Quan hệ Việt Nam-CHLB Đức tiếp tục phát triển thực chất

Chỉ hơn 1 năm sau khi Thủ tướng Đức Olaf Scholz thăm chính thức Việt Nam vào tháng 11/2022, Tổng thống Liên bang Đức Frank-Walter Steinmeier và Phu nhân Elke Büdenbender sẽ có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam ngay những ngày đầu năm mới 2024.

Nhân dịp này, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Liên bang Đức Vũ Quang Minh:

- Thưa Đại sứ, ông đánh giá như thế nào về những tiến triển trong quan hệ song phương Việt Nam-Cộng hòa Liên bang Đức thời gian gần đây, nhất là kể từ sau chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Đức Olaf Scholz vào tháng 11/2022?

Đại sứ Vũ Quang Minh: Những năm gần đây, quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam-Cộng hòa Liên bang Đức tiếp tục đi vào chiều sâu thực chất trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là từ sau chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Olaf Scholz tháng 11/2022.

Tin cậy chính trị tiếp tục được tăng cường thông qua nhiều cuộc tiếp xúc cấp cao và các cấp. Đức duy trì là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Đức tại Đông Nam Á.

Kim ngạch thương mại song phương cả năm 2023 đạt trên 11 tỷ USD tính theo số liệu của Việt Nam và 17,12 tỷ USD theo số liệu của Cơ quan Thống kê Liên bang Đức - Destatis (tính đến hết tháng 11/2023).

Tính đến 31/12/2023, có 464 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Đức vào Việt Nam còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký 2,74 tỷ USD, trong đó riêng trong năm 2023 có thêm 33 dự án đầu tư mới với tổng số vốn 340 triệu USD.

Từ phía Việt Nam, chúng ta có 37 dự án đầu tư vào Đức còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký là 283,3 triệu USD.

Đây là những con số ấn tượng trong bối cảnh cả thế giới gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế-thương mại vài năm qua do hậu quả của dịch bệnh và xung đột.

Đặc biệt đáng chú ý là hai bên đã có nhiều bước tiến mới nhằm tiếp tục tăng cường mạnh mẽ sự tin cậy trong mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, trong đó có việc thực hiện thành công các kế hoạch hành động triển khai Đối tác Chiến lược các giai đoạn và vừa qua là ký thỏa thuận Kế hoạch hành động triển khai Đối tác Chiến lược giai đoạn 2023-2025, ký kết và triển khai một số khuôn khổ hợp tác mới như Biên bản ghi nhớ (MOU) về hợp tác quốc phòng… cũng như tích cực trao đổi đoàn các cấp.

Thời gian qua, chúng ta đã phối hợp chặt chẽ để chuẩn bị cho chuyến thăm cấp nhà nước - mức độ và hình thức thăm chính thức cao nhất giữa các nước - của Tổng thống Frank-Walter Steinmeier tới Việt Nam.

Riêng trong năm 2023, đã có trên 40 đoàn cấp Thứ trưởng/ Phó Chủ nhiệm/ Phó Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân của Việt Nam thăm và làm việc tại Đức, tăng rất cao sau thời gian dài bị gián đoạn do đại dịch COVID-19.

Từ phía Đức, các năm 2022-2023 cũng chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ số các chuyến thăm Việt Nam của nhiều lãnh đạo bang và doanh nghiệp Đức, gần đây nhất là đoàn của Thủ hiến bang Niedersachsen và Thüringen với số kỷ lục đông đảo doanh nghiệp tháp tùng lên tới 50-70 doanh nghiệp mỗi đoàn.

Có thể thấy, sự hợp tác phong phú, đa dạng, hiệu quả và chủ động giữa các địa phương của Việt Nam và Đức tiếp tục là một điểm sáng trong quan hệ hai nước.

Các khuôn khổ triển khai ngoại giao kinh tế cũng được tiếp tục tăng cường và mở rộng với nhiều bước tiến quan trọng.

Hai nước đã kết thúc thành công đàm phán chính phủ hàng năm về viện trợ phát triển chính thức (ODA), qua đó Đức cam kết viện trợ không hoàn lại 61 triệu euro cho Việt Nam cho gia đoạn 2024-2025, một kết quả hết sức đáng khích lệ trong bối cảnh kinh tế Đức gặp nhiều khó khăn và ngân sách nhà nước Đức bị thắt chặt.

Hai bên cũng đã tiến hành họp Phiên thứ hai Ủy ban hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế Song phương. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã nối lại việc tham dự các hoạt động xúc tiến và các hội chợ chuyên ngành tại Đức.

Hai bên tiếp tục tháo gỡ khó khăn để thúc đẩy triển khai các dự án “hải đăng” của Đức ở Việt Nam.

Một lĩnh vực quan trọng mà hai bên đã có nhiều thành tựu hợp tác đáng chú ý, đó là phát triển Xanh, chuyển đổi năng lượng và chống biến đổi khí hậu, khi Đức tiếp tục có những hỗ trợ tích cực cho Việt Nam triển khai cam kết trong khuôn khổ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP) và doanh nghiệp hai nước chủ động nắm bắt các cơ hội hợp tác trong lĩnh vực này.

Chúng ta cũng rất vui mừng chứng kiến nhiều kết quả quan trọng trên lĩnh vực ngoại giao văn hóa, đối ngoại và giao lưu nhân dân với nhiều hoạt động được tổ chức ở cả hai nước, đặc biệt là các hoạt động kỷ niệm 10 năm kết nghĩa giữa thành phố Wernigerode và thành phố Hội An; Lễ chính thức đặt viên đá ghi nhận quan hệ kết nghĩa giữa Leipzig và Thành phố Hồ Chí Minh; các hoạt động quảng bá Việt Nam nói chung và văn hóa, nghệ thuật của các nghệ sỹ Việt Nam tại Đức nói riêng; các hoạt động quảng bá voi Việt Nam thông qua việc cộng đồng người Việt tài trợ để Đại sứ và Phu nhân đứng ra đỡ đầu một voi con gốc Việt; sự kiện khánh thành khu bảo tồn và cứu trợ các động vật hoang dã tại Vườn thú Leipzig - nơi đã hai thập kỷ có các nỗ lực hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực này.

Ngày 19/12/2023, Vườn thú Leipzig đã cùng Vườn Quốc gia Cúc Phương long trọng kỷ niệm 30 năm dự án cứu trợ linh trưởng đe dọa tuyệt chủng với mốc 20 năm Leipzig bắt đầu hợp tác giúp đỡ Cúc Phương và một thập kỷ Vườn thú Leipzig trở thành nhà tài trợ chính cho dự án.

Việc Đội tuyển Bóng đá Nữ Việt Nam đá giao hữu với Đội tuyển Bóng đá Nữ Đức và một số câu lạc bộ của Đức hay đoàn Việt Nam dự Thế vận hội Olympic Đặc biệt (Special Olympic Games) tại Berlin, chuyến thăm và giao lưu của đội bóng Dortmund tại Việt Nam cũng thu hút được sự quan tâm rất lớn của nhân dân Việt Nam cũng như cộng đồng người Việt và bạn bè Đức.

Chúng ta rất vui mừng nhận thấy cộng đồng ta tại Đức thời gian qua ngày càng lớn mạnh và đoàn kết, hội nhập thành công, hướng về quê hương thứ nhất đồng thời nỗ lực đóng góp cho sự phồn vinh của quê hương thứ hai.

Cuối năm 2023, Đại hội thành lập Liên hiệp Hội Người Việt Nam tại Cộng hòa Liên bang Đức đã được tổ chức thành công. Chúng ta tin tưởng rằng liên hiệp sẽ là tổ chức đại diện chân chính cho toàn thể cộng đồng người Việt tại Cộng hòa Liên bang Đức, ngày càng có vai trò quan trọng trong cuộc sống chính trị và xã hội sở tại, bảo vệ lợi ích chính đáng của cộng đồng người Việt, đồng thời là tổ chức kết nối và đoàn kết rộng rãi mọi cá nhân, tổ chức, hội đoàn của người Việt, làm cầu nối thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ hợp tác, hữu nghị và gắn bó giữa nhân dân hai nước, thực hiện được những mục tiêu cao đẹp được nêu trong điều lệ của liên hiệp.

- Với những tiến triển đáng ghi nhận như vậy, Đại sứ nhận định như thế nào về ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Liên bang Đức Frank-Walter Steinmeier tới Việt Nam?

Đại sứ Vũ Quang Minh: Chuyến thăm hết sức quan trọng này của Tổng thống Cộng hòa Liên bang Đức Frank-Walter Steinmeier và Phu nhân diễn ra trong bối cảnh quan hệ song phương đang tiếp tục đi vào chiều sâu và có những bước phát triển thực chất trên nhiều lĩnh vực.

Càng ý nghĩa hơn nữa, khi đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Tổng thống Frank-Walter Steinmeier trong năm 2024 và cũng là trao đổi đoàn cấp cao đầu tiên giữa hai nước trong năm mới 2024 - năm bản lề hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2025.

Đây cũng là chuyến thăm thứ hai của một Tổng thống Đức tới Việt Nam trong lịch sử quan hệ hai nước kể từ khi nước Đức thống nhất. Trước đây 17 năm, Tổng thống Liên bang Đức Horst Kohler đã tới thăm Việt Nam vào tháng 5/2007.

Có một điểm khá thú vị khi đây là chuyến thăm Việt Nam thứ ba của Tổng thống Frank-Walter Steinmeier trên các cương vị Tổng thống, Phó Thủ tướng (tháng 10/2016) và Ngoại trưởng Đức (tháng 3/2008).

Trong chuyến thăm lần này, Tổng thống Steinmeier sẽ có cơ hội chứng kiến tận mắt những dự án “hải đăng” của Đức tại Việt Nam, những dự án từng được ký kết nhân chuyến thăm Việt Nam của ông năm 2008 trên cương vị Ngoại trưởng Đức, đã và đang dần đơm hoa kết trái.

Tôi đã có một số lần được tiếp xúc trực tiếp với Tổng thống Frank-Walter Steinmeier, trong đó có dịp cùng ông với tư cách Bộ trưởng Ngoại giao Đức tham dự Lễ cất nóc Ngôi nhà Đức tháng 11/2016 cũng như tại Lễ trình Quốc thư và các cuộc tiếp tân gần đây, và cảm nhận được tình cảm tốt đẹp và chân thành mà ông luôn dành cho Việt Nam.

Ngày 11/1/2024, phát biểu tại buổi tiếp tân Ngoại giao đoàn nhân Năm mới, Tổng thống Frank-Walter Steinmeier đã chính thức công bố ông sẽ có chuyến thăm Việt Nam và Thái Lan cũng như bày tỏ là ông và Phu nhân rất mong đợi chuyến thăm này khi tôi tới chào ông.

Với truyền thống Việt Nam, hy vọng việc đón khách quý phương xa ngay đầu năm mới và ngay trước Tết Giáp Thìn 2024 sẽ mang đến nhiều điều hanh thông và tạo xung lực mới cho quan hệ song phương Việt Nam và Đức trong thời gian tới.

- Những nội dung nổi bật trong chuyến thăm này là gì, thưa Đại sứ?

Đại sứ Vũ Quang Minh: Theo chương trình, Tổng thống Frank-Walter Steinmeier sẽ gặp các lãnh đạo cao nhất của Việt Nam để trao đổi về các biện pháp thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực cũng như về các vấn đề hai bên cùng quan tâm trên trường quốc tế.

Một nội dung trọng tâm của chuyến thăm là hợp tác kinh tế, thương mại khi tháp tùng Tổng thống Frank-Walter Steinmeier là đoàn doanh nghiệp lớn của Đức hoạt động trong nhiều ngành nghề khác nhau.

Việt Nam đã trở thành một điểm đến hấp dẫn hàng đầu đối với các doanh nghiệp Đức, đặc biệt các doanh nghiệp vừa và nhỏ và các tập đoàn lớn triển khai chiến lược giảm thiểu rủi ro trong đầu tư và kinh doanh toàn cầu.

Năng lượng tái tạo, chuyển đổi Xanh và phát triển bền vững, công nghiệp chế tạo, dịch vụ, hậu cần, giáo dục… là những ưu tiên hợp tác của cả hai bên.

Dự kiến sẽ có một cuộc tọa đàm giữa đoàn doanh nghiệp tháp tùng Tổng thống với các doanh nghiệp Đức và các tổ chức doanh nghiệp Đức đang làm ăn ở Việt Nam.

Một lĩnh vực hiện được cả hai bên rất quan tâm là hợp tác về đào tạo nghề và đưa lao động lành nghề Việt Nam sang làm việc tại Đức trong bối cảnh Đức đang thiếu hụt nghiêm trọng nguồn lao động này.

Chính vì thế, Bộ trưởng Lao động và Xã hội của Đức là Bộ trưởng Nội các Liên bang duy nhất được tháp tùng Tổng thống, cùng với một số nghị sỹ quốc hội đồng thời là các Quốc vụ khanh của các bộ ngành.

Dự kiến, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Việt Nam và Bộ trưởng Bộ Lao động và Xã hội Đức sẽ ký Ý định thư về hợp tác lao động giữa hai nước nhân chuyến thăm này.

Đây là lần đầu tiên kể từ khi nước Đức thống nhất chúng ta có một văn kiện hợp tác được ký kết trong lĩnh vực hợp tác truyền thống là di chuyển lao động.

Ngoài ra, Tổng thống và đoàn sẽ thăm và khảo sát một số dự án “hải đăng” của Đức tại Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực lân cận thời gian qua, như Ngôi nhà Đức, Đại học Việt-Đức hay Tuyến Metro số 2.

Không kém phần quan trọng, chuyến thăm sẽ có một số hoạt động văn hóa và ngoại giao nhân dân đặc sắc.

Đáng chú ý, cùng đi với Tổng thống Frank-Walter Steinmeier sang Việt Nam lần này có một số đại diện xuất sắc của cộng đồng người Việt thành đạt tại Đức, một điểm rất mới với chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao Đức tới Việt Nam, thể hiện sự đánh giá cao và coi trọng cộng đồng người Việt tại Cộng hòa Liên bang Đức, một cộng đồng đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng cho sự đa dạng về văn hóa và phồn vinh của Cộng hòa Liên bang Đức, đồng thời là một cầu nối cho quan hệ song phương nói chung và tình hữu nghị, gắn bó gần gũi giữa nhân dân hai nước nói riêng.

- Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ./.