Sửa đổi, bổ sung Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi hành án hình sự
Bộ Công an đã dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 133/2020/NĐ-CP ngày 9/11/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi hành án hình sự để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Theo đó, sau hơn 2 năm triển khai thi hành Nghị định số 133/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi hành án hình sự, công tác quản lý, giam giữ, giáo dục cải tạo và thực hiện chế độ, chính sách cho phạm nhân, học sinh đã được thực hiện đảm bảo công khai, minh bạch, đúng quy định; mang lại hiệu quả tích cực, làm chuyển biến về nhận thức của phạm nhân, học sinh; giúp phạm nhân, học sinh tin tưởng vào chính sách, pháp luật của nhà nước, yên tâm tư tưởng, xóa bỏ mặc cảm, tích cực học tập, rèn luyện, cải tạo tiến bộ để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và nhà nước.
Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực hiện một số quy định về chế độ, chính sách cho phạm nhân, học sinh.
Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập đó, Bộ Công an đã dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 133/2020/NĐ-CP. Theo đó, đối với công tác khám, chữa bệnh cho phạm nhân, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung khoản 1, khoản 2 Điều 9 quy định về chế độ chăm sóc y tế đối với phạm nhân.
Đối với khoản 1, dự thảo Nghị định sửa đổi như sau: “Trong thời gian phạm nhân chấp hành án phạt tù, cơ sở giam giữ phạm nhân căn cứ vào điều kiện, thời gian chấp hành án phạt tù của phạm nhân và tình hình cụ thể phối hợp với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp huyện và tương đương trở lên hoặc bệnh viện Quân đội nơi cơ sở giam giữ phạm nhân đóng để tổ chức khám sức khỏe cho phạm nhân định kỳ ít nhất 2 năm/lần”. Quy định như trên là để phù hợp với khoản 1 Điều 55 Luật Thi hành án hình sự và phù hợp với tình hình thực tế khi cơ sở giam giữ phạm nhân có nhu cầu phối hợp với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ngoài nhà nước để tổ chức khám sức khỏe cho phạm nhân.
Đối với khoản 2, dự thảo Nghị đinh sửa đổi như sau: “Trường hợp phạm nhân bị bệnh nặng hoặc thương tích vượt quá khả năng điều trị thì Thủ trưởng cơ sở giam giữ phạm nhân quyết định trích xuất đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến trên là tuyến huyện hoặc tuyến tỉnh, bệnh viện cấp quân khu để điều trị và thông báo cho thân nhân hoặc đại diện của phạm nhân đó biết để phối hợp chăm sóc, điều trị. Trường hợp vượt quá khả năng điều trị của bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh viện cấp quân khu thì theo chỉ định của Thủ trưởng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đó, Thủ trưởng cơ sở giam giữ phạm nhân quyết định tuyến điều trị tiếp theo; đồng thời phải báo cáo Cơ quan quan lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an (đối với trại giam do Bộ Công an quản lý), Cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Quốc phòng (đối với trại giam do Bộ Quốc phòng quản lý). Chế độ cấp phát thuốc điều trị, bồi dưỡng cho phạm nhân điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ngoài cơ sở giam giữ phạm nhân do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chỉ định. Chế độ ăn cho phạm nhân không quá 5 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường. Trường hợp phạm nhân có thẻ bảo hiểm y tế thì được khám chữa bệnh theo quy định”. Sửa đổi này để đảm bảo tính kịp thời, khẩn trương trong việc khám, chữa bệnh cho phạm nhân.
Bên cạnh đó, công tác xếp loại cải tạo cho phạm nhân cũng được sửa đổi, bổ sung. Trong đó, điểm đ, khoản 1, Điều 18 sửa đổi quy định “Phạm nhân đã được xếp loại từ 10 tháng trở lên trong 1 năm thì được xếp loại 1 năm. Xếp loại 1 năm vào ngày 25/11 hằng năm. Thời gian xếp loại của 1 năm kể từ ngày 26/11 của năm trước đến ngày 25/11 của năm sau đó” của Nghị định số 133/2020/NĐ-CP thành “Phạm nhân đã được xếp loại từ 10 tháng trở lên hoặc đủ 2 kỳ xếp loại 6 tháng trong 1 năm thì được xếp loại 1 năm. Xếp loại 1 năm tính từ ngày 1/12 của năm trước đến ngày 30/11 của năm sau”. Đồng thời, bổ sung quy định: “Đội (tổ) phạm nhân họp bình xét, xếp loại vào ngày thứ Sáu hằng tuần. Trường hợp ngày họp xếp loại tuần, tháng, quý, 6 tháng, 1 năm trùng vào ngày nghỉ, ngày lễ, tết thì tổ chức họp đội (tổ) phạm nhân vào ngày làm việc gần nhất sau đó”.
Dự thảo Nghị định cũng sửa đổi, bổ sung khoản 1, 2 Điều 28 quy định chế độ ăn, mặc của học sinh trường giáo dưỡng. Cụ thể, tăng định lượng ăn của học sinh trường giáo dưỡng từ 15kg gạo tẻ lên 20kg; từ 1,2kg thịt lợn lên 1,5kg; từ 1,2kg cá lên 1,5kg; từ 15kg rau xanh lên 17kg. Đồng thời, sửa đổi quy định học trường giáo dưỡng từ Đà Nẵng trở ra phía Bắc được cấp thêm áo ấm, tất, mũ len và chăn bông.
Ngoài ra, Nghị định số 133/2020/NĐ-CP cũng chưa có các điều khoản quy định chi tiết về chương trình học tập, học nghề của phạm nhân; xếp loại chấp hành án trong trường hợp phạm nhân lập công; kinh phí an táng khi phạm nhân chết; xếp loại chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng… đã được dự thảo Nghị định này quy định bổ sung.
Toàn văn dự thảo Nghị định được đăng trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an để lấy ý kiến đóng góp trong thời gian 60 ngày kể từ ngày đăng (ngày 18/9/2023).