Thủ tướng đề nghị Việt Nam-Dominica tăng cường hợp tác trên 6 lĩnh vực ưu tiên

Trong chương trình thăm chính thức nước Cộng hòa Dominica, chiều 21/11 theo giờ địa phương, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu chính sách tại Học viện Giáo dục cấp cao về đào tạo ngoại giao và lãnh sự Cộng hòa Dominica với chủ đề “Nâng tầm cao mới trong quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Dominica: Nhịp cầu hữu nghị, hợp tác giữa Đông Nam Á và Mỹ Latinh".

Tham dự sự kiện, lắng nghe phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có Bộ trưởng Ngoại giao Dominica; các quan chức Chính phủ Dominica; đại diện ngoại giao đoàn tại thủ đô Santo Domingo và đông đảo các sinh viên, giáo sư Học viện Giáo dục cấp cao về đào tạo ngoại giao và lãnh sự Cộng hòa Dominica.

Trong bài phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá Cộng hòa Dominica có nhiều điều kiện thuận lợi như cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp; lịch sử dựng nước, giữ nước hào hùng; nền văn hóa lâu đời, giàu bản sắc; con người chân thành, tin cậy; kinh tế tăng trưởng cao, phát triển theo xu hướng vững chắc; chính trị, pháp lý ổn định, ngoại giao khôn khéo…

Việt Nam và Cộng hòa Dominica tuy cách xa nhau nửa vòng Trái Đất, nhưng lại chia sẻ nhiều nét tương đồng, bổ trợ cho nhau: Cùng có vị trí chiến lược ở mỗi khu vực; kinh tế bổ trợ và thúc đẩy lẫn nhau; văn hoá giàu bản sắc, phong phú, đa dạng, luôn lấy văn hóa làm gốc vững, là cội nguồn bản sắc dân tộc; lý tưởng tương đồng, mục tiêu cao nhất là độc lập dân tộc và ấm no, hạnh phúc của nhân dân; chính trị tin cậy lẫn nhau; có khát vọng vươn lên giàu mạnh, hùng cường, thịnh vượng, đóng góp cho hòa bình, an ninh, phát triển bền vững của khu vực và nhân loại.

Nhấn mạnh, hai nước có sự gần gũi về văn hóa, về lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, Thủ tướng khẳng định Việt Nam luôn khắc ghi và trân trọng sự hỗ trợ quý báu của nhân dân Mỹ Latinh và Caribe, trong đó có Cộng hòa Dominica, trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước cũng như quá trình xây dựng và phát triển đất nước ngày nay.

Nhắc lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu khẳng định chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” và lời của lãnh tụ giải phóng dân tộc Dominica Juan Pablo Duarte “Sống không có Tổ quốc chẳng khác gì sống không có danh dự", Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng tư tưởng ấy, khí phách ấy ngày nay vẫn soi sáng mỗi bước đường đi lên của hai nước, là sợi chỉ đỏ gắn kết những giá trị thiêng liêng nhất của hai dân tộc vì độc lập, tự do, vì ấm no, hạnh phúc của nhân dân.

Thủ tướng nhắc lại năm 1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp nhà cách mạng Dominica - Giáo sư Juan Bosch, sang Hà Nội dự Hội nghị các nước Mỹ Latinh đoàn kết với Việt Nam. 

Tượng đài Giáo sư Juan Bosch được đặt trang trọng tại Công viên Hòa Bình, Thủ đô Hà Nội và Tượng đài vinh danh lãnh tụ Hồ Chí Minh được đặt tại một công viên ở thủ đô Santo Domingo. Điều này là minh chứng sinh động cho tình cảm hữu nghị, son sắt, thủy chung giữa hai nước.

Chia sẻ về tình hình thế giới và khu vực hiện nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng cục diện thế giới và hai khu vực đang trải qua những thay đổi sâu sắc mang tính thời đại. Nhìn chung, thế giới về tổng thể thì hòa bình, nhưng cục bộ có chiến tranh; về tổng thể thì hòa hoãn, nhưng cục bộ có căng thẳng; về tổng thể thì ổn định, nhưng cục bộ có xung đột.

Theo Thủ tướng, trong quan hệ quốc tế hiện nay nổi lên 6 mối quan hệ cơ bản gồm giữa chiến tranh và hòa bình; giữa hợp tác và cạnh tranh; giữa mở cửa, hội nhập và độc lập, tự chủ; gữa đoàn kết, liên kết và phân tách, phân tuyến; giữa phát triển và tụt hậu; giữa tự chủ và phụ thuộc. Điều đáng mừng là hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn của thời đại.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên kết nối và hội nhập sâu rộng, kỷ nguyên công nghệ thông minh và đổi mới sáng tạo, tương lai của thế giới đang bị tác động mạnh mẽ, định hình, dẫn dắt bởi 5 yếu tố chủ đạo, xu hướng tiên phong chủ yếu gồm sự phát triển bùng nổ của khoa học công nghệ và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang thay đổi thế giới; tác động tiêu cực của các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số, thiên tai, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, an ninh mạng, tội phạm xuyên quốc gia...; xu hướng gia tăng phân tách, phân tuyến, phân cực dưới tác động của cạnh tranh địa-chiến lược và địa-kinh tế trên toàn cầu; phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và Trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây, Internet vạn vật (IoT).

Thủ tướng khẳng định những vấn đề trên đây có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tác động, ảnh hưởng sâu rộng, toàn diện đến mọi quốc gia, mọi người dân trên thế giới; không một quốc gia nào có thể tự giải quyết được một mình. Vì vậy, cần có tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới mang tính toàn dân, toàn diện, toàn cầu.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, hơn lúc nào hết, việc chung tay, góp sức định hình một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đề cao chủ nghĩa đa phương và luật pháp quốc tế vừa là lợi ích, vừa là trách nhiệm thiết thân của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc, đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt Nam và Cộng hòa Dominica.

Thông tin về các yếu tố nền tảng, quan điểm phát triển của Việt Nam, Thủ tướng cho biết Việt Nam nhất quán tập trung xây dựng 3 yếu tố nền tảng chủ yếu gồm xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Quan điểm mang tính nguyên tắc xuyên suốt là giữ vững ổn định chính trị; lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và là nguồn lực quan trọng nhất của sự phát triển; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Việt Nam đặt mục tiêu, tầm nhìn chiến lược đến năm 2030, trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao. Khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước; kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.

Trên cơ sở đó, Việt Nam thực hiện 6 chính sách trọng tâm về đối ngoại; bảo đảm quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế; xây dựng nền văn hóa; bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết sau gần 40 năm Đổi mới, từ một đất nước bị bao vây, cấm vận, Việt Nam hiện có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với 32 quốc gia; là thành viên tích cực của hơn 70 tổ chức quốc tế; đã ký kết 17 hiệp định thương mại tự do với hơn 60 nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá, Việt Nam đã trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình; thuộc nhóm 34 nền kinh tế lớn nhất thế giới và nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại (kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 đạt khoảng 800 tỷ USD); xếp thứ 11/133 về chỉ số đổi mới sáng tạo; tăng 11 bậc trên bảng xếp hạng hạnh phúc năm 2024.

Việt Nam cũng đi đầu trong thực hiện thành công nhiều Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs), ngày càng chủ động đóng góp cho các mối quan tâm chung của toàn cầu, trong đó có các nỗ lực gìn giữ hòa bình, an ninh quốc tế, cứu trợ cứu nạn, hỗ trợ nhân đạo. Việt Nam cam kết mạnh mẽ chuyển đổi năng lượng, hướng tới đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Chia sẻ 5 bài học kinh nghiệm của Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết thời gian tới, Việt Nam sẽ tập trung thực hiện hiệu quả 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm gồm đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; tập trung ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; làm mới những động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới; huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, kết hợp hài hoà giữa nguồn lực Nhà nước và nguồn lực xã hội, nguồn lực bên trong và nguồn lực bên ngoài; chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; củng cố, tăng cường quốc phòng an ninh, đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn thúc đẩy hợp tác toàn diện với Cộng hòa Dominica, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất hai nước cần sớm có các cơ sở, nền tảng pháp lý thuận lợi; trong đó cần tập trung đàm phán, ký kết các hiệp định về thương mại tự do, khuyến khích và bảo hộ đầu tư, miễn thị thực nhập cảnh, du lịch, văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, năng lượng, dầu khí, viễn thông, nông nghiệp, ứng phó với biến đổi khí hậu...

Trên cơ sở đó, Thủ tướng đề nghị tăng cường hợp tác trên 6 lĩnh vực ưu tiên. Trong đó, thứ nhất, tiếp tục gìn giữ, cũng cố, vun đắp tin cậy chính trị, nhất là trao đổi đoàn cấp cao, thúc đẩy mạnh mẽ mối quan hệ hợp tác, hữu nghị, đoàn kết giữa Nhà nước, Chính phủ và nhân dân hai nước; đẩy mạnh hợp tác địa phương và giao lưu nhân dân.

Thứ hai, đưa hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư trở thành trụ cột quan trọng của quan hệ song phương, tương xứng hơn với tiềm năng của mỗi bên; xác định và quyết liệt triển khai các dự án lớn mang tính biểu tượng trong quan hệ song phương, mang tính xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái.

Thứ ba, tăng cường hợp tác về nông nghiệp, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh - những lĩnh vực còn nhiều dư địa, tiềm năng hợp tác.

Thứ tư, tăng cường hơn nữa hợp tác giáo dục, đào tạo, giao lưu nhân dân, hợp tác du lịch, văn hóa. Trong đó, Thủ tướng đề nghị Học viện Ngoại giao Việt Nam tăng cường hợp tác với Học viện Giáo dục cấp cao về đào tạo ngoại giao và lãnh sự Dominica, nhất là trao đổi sinh viên.

Thứ năm, đẩy mạnh hợp tác đa phương, đề cao Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, kiên trì thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, tăng cường đoàn kết và hiểu biết giữa các dân tộc.

Thứ sáu, đóng góp tích cực, chủ động hơn cùng cộng đồng quốc tế giải quyết các thách thức toàn cầu, như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết trong tổng thể chính sách đối ngoại, Việt Nam chú trọng phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước khu vực Mỹ Latinh và Caribe, trong đó quan hệ tốt đẹp giữa 2 nước Việt Nam-Dominica là một cầu nối quan trọng giữa 2 khu vực ASEAN-Mỹ Latinh và Caribe. Trong đó, quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Dominica đang mở ra nhiều triển vọng hợp tác to lớn trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là khi hai nước chuẩn bị kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao trong năm 2025, trở thành một ví dụ điển hình về hợp tác Nam-Nam và giữa hai khu vực Đông Nam Á-Mỹ Latinh.

Thủ tướng cho rằng Việt Nam và Cộng hòa Dominica đang đứng trước những cơ hội lớn lao để tận dụng những tiềm năng sẵn có trong quan hệ song phương, hướng tới tầm vóc quan hệ cao hơn, vì lợi ích thiết thực của nhân dân hai nước, vì sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội ở hai khu vực và trên thế giới; tin tưởng quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Dominica ngày càng đơm hoa kết trái.

Trước đó, tại cuộc gặp Thứ trưởng Ngoại giao Cộng hòa Dominica Jose Julio Gomez và Hiệu trưởng Viện Đào tạo Đại học về Ngoại giao và lãnh sự Jose Rafeal Espaillat, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã giới thiệu những thông tin cơ bản về chính sách đối ngoại độc lập tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa của Việt Nam và khẳng định ủng hộ hợp tác giữa Học viện Ngoại giao Việt Nam và Học viện Giáo dục cấp cao về đào tạo ngoại giao và lãnh sự Cộng hòa Dominica, nhất là trong lĩnh vực học thuật, tọa đàm chính sách, đào tạo, trao đổi sinh viên…

Cảm ơn Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm và phát biểu tại trường, Thứ trưởng Ngoại giao Jose Julio Gomez và Hiệu trưởng Viện Đào tạo Đại học về Ngoại giao và lãnh sự Jose Rafeal Espaillat bày tỏ ngưỡng mộ và chúc mừng những thành tựu đối ngoại của Việt Nam trong những năm qua. Hai ông đánh giá chính sách đối ngoại của hai nước có nhiều điểm tương đồng, đều hướng tới duy trì môi trường ổn định, thuận lợi để phục vụ cho phát triển đất nước. 

Trên cơ sở đó, Thứ trưởng Ngoại giao và Hiệu trưởng Viện Đào tạo Đại học về Ngoại giao và lãnh sự Cộng hòa Dominica đề nghị thực hiện tốt cơ chế tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao cũng như Biên bản ghi nhớ vừa được ký kết giữa Học viện Ngoại giao Việt Nam và Học viện Giáo dục cấp cao về đào tạo ngoại giao và lãnh sự Cộng hòa Dominica, làm tiền đề để hai bên tăng cường hợp tác giữa hai cơ quan nghiên cứu đào tạo trong lĩnh vực đối ngoại./.