Tháo gỡ "điểm nghẽn" của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường tập trung vào các nội dung chính như cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính; giải quyết ngay vướng mắc, bất cập cấp bách phát sinh từ thực tiễn.
Sáng 18/9, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) tổ chức “Hội thảo phổ biến, lấy ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật lĩnh vực nông nghiệp môi trường”.
Dự án Luật điều chỉnh 15 luật hiện hành, gồm: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật Thủy sản; Luật Trồng trọt. Riêng Luật Đất đai và Luật Địa chất, Khoáng sản sẽ được sửa đổi bằng dự án luật riêng.
Theo đại diện Vụ Pháp chế, dự án Luật gồm 17 Điều - bao gồm 15 Điều sửa đổi, bổ sung 15 luật nói trên (Luật Đất đai, Luật Địa chất và Khoáng sản sửa đổi riêng), Điều 16 về hiệu lực thi hành và Điều 17 về quy định chuyển tiếp. Dự kiến, Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026, trừ trường hợp quy định về việc lập quy hoạch tổng hợp tài nguyên nước và hạ tầng thủy lợi lưu vực sông liên tỉnh được thực hiện từ ngày 1/1/2027.
Theo đại diện Vụ Pháp chế (Bộ NN&MT), dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường có 3 nhóm nội dung. Thứ nhất, luật hóa các nội dung, quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính, phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Thứ hai, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính. Thứ ba, giải quyết ngay vướng mắc, bất cập cấp bách phát sinh từ thực tiễn.
Trong đó, nhóm nội dung thứ nhất tập trung thay đổi tên gọi để thực hiện Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước. Các nội dung sửa đổi, bổ sung để phân định thẩm quyền, nhiệm vụ liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp theo hướng thay đổi cụm từ “cấp huyện” bằng “cấp xã” hoặc “cấp tỉnh”; hoặc bãi bỏ cụm từ “cấp huyện”, hoặc sửa đổi, bổ sung đối với trường hợp không thể thực hiện thay thế, bãi bỏ cụm từ đối với các điều, khoản, điểm tại các luật.
Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế nhấn mạnh, “điểm nghẽn” trong hệ thống pháp luật đang được nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân quan tâm. Tuy nhiên, Chính phủ và Bộ Tư pháp khẳng định, dự án luật hiện nay chỉ tập trung vào sắp xếp tổ chức bộ máy và cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh. Các vướng mắc khác sẽ được giải quyết khi sửa đổi từng luật, nhằm bảo đảm đồng bộ, thống nhất.
Theo đó, dự án luật chỉ xử lý một số “điểm nghẽn” đã rõ, cấp thiết. Những vướng mắc còn lại sẽ đưa vào chương trình sửa đổi tổng thể giai đoạn 2026 - 2030. Ngoài ba dự án luật sẽ trình tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, Bộ NN&MT cũng định hướng sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế 14 luật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI, gồm: Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên và môi trường biển, Luật Trồng trọt, Luật Thú y, Luật Đa dạng sinh học, Luật Biến đổi khí hậu, Luật Viễn thám…
Về triển khai phân quyền theo Nghị định 131/2025/NĐ-CP và Nghị định 136/2025/NĐ-CP, Bộ đã thường xuyên rà soát, đánh giá. Nhìn chung, quy định hiện hành đảm bảo tính khả thi, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong thủ tục hành chính, phát huy hiệu quả quản lý Nhà nước.
Tuy nhiên, thực tiễn phát sinh một số vướng mắc. Điển hình như quy định phân quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thức ăn chăn nuôi cho chủ tịch UBND. Trong trường hợp nước nhập khẩu yêu cầu cơ quan trung ương thẩm định, quy định này chưa phù hợp. Vì vậy, dự thảo luật điều chỉnh theo hướng: Vẫn giao chủ tịch UBND thực hiện, nhưng với sản phẩm xuất khẩu, nếu có yêu cầu, Bộ NN&MTsẽ trực tiếp cấp giấy chứng nhận.
Cách tiếp cận này cho thấy tinh thần chọn lọc, giải quyết ngay các vấn đề bức thiết, đồng thời giữ lộ trình sửa đổi tổng thể, bảo đảm tính khả thi, thống nhất của hệ thống pháp luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.