Xác định hơn 400 tổ chức, cá nhân nghi vấn hoạt động “tín dụng đen”
Đến nay, qua công tác nghiệp vụ, lực lượng CSHS Công an TP Hồ Chí Minh đã rà soát, phát hiện 37 công ty tài chính, 53 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, 3 công ty luật, 9 công ty mua bán nợ có biểu hiện hoạt động cho vay lãi nặng, thu hồi nợ trái pháp luật; 300 đối tượng có biểu hiện nghi vấn hoạt động “tín dụng đen”, trong đó có 98 đối tượng có tiền án, tiền sự…
Thủ đoạn của các đối tượng cho vay lãi nặng là thành lập các công ty hợp pháp làm bình phong để che giấu hoạt động tội phạm, sau đó sử dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội để tiếp cận người vay. Để nắm phần cán, các đối tượng cho vay lập các hợp đồng cho vay nhưng không thể hiện mức lãi suất và buộc người vay thế chấp tài sản bằng các hợp đồng mua bán tài sản, chuyển nhượng đất đai (với giá trị rất thấp so với thị trường) sau đó cho người vay mượn chính tài sản thế chấp để sử dụng. Nếu người vay không trả tiền đúng hẹn, thì chúng sẽ tố cáo hoặc khởi kiện ra tòa để lấy trọn tài sản mà người vay đã thế chấp.
Một hình thức khác là cho vay trực tuyến bằng các ứng dụng vay tiền. Các ứng dụng này có khả năng truy cập danh bạ, lịch sử tin nhắn, cuộc gọi, thông tin tài khoản mạng xã hội… của người vay. Khi người vay không trả đủ tiền, chúng sẽ quấy rối, đe dọa để thu hồi nợ. Khách hàng của các ứng dụng này chủ yếu là học sinh, sinh viên, công nhân và người lao động nghèo cần vay gấp vài triệu đồng để giải quyết công việc cấp bách. Do lãi suất cao, nhiều người mất khả năng thanh toán đã bị các đối tượng dụ dỗ tải các ứng dụng khác để vay trả cho khoản nợ trước. Dần dà, lãi mẹ đẻ lãi con đến khi nạn nhân vỡ nợ lên đến hàng trăm triệu, hàng tỷ đồng là vì vậy. Thủ đoạn cho vay này có sự góp sức của các đối tượng người nước ngoài, đầu tư vốn, liên kết với các doanh nghiệp tại TP Hồ Chí Minh hoạt động cho vay qua App.
Các đối tượng có chút số má trong giới giang hồ thì cho vay biến tướng với hình thức chơi hụi (họ, biêu, phường) hoạt động ở các khu chợ búa, bến xe… nơi thu hút đông đảo tiểu thương, lao động thời vụ và cả những kẻ “đá cá lăn dưa”. Khi đã “hốt” hụi, người chơi phải “đóng hụi chết” với mức chênh lệch cao dẫn đến tình trạng phạm tội (trộm, cướp, buôn bán ma túy) để kiếm tiền đóng hụi.
Thời gian gần đây nổi lên tình trạng các đối tượng đăng ký thành lập công ty tài chính, mua bán nợ, công ty luật để kết nối, hợp tác với ngân hàng, công ty tài chính mua lại các khoản nợ xấu, nợ khó đòi (hình thức ký kết hợp đồng pháp lý) sau đó tiến hành các hoạt động đòi nợ. Họ thuê số lượng lớn nhân viên không cần trình độ cao, chỉ cần thạo máy tính, điện thoại thông minh và chịu khó đòi nợ là được. Để cưỡng đoạt tài sản người vay, các đối tượng thường cắt ghép hình ảnh nhằm bôi nhọ nạn nhân và người thân, đồng nghiệp của nạn nhân trên mạng xã hội để gây áp lực đòi nợ.
Cũng theo Công an TP Hồ Chí Minh, sau khi kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê bị cấm hoạt động thì số lượng nhân viên của các công ty này đầu quân cho một số doanh nghiệp hoạt động núp bóng các công ty bảo vệ, tư vấn luật, mua bán nợ, ủy quyền đòi nợ… Nếu như trước đây các đối tượng đòi nợ sử dụng vũ lực, trực tiếp đến nhà đe dọa con nợ thì nay chúng giấu mặt, đòi nợ bằng cách ném chất bẩn vào nơi ở, nơi làm việc của con nợ và quấy rối, khủng bố, đe dọa bằng sim rác và tài khoản ảo mạng xã hội.
Để phòng ngừa, ngăn chặn “tín dụng đen” trong thời gian tới, bên cạnh tiếp tục đẩy mạnh, đổi mới công tác tuyên truyền, Công an TP Hồ Chí Minh sẽ rà soát, quản lý các công ty tài chính, tín dụng, các dịch vụ cho vay trực tuyến, vay qua ứng dụng điện thoại. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, quản lý đối tượng, địa bàn… nhằm hạn chế, ngăn chặn có hiệu quả hoạt động “tín dụng đen”. Đặc biệt, Công an TP Hồ Chí Minh tiếp tục chỉ đạo các đơn vị có liên quan tăng cường các biện pháp quản lý, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hoạt động thu thập, sử dụng, phát tán, kinh doanh trái pháp luật thông tin cá nhân của người khác để tiếp tay cho hoạt động “tín dụng đen”. Tham mưu, đề xuất UBND TP Hồ Chí Minh kiến nghị Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng, công ty tài chính… cần mở rộng, đa dạng các loại hình cho vay tiêu dùng, đơn giản hóa thủ tục cho vay để người có thu nhập thấp dễ dàng tiếp cận kênh tín dụng chính thức.