Quảng Nam đề nghị mở rộng, nâng cấp QL14D theo hình thức BOT
Chiều 20/9, ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, vừa ký công văn gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch (KH&ĐT) và Đầu tư, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam về việc đề nghị đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp QL14D trên tuyến đường hiện trạng theo hình thức BOT.
Công văn nêu rõ: Hiện nay, nhiều doanh nghiệp của Việt Nam đang đầu tư tại Thái Lan, Lào có nhu cầu rất lớn về vận chuyển hàng hóa qua QL14D để cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến tại khu vực ven biển trước khi xuất khẩu qua các cảng biển Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp trong Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung cũng có nhu cầu vận chuyển hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam sang tiêu thụ ở khu vực Nam Lào và Đông Bắc Thái Lan qua tuyến đường này.
Do nhu cầu vận chuyển hàng hóa qua Cửa khẩu quốc tế (CKQT) Nam Giang ngày càng lớn, hệ thống đường bộ phía nước bạn Lào đã được mở rộng trong khi QL14D chưa đáp ứng nhu cầu vận chuyển, Bộ GTVT đã nghiên cứu, lập chủ trương đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp QL14D nhưng chưa cân đối được nguồn vốn để triển khai thực hiện.
Tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Nam ngày 26 và 27/3/ 2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thống nhất chủ trương nghiên cứu đầu tư tuyến đường mới nối từ Khu kinh tế CKQT Nam Giang đến cảng biển Quảng Nam theo hình thức PPP (Thông báo số 135/TB-VPCP ngày 6/5/2022 của Văn phòng Chính phủ).
Sau khi khảo sát thực tế tuyến đường nối từ CKQT Nam Giang đến cảng biển Quảng Nam thì tuyến đường hiệu quả nhất là đi theo QL14D hiện trạng. Phương án đầu tư tuyến đường mới không khả thi do địa hình khu vực rất khó khăn, chênh lệch độ cao rất lớn và địa chất phức tạp nên chi phí đầu tư rất cao; bên cạnh đó, khi xây dựng thêm tuyến mới thì không tận dụng được quỹ đất, kết cấu hạ tầng tuyến QL14D hiện trạng, tốn kém chi phí bảo trì, bảo dưỡng đồng thời cho cả 2 tuyến đường; ngoài ra, tuyến mới phải đi qua khu vực Vườn quốc gia Sông Thanh sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hiện trạng rừng tự nhiên tại khu vực này.
Về cơ chế đầu tư và nguồn vốn, UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng, trường hợp đầu tư theo tuyến đường hiện trạng thì phải sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, nhưng hiện nay Chính phủ chưa thể cân đối được nguồn vốn; trường hợp đầu tư theo hình thức Hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) thì chưa tuân thủ đúng Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 ngày 21/10/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là “chỉ áp dụng đối với các tuyến đường mới để bảo đảm quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu”.
Từ các vấn đề nêu trên, UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ KH&ĐT, Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam xem xét, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất chủ trương đầu tư mở rộng, nâng cấp QL14D theo hình thức BOT trên tuyến đường hiện trạng; trong trường hợp này, sẽ nghiên cứu phương án thu phí và vị trí đặt trạm thu phí hợp lý (dự kiến chỉ thu phí đối với các xe vận chuyển hàng hóa qua lại CKQT Nam Giang, vị trí đặt trạm thu phí tại Khu kinh tế CKQT Nam Giang) để không ảnh hưởng đến quyền lợi của nhân dân đi lại trên tuyến đường này, không thuộc đối tượng vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu.
QL14D dài 74,4km kết nối đường Hồ Chí Minh với CKQT Nam Giang, tỉnh Quảng Nam là một phần của Hành lang kinh tế Đông - Tây 2 đi qua lãnh thổ 3 nước Việt Nam, Lào và Thái Lan; có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Nam, TP Đà Nẵng và Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung.
Tuyến đường hiện nay có tiêu chuẩn kỹ thuật thấp, nhiều đường cong nhỏ, kết cấu mặt đường yếu, thường xuyên hư hỏng, không đảm bảo lưu thông cho các phương tiện vận chuyển hàng hóa có tải trọng lớn.