Tuyệt đối không được chủ quan trong công tác phòng chống thiên tai

Năm 2021, thiên tai gây thiệt hại thấp nhất trong 20 năm qua

Theo báo cáo tổng hợp do Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Hoàng Hiệp, năm 2021, thiên tai và thảm họa trên thế giới và trong khu vực tiếp tục diễn biến bất thường, khốc liệt, gây thiệt hại lớn về con người, kinh tế, đời sống xã hội. Chỉ riêng thiên tai năm 2021 đã làm hơn 16.000 người chết, thiệt hại hơn 105 tỷ USD trên toàn thế giới.

“Ở trong nước, đã xảy ra tổng số 4.061 trận thiên tai, tai nạn, sự cố (chưa tính tai nạn giao thông đường bộ, đường sắt), trong đó đã xảy ra 841 trận với 18/22 loại hình thiên tai”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói.

Đặc biệt là siêu bão số 9 (Rai) hoạt động trên biển Đông và liên tiếp 6 đợt mưa lớn từ giữa tháng 9 đến đầu tháng 12/2021 ở khu vực miền Trung với tổng lượng phổ biến 2.000-3.500 mm gây lũ gần ở mức lịch sử trên các sông ở Bình Định, Phú Yên, ngập lụt trên diện rộng, sạt lở ở nhiều nơi.

Thiên tai ở nước ta năm 2021 đã làm 108 người chết, mất tích, 95 người bị thương, thiệt hại về kinh tế trên 5.200 tỷ đồng, được đánh giá gây thiệt hại thấp nhất trong 20 năm qua.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, thiên tai diễn ra ngày càng cực đoan, bất thường, không theo quy luật, đặc biệt là bão mạnh, mưa lớn cục bộ, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất trên diện rộng, các sự cố ngày càng đa dạng về loại hình, mức độ nghiêm trọng, có nguy cơ gây thiệt hại và ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế, xã hội.

Cho biết thêm về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành nêu rõ, năm 2022 được dự báo nhiệt độ toàn cầu sẽ tiếp tục tăng, có thể cao hơn 1,09 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp (1850-1900). “Với xu thế nóng lên toàn cầu như vậy thì nguy cơ cao xuất hiện các thiên tai bất thường, nguy hiểm ở các khu vực trên thế giới, trong đó có Việt Nam”.

Theo Thứ trưởng Lê Công Thành, số lượng bão và áp thấp nhiệt đới dự báo ở mức tương đương trung bình nhiều năm (12-14 cơn bão trên Biển Đông, ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền khoảng từ 4-6 cơn). Có khả năng xuất hiện áp thấp nhiệt đới/bão sớm ảnh hưởng tới Bắc Bộ. Xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm nhưng không nghiêm trọng như mùa khô 2019-2020. Tháng 2-3/2022, thời tiết ẩm ướt, hiện tượng mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù gia tăng so với thời kỳ này hằng năm ở khu vực Bắc Bộ.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết, sẽ làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông để tăng cường chuyển đổi số trong lĩnh vực phòng chống thiên tai. “Nếu chúng ta có hệ thống tích hợp các điểm đỏ về thiên tai trong nhiều năm liên tục thì chúng ta sẽ phát hiện ra những vùng gặp rủi ro thiên tai nhiều nhất, từ đó, chúng ta tập trung chỉ đạo đối với những vùng thường xuyên xảy ra thiên tai, để có các giải pháp công trình và phi công trình cho các vùng đó”.

Không để xảy ra trường hợp bão nhỏ mà làm chết người

Phát biểu chỉ đạo kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành biểu dương sự nỗ lực, sự phối hợp của các bộ, cơ quan, địa phương trong công tác phòng, chống thiên tai và ứng phó sự cố, tìm kiếm cứu nạn, Phó Thủ tướng nêu rõ, thiệt hại do thiên tai gây ra năm 2021 là thấp nhất trong vòng 20 năm qua. “Nếu không có sự phối hợp tốt, ứng phó tốt, triển khai tốt, dự báo tốt thì dù thiên tai nhỏ nhưng cũng có thể gây thiệt hại rất lớn”.

Phó Thủ tướng đánh giá, công tác dự báo, cảnh báo thiên tai đã có rất nhiều cố gắng, tiến bộ, chất lượng dự báo ngày càng được cải thiện tốt hơn. Nhiều trận bão hiện nay cơ quan dự báo đã có thể cảnh báo từ trước 5 ngày (trước đây chỉ tối đa 3 ngày) ngay từ khi bão còn ở phía Đông của Philippines và liên tục được cập nhật để thông tin chính xác hơn. Hệ thống tuyên truyền, các cơ quan báo chí đã vào cuộc tích cực, giúp người dân kịp thời nắm bắt thông tin về diễn biến thiên tai và các biện pháp phòng chống. “Nhiều khi, các địa phương dù chưa nhận được văn bản chính thức mà nghe đài báo là đã tổ chức họp ngay”.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố, tìm kiếm cứu nạn còn một số tồn tại, hạn chế cần tiếp tục tập trung khắc phục trong thời gian tới. Phó Thủ tướng lưu ý 2 vấn đề là quy định, quy chế và việc điều hành hồ chứa. “Nếu quy định, quy chế không tốt thì mệnh lệnh sai, điều hành sai”. Do đó, cần rà soát lại hệ thống quy định, quy chế. Cho rằng việc xả lũ không đúng thời điểm thì sẽ ảnh hưởng đến người dân, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, “cần hết sức chú ý, rà soát lại quy trình, bảo đảm không để vì xả lũ mà gây thiệt hại tính mạng của người dân”.

Phó Thủ tướng yêu cầu, “tuyệt đối không được chủ quan, cần tập trung cao cho công tác phòng, chống thiên tai, triển khai đồng bộ các giải pháp cho năm 2022, phấn đấu giảm thiểu thiệt hại do thiên tai đến mức thấp nhất”. Trong đó, lưu ý không để xảy ra các trường hợp đáng tiếc, “ví dụ, có trận bão nhỏ mà làm chết người”.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là cơ quan thường trực về phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn phải đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng, hướng dẫn kỹ năng ứng phó với thiên tai, sự cố cho người dân. “Phải xác định công tác tuyên truyền là hoạt động quan trọng trong công tác ứng phó thiên tai, tìm kiếm cứu nạn”.

Đồng thời, xây dựng, củng cố và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của lực lượng xung kích phòng chống thiên tai ở cơ sở. Chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo lực lượng cứu hộ, cứu nạn đảm bảo nội dung, chương trình, sát với thực tế. Kiểm tra công tác phòng, chống cháy nổ, cháy rừng, thực hiện quy chế ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố chất thải và tìm kiếm cứu nạn của một số tỉnh, TP.