Hụt thu ngân sách khoảng 28 - 29 nghìn tỷ đồng

Chiều 20/10, Quốc hội nghe Báo cáo về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021, dự toán NSNN, phương án phân bổ ngân sách trung ương (NSTW) năm 2022 và Kế hoạch tài chính 3 năm 2022-2024.

Hụt thu NSTW 28-29 nghìn tỷ

Năm 2021, tổng số thu cân đối NSNN ước vượt dự toán. Tuy nhiên, nhiều khoản thu quan trọng không đạt hoặc vượt thấp so với dự toán; nếu loại trừ các khoản tăng thu từ đất, tài nguyên thì số thu nội địa không đạt dự toán; cơ cấu thu chưa vững chắc. Thu NSTW hụt khá lớn, khoảng 28-29 nghìn tỷ đã ảnh hưởng rất lớn đến việc triển khai nhiệm vụ của NSTW. Đặc biệt, thu từ bán vốn nhà nước tại doanh nghiệp trung ương đạt 2,5% dự toán.

Về chi cho công tác phòng, chống dịch COVID-19, tính từ thời điểm dịch bùng phát đến nay, tổng số kinh phí đã cấp là 30,85 nghìn tỷ đồng. Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cũng đã kịp thời ban hành các Nghị quyết nhằm đáp ứng đầy đủ, kịp thời nguồn kinh phí cho phòng, chống dịch.

Tuy nhiên, Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) cho rằng, việc sử dụng nguồn NSNN chi cho phòng chống dịch có một số điểm cần lưu ý tập trung đánh giá toàn diện hiệu quả chính sách đã thực hiện, chỉ rõ các kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân; tác động thực tế, tính lan tỏa của các chính sách; đồng thời lưu ý việc mua, tiếp nhận và nhu cầu vaccine cũng như chi mua sắm vật tư, trang thiết bị phục vụ phòng, chống dịch.

Về việc thực hiện Nghị quyết 30 của Quốc hội, trên cơ sở các Nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH, Chính phủ đã thực hiện chuyển nguồn 1.237 tỷ đồng kinh phí chi sự nghiệp y tế còn lại của năm 2020 cho công tác mua vaccine năm 2021.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban TCNS Nguyễn Phú Cường, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vẫn còn tình trạng vi phạm định mức, tiêu chuẩn, chế độ. Chưa tuân thủ nghiêm các quy định hiện hành, còn xảy ra vi phạm trong đấu thầu mua sắm tài sản công. Việc vi phạm quy định pháp luật trong quản lý, sử dụng tài nguyên nước, khai thác khoáng sản, chặt phá rừng trái phép, cháy rừng còn xảy ra ở một số nơi. Việc xử lý các dự án yếu kém còn nhiều vướng mắc.

Liên quan việc thực hiện Kế hoạch đầu tư công năm 2021, Ủy ban TCNS nhận thấy còn hạn chế: Giải ngân từ đầu năm đến nay đạt thấp so với kế hoạch giao và thấp hơn so với cùng kỳ năm 2020. Bố trí vốn đầu tư công trong một số trường hợp chưa đúng quy định; còn tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản và tiếp tục phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản trong năm 2020, một số khoản nợ thuộc nghĩa vụ của NSTW chưa được bố trí thanh toán...

Nghiên cứu toàn diện gói kích thích nền kinh tế

Về dự toán thu NSNN, Ủy ban TCNS nhận thấy, dự toán thu NSNN xây dựng theo dự kiến mức tăng trưởng kinh tế 6-6,5%, lạm phát khoảng 4% song dự kiến tốc độ tăng thu chỉ tăng 3,4% là chưa thực sự phù hợp. Ngoài ra, việc dự kiến tỷ lệ huy động vào NSNN khoảng 15,1% GDP thấp hơn so với mức bình quân theo Nghị quyết số 23/2021/QH15 của Quốc hội (không thấp hơn 16% GDP).

Về dự toán chi NSNN, Ủy ban TCNS cơ bản thống nhất với phương án Chính phủ trình, đồng thời lưu ý nguyên tắc chi phải thực hiện đúng Hiến pháp, Luật NSNN, các định mức chi đầu tư, chi thường xuyên; ưu tiên nguồn lực cho phòng, chống dịch; bố trí hợp lý, hiệu quả dự phòng ngân sách, dự trữ quốc gia; bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, công khai, đúng mục đích, tránh thất thoát, lãng phí; thực hiện chế độ báo cáo theo luật định; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát.

Ủy ban TCNS nhận thấy, tỷ trọng chi NSTW trong tổng chi NSNN chỉ chiếm xấp xỉ 47% là chưa đảm bảo vai trò chủ đạo của NSTW theo quy định của Hiến pháp. Về chi đầu tư: Dự kiến bố trí tăng 10,2% so với dự toán năm 2021. Số vốn đề nghị chuyển nguồn sang năm 2022 là khá lớn. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo tập trung giải ngân vốn đầu tư công...

Về gói kích thích phục hồi nền kinh tế, với tác động nghiêm trọng của dịch COVID-19 tới phát triển thì mục tiêu phục hồi kinh tế, tạo nguồn lực bảo đảm an sinh xã hội là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh GDP quý 3 giảm mạnh. Ủy ban TCNS cho rằng, việc quyết tâm, chủ động, khẩn trương triển khai gói kích thích, phục hồi nền kinh tế, tạo đòn bẩy cho tăng trưởng là rất cần thiết.

Do đó cần nghiên cứu toàn diện, có phương án cân đối xây dựng gói kích thích kinh tế với quy mô đủ lớn để tạo hiệu ứng sâu rộng, tính lan tỏa cao, bảo đảm mục tiêu phục hồi nền kinh tế, an sinh xã hội. Đề nghị nghiên cứu, sử dụng đồng bộ chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; nghiên cứu, lựa chọn đối tượng phù hợp, cần thiết để bổ sung gói hỗ trợ cấp bù lãi suất; có chính sách thu phù hợp, tính đến việc miễn, giảm, giãn thuế, phí và lệ phí; cân nhắc giảm mức nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; đào tạo và đào tạo lại lao động…

Về điều hành NSNN năm 2021, Chính phủ đề xuất sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để chi phòng, chống dịch COVID-19; cho phép kéo dài kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2021 sang năm 2022; đồng thời bổ sung dự toán thu, chi vốn viện trợ nước ngoài năm 2021 của tỉnh Quảng Nam.