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp, tăng cường chuyển đổi số; tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất, xử lý nghiêm vi phạm trong việc trục lợi ở quá trình công bố hợp quy", bà nêu giải pháp.
Dẫn thực tế quá trình tiếp xúc cử tri sau kỳ họp, liên quan đến chất lượng hàng hoá, Chủ nhiệm Uỷ ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng, những vụ việc chất lượng hàng hoá không đảm bảo, ảnh hưởng tới sức khoẻ thời gian vừa qua là hồi chuông cảnh tỉnh rất lớn cho chúng ta phải quan tâm, sửa đổi luật này để thực hiện hiệu quả hơn thời gian tới.
Tăng tính minh bạch, khả thi, phù hợp thông lệ quốc tế
Qua nghe các ý kiến thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá, đây là dự thảo luật đại biểu Quốc hội rất quan tâm vì có vấn đề thời sự liên quan tới chất lượng an toàn thực phẩm hiện nay, cần phải kiểm tra trên phạm vi cả nước để đảm bảo tiêu chuẩn hàng hoá, quy chuẩn kỹ thuật.
Chủ tịch Quốc hội cho rằng, trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định, công bố tiêu chuẩn quốc gia quá dài và rườm rà. "Cái khó khăn nhất hiện nay là vấn đề trình tự, thủ tục kéo dài, lâu và chậm cho người dân và doanh nghiệp", Chủ tịch Quốc hội nói và đề nghị viết lại cho gọn và rõ; vấn đề gì của Chính phủ thì mạnh dạn giao cho Chính phủ quy định; Quốc hội chỉ quy định sườn, khung chính.
"Các đồng chí thấy, hàng gian, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng xảy ra thì không có cơ quan nào chịu trách nhiệm chính. Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật sửa đổi lần này phải rõ trách nhiệm của Quốc hội, của Chính phủ, của bộ, ngành có liên quan thì mới xử lý được" - Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Đọc các góp ý của các ĐBQH và các đồng chí trong UBTVQH, nhất là Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu việc sửa luật cần tập trung vào tăng tính minh bạch, khả thi và sự tham gia của doanh nghiệp trong xây dựng, áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, đặc biệt là các quy định mới. Chúng ta sửa đổi về thừa nhận đánh giá, làm sao để quản lý thống nhất, đảm bảo các cam kết FTA, các hiệp định thương mại của ta với thế giới; phù hợp với thông lệ quốc tế...