Nghiêm trị cán bộ biến chất dung túng cho tội phạm về động vật hoang dã hoạt động
Tại toạ đàm “Công tác xử lý tội phạm về động vật hoang dã (ĐVHD) tại Việt Nam – Thành tựu và Thách thức”, các đại biểu cho rằng, cơ quan chức năng chưa thực sự đầu tư công sức, nguồn sức và tập trung tìm ra kẻ cầm đầu trong các đường dây buôn bán để xử lý, răn đe là nguyên nhân khiến cho công tác xử lý loại tội phạm này đang gặp nhiều thách thức.
Ngày 15/12, tại TP Đà Nẵng đã diễn ra Tọa đàm "Công tác xử lý tội phạm về ĐVHD tại Việt Nam” do Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ANV) tổ chức.
Tại Tọa đàm, theo bà Bùi Thị Hà – Phó Giám đốc ENV chia sẻ: Các cơ quan chức năng và cơ quan tiến hành tố tụng của Việt Nam đã đạt được rất nhiều thành tựu đáng hoan nghênh trong công tác xử lý tội phạm về ĐVHD. Dẫu vậy, những nỗ lực này vẫn chưa được cộng đồng quốc tế ghi nhận đúng đắn, một phần là do thách thức trong công tác xử lý các vụ án liên quan đến hàng tấn ĐVHD phát hiện tại các khu vực cảng biển.
Vụ phát hiện vận chuyển ĐVHD mới đây nhất vào sáng ngày 18/7, Cục Hải quan TP Đà Nẵng phối hợp cùng các cơ quan chức năng có liên quan đã kiểm tra lô hàng nhập từ Nam Phi về cảng Đà Nẵng, phát hiện 138kg sừng tê giác cùng 3,1 tấn xương động vật nghi là xương sư tử không có nguồn gốc hợp pháp. Đây được cho là vụ án buôn lậu sừng tê giác lớn nhất được phát hiện tại Việt Nam từ 2015 đến nay…
ENV cho rằng vụ, án này chính là phép thử đối với cơ quan chức năng TP Đà Nẵng cũng như với công tác xử lý tội phạm nghiêm trọng về ĐVHD. Thành công trong công tác giải quyết vụ án này và việc đưa những đối tượng đứng đằng sau lô hàng ĐVHD này ra xét xử sẽ là minh chứng rõ ràng nhất cho cộng đồng quốc tế về quyết tâm không khoan nhượng với tội phạm về ĐVHD của Việt Nam và cũng là động lực tạo ra thay đổi thực sự trong cuộc chiến phòng ngừa tội phạm về ĐVHD”.
Bên cạnh đó, hoạt động bắt giữ, xử lý những kẻ cầm đầu các đường dây buôn bán ĐVHD lớn cùng với những bản án ngày càng nghiêm khắc với loại tội phạm này đã và đang góp phần triệt tiêu các đường dây buôn bán ĐVHD, phòng ngừa, răn đe và từ đó nâng cao hiệu quả đấu tranh với loại hình tội phạm rất nghiêm trọng này.
Tham gia phát biểu tại Tọa đàm, các đại biểu cũng cho rằng, cơ quan chức năng chưa thực sự đầu tư công sức, nguồn sức và tập trung tìm ra kẻ cầm đầu trong các đường dây buôn bán để xử lý, răn đe là nguyên nhân khiến cho công tác xử lý tội phạm ĐVHV đang gặp nhiều thách thức.
Để chứng minh một hành vi phạm tội của các đối tượng thì không hề dễ dàng, đặc biệt là khi những cái đường dây tội phạm về ĐVHD này hoạt động rất tinh vi và có phân công phân nhiệm các vai trò khác nhau. Do đó, để làm rõ đường dây tội phạm đòi hỏi các cơ quan chức năng phải đi sâu điều tra, truy vết rất lâu.
Thực tế, trong giai đoạn 2014-2020, các cơ quan chức năng đã phát hiện 29 vụ vận chuyển ngà voi và vảy tê tại các cảng biển. Tuy nhiên, chỉ 3 vụ việc diễn ra tại Đà Nẵng có đối tượng bị bắt giữ và truy cứu trách nhiệm thành công.
Ngoài ra, tham nhũng là trở ngại lớn cho nỗ lực thực thi pháp luật về ĐVHD. Nhờ có sự tiếp tay của một số cán bộ biến chất, nhiều đối tượng tội phạm đã và đang ngang nhiên thực hiện các hành vi phạm tội mà không lo sợ bị phát hiện, bắt giữ, bị đưa ra xét xử hay phải đối diện với án phạt tù.
Từ những rào cản trên, ENV đưa ra khuyến nghị cần nỗ lực hơn nữa để chấm dứt tình trạng tham nhũng trong hoạt động xử lý tội phạm ĐVHD bằng cách tập trung điều tra, xử lý các vụ buôn lậu ĐVHD lớn bị phát hiện tại khu vực cảng biển, cảng hàng không, để từ đó làm rõ mạng lưới tội phạm đứng sau những lô hàng đặc biệt này. Cuộc chiến đẩy lùi tội phạm về ĐVHD chỉ có những thay đổi thực sự khi các mạng lưới tội phạm bị triệt tiêu và những kẻ cầm đầu bị bắt giữ, truy cứu trách nhiệm.
Các cơ quan thực thi pháp luật cần quyết tâm không khoan nhượng, không thông cảm, không tư lợi trong các vụ án ĐVHD. Áp dụng các hình phạt nghiêm khắc hơn với các trường hợp tham nhũng, thúc đẩy sự liêm chính của các cơ quan chức năng, đồng thời nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động tố tụng hình sự. Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các cơ quan chức năng cần giúp người dân hiểu rõ mối liên hệ giữa buôn bán ĐVHD và nguy cơ truyền dịch bệnh để phòng ngừa bệnh tật trong tương lai.