Nhất trí các nội dung quan trọng trong dự thảo Luật Dữ liệu
Việc đề xuất ban hành Luật Dữ liệu nhằm thực hiện những chủ trương, giải pháp của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ phục vụ chuyển đổi số quốc gia, xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số
Chiều 24/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự án Luật Dữ liệu. Việc đề xuất ban hành Luật Dữ liệu nhằm thực hiện những chủ trương, giải pháp của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ phục vụ chuyển đổi số quốc gia, xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số. Bên cạnh đó, tạo cơ chế, chính sách để ứng dụng dữ liệu vào hoạt động quản lý Nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội.
Sàn giao dịch dữ liệu là một bước tiến mới tạo đòn bẩy cho nền kinh tế số
Phát biểu về dự án Luật Dữ liệu, đại biểu Trần Thị Vân (đoàn Bắc Ninh) bày tỏ nhất trí với việc cần thiết ban hành Luật Dữ liệu và cho rằng dự thảo luật đưa ra phù hợp với tiến trình hội nhập, mở rộng giao lưu và hợp tác quốc tế, khắc phục những tồn tại, bất cập, hạn chế, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc khai thác, vận hành Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia và phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, thắt chặt quản lý dữ liệu, đảm bảo an ninh, an toàn thông tin trong giai đoạn hiện nay.
Đóng góp một số ý kiến, đại biểu cho rằng, quy định sàn giao dịch dữ liệu trong dự thảo là một bước tiến mới tạo đòn bẩy cho nền kinh tế số tại Việt Nam. Sàn giao dịch dữ liệu ra đời không chỉ giúp các hoạt động liên quan đến dữ liệu minh bạch, an toàn, mà còn đảm bảo tính hợp pháp. Điều này tạo ra một môi trường tin cậy, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực mới, đặc thù, khó tránh khỏi các nguy cơ về an ninh mạng, tấn công mã hóa dữ liệu, đánh cắp, chỉnh sửa dữ liệu và lộ lọt dữ liệu. “Do đó, để có sự quản lý chặt chẽ, bảo đảm an ninh, an toàn, tôi đề nghị cân nhắc áp dụng thí điểm về Sàn giao dịch dữ liệu, để có những đánh giá cụ thể trước khi luật hoá” – đại biểu kiến nghị.
Cũng nói về quy định này, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị nên quy định mang tính nguyên tắc trong luật, đồng thời giao Chính phủ quy định cụ thể vì đây là vấn đề mới, cần nghiên cứu thêm kinh nghiệm quốc tế để quy định đảm bảo phù hợp, khả thi.
Cần thiết luật hoá quy định về Trung tâm dữ liệu quốc gia
Cho rằng việc luật hóa quy định về Trung tâm dữ liệu quốc gia là hết sức cần thiết, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) nêu quan điểm, việc luật hóa không phải là quy định về tổ chức bộ máy mà quy định về địa vị pháp lý, chức năng nhiệm vụ để đạt hiệu quả cao nhất trong việc xây dựng, quản trị và sử dụng dữ liệu của quốc gia.
Theo đại biểu, Trung tâm dữ liệu quốc gia nhằm đa mục tiêu như: chia sẻ dữ liệu số từ các kho dữ liệu tổng hợp trong Trung tâm dữ liệu quốc gia giữa các cơ quan Nhà nước; cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính công; phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số; phát triển kinh tế - xã hội. Đây cũng là bước để luật hóa Nghị quyết 10/NQ-CP ngày 3/2/2023, trong đó, Chính phủ đã giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, xây dựng Đề án Trung tâm dữ liệu quốc gia. Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa đề nghị bổ sung quy định cụ thể hơn về hợp tác quốc tế hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết về nội dung này và đề nghị có cơ chế chính sách đặc biệt, đặc thù để thu hút, quan tâm và đào tạo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thực hiện nhiệm vụ này.
Cũng nói về Trung tâm dữ liệu quốc gia quy định tại Chương IV dự thảo luật, đại biểu Phúc Bình Niê Kđăm (Đắk Lắk) cho rằng, việc xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia để quản lý tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế trong việc tích hợp, chia sẻ dữ liệu, đồng bộ về hạ tầng công nghệ thông tin, tiết kiệm nguồn lực, đầu tư cho chuyển đổi số một cách trọng tâm, trọng điểm... là cần thiết. Đại biểu đề nghị rà soát, làm rõ hơn về cơ cấu, tổ chức, hoạt động của Trung tâm dữ liệu quốc gia, làm rõ tiến độ, hiệu quả của việc triển khai xây dựng Trung tâm và đề nghị có thêm báo cáo làm rõ các phương án ứng phó, giải quyết những vấn đề có thể phát sinh.
Quỹ phát triển dữ liệu quốc gia sẽ thúc đẩy việc ứng dụng dữ liệu
Nói về Quỹ phát triển dữ liệu quốc gia (Điều 29), đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh cho rằng, đây là quỹ tài chính ngoài ngân sách. Việc phát triển quỹ sẽ thúc đẩy việc ứng dụng dữ liệu phục vụ chuyển đổi số ở vùng nông thôn, miền núi, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; hỗ trợ đào tạo nhân lực làm công tác xử lý, quản trị dữ liệu tại Trung tâm dữ liệu quốc gia; hỗ trợ khen thưởng…
Đại biểu Trần Thị Vân cũng bày tỏ nhất trí với quy định các nguồn tài chính hình thành và nguyên tắc hoạt động của Quỹ phát triển dữ liệu quốc gia tại Điều 29 dự thảo luật; đồng thời đề nghị quy định rõ những hoạt động nào được chi từ Quỹ phát triển dữ liệu quốc gia, hoạt động nào chi từ ngân sách Nhà nước để đảm bảo rõ ràng, minh bạch và phù hợp với quy định của pháp luật liên quan, tránh chồng chéo, khó thực hiện hiện khi thực thi pháp luật.
Về vấn đề này, đại biểu Lê Nhật Thành (đoàn Hà Nội) cho rằng cần thiết phải có quy định về Quỹ phát triển dữ liệu quốc gia để huy động nguồn lực xã hội hỗ trợ việc xây dựng, phát triển dữ liệu quốc gia. Bởi vì, hiện nay, ngân sách Nhà nước bố trí cho hoạt động chuyển đổi số nói chung và việc xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu nói riêng còn rất hạn chế, chưa có nguồn lực hỗ trợ cho tổ chức, doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển ứng dụng công nghệ trong xử lý dữ liệu, trong khi đó, dữ liệu là nguồn tài nguyên cốt lõi để thực hiện chuyển đổi số.
“Do vậy, Quỹ phát triển dữ liệu quốc gia để thúc đẩy việc ứng dụng dữ liệu phục vụ chuyển đổi số ở vùng nông thôn, miền núi, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; hỗ trợ việc nghiên cứu giải pháp gia tăng bảo vệ dữ liệu, chuyển giao công nghệ về dữ liệu, phát triển ứng dụng công nghệ cao liên quan đến xử lý dữ liệu; hỗ trợ khen thưởng tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác xây dựng, phát triển dữ liệu…” – đại biểu nêu ý kiến. Đồng thời cho biết, Bộ Công an cũng đã rà soát, chỉnh lý quy định rõ nguyên tắc hoạt động của quỹ phải bảo đảm: không vì mục đích lợi nhuận; quản lý, sử dụng đúng mục đích, đúng pháp luật, kịp thời, hiệu quả, bảo đảm công khai, minh bạch; hỗ trợ cho các hoạt động xây dựng, phát triển, khai thác, ứng dụng, quản trị dữ liệu mà ngân sách Nhà nước chưa đầu tư hoặc chưa đáp ứng yêu cầu.