Luật Công nghiệp công nghệ số cần bổ sung các tiêu chuẩn cụ thể về an ninh mạng

Ngay sau kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường chủ trì, phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan quán triệt, bám sát các mục tiêu chính sách, quan điểm và yêu cầu đối với dự án luật đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8. Tổng hợp, nghiên cứu, chỉnh lý dự thảo luật theo ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Tiếp tục tổ chức hội thảo, tọa đàm để có thêm cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc hoàn thiện dự thảo Luật, nhất là những nội dung còn có ý kiến khác nhau. Sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Luật gồm 9 chương, 6 mục, 60 điều; giảm 13 điều, 9 mục so với dự thảo luật trình Quốc hội, tại Kỳ họp thứ 8.

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hoạt động chuyên trách bày tỏ tán thành nhiều nội dung của dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý. Dự thảo luật đã được tiếp thu rất nhiều nội dung theo ý kiến của các ĐBQH, đặc biệt là việc rà soát để phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lê Thanh Hoàn, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho biết, quy định tại Điều 4 dự thảo Luật nêu rõ, khi có sự khác biệt giữa Luật Công nghiệp công nghệ số và các luật, nghị quyết khác của Quốc hội ban hành trước ngày luật này có hiệu lực, thì ưu tiên áp dụng theo Luật Công nghiệp công nghệ số.

Tuy nhiên, theo đại biểu, quy định này là không cần thiết. Bởi lẽ, nguyên tắc này đã được quy định rõ ràng tại khoản 3, Điều 156 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, và nay là khoản 4, Điều 58 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025. Theo đó, khi các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề, thì áp dụng quy định của văn bản ban hành sau.

Nêu ý kiến về các thuật ngữ "thực tại ảo" và "thực tại tăng cường" tại điểm i khoản 2, Điều 8 và khoản 6, Điều 17 của dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk đề nghị, Ban soạn thảo xem xét điều chỉnh thành "thực tế ảo" và "thực tế tăng cường". Đại biểu cho rằng, việc này nhằm đảm bảo sự thống nhất về mặt ngôn ngữ với Nghị định số 82 ngày 10/7/2024 của Chính phủ, quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 73, liên quan đến quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng vốn ngân sách nhà nước. Việc thống nhất thuật ngữ giữa các văn bản pháp luật sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực thi và áp dụng trong thực tiễn.

Về Điều 10 của dự thảo luật, quy định về bảo đảm an toàn, an ninh trong hoạt động công nghiệp công nghệ số, đại biểu cho biết, mặc dù điều khoản này đã đặt ra yêu cầu về an toàn, nhưng các quy định liên quan đến an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu còn mang tính khái quát, thiếu cụ thể về tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình quản lý. Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng phát triển, dữ liệu cá nhân và doanh nghiệp trở thành tài sản quý giá, đồng thời là mục tiêu tấn công của các mối đe dọa bên ngoài. Việc thiếu các tiêu chuẩn kỹ thuật chi tiết và quy trình kiểm soát chặt chẽ có thể dẫn đến rủi ro mất mát, rò rỉ hoặc bị tấn công dữ liệu. Do đó, đại biểu đề nghị, Ban soạn thảo bổ sung các tiêu chuẩn cụ thể về an ninh mạng, dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế và các tiêu chuẩn đã được Bộ Công an và Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành.

Bên cạnh đó, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng, cho biết, Điều 46 về nguyên tắc phát triển công nghiệp bán dẫn, bên cạnh 4 nguyên tắc đã được quy định, cần bổ sung thêm 2 nguyên tắc về đảm bảo an ninh và chủ quyền công nghệ; phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Theo đó, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt, cần đặc biệt chú trọng phát triển các công nghệ bán dẫn then chốt, có khả năng ứng dụng trong các lĩnh vực quan trọng như quốc phòng, an ninh và các ngành công nghiệp trọng điểm. Cùng với đó, cần khuyến khích các công ty bán dẫn áp dụng công nghệ xanh và thân thiện với môi trường.

Về quy định về phân loại các hệ thống trí tuệ nhân tạo, khoản 1, Điều 53 định nghĩa hệ thống trí tuệ nhân tạo rủi ro cao là hệ thống có khả năng gây ra những rủi ro, tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe, quyền và lợi ích của con người, lợi ích công cộng và trật tự an toàn xã hội. Khoản 3, Điều 53 quy định hệ thống trí tuệ nhân tạo có tác động lớn là hệ thống có số lượng người dùng đăng ký lớn, số lượng tham số lớn và khối lượng tính toán được sử dụng để đào tạo lớn.

Tuy nhiên, dự thảo luật hiện chưa làm rõ thế nào là "rủi ro cao", "tổn hại nghiêm trọng" và quy mô, số lượng như thế nào được coi là "lớn". Vì vậy, đại biểu đề nghị, bổ sung một khoản quy định Chính phủ sẽ quy định chi tiết các tiêu chí để xác định hệ thống trí tuệ nhân tạo có rủi ro cao và quy mô, số lượng như thế nào được coi là lớn, nhằm đảm bảo tính khả thi và khả năng áp dụng trong thực tiễn.