Người vay tiền qua các app phải có trách nhiệm trả nợ như thế nào?

Triệt phá đường dây cho vay nặng lãi qua app xuyên quốc gia

Mới đây, Phòng Cảnh sát hình sự – Công an TP Hà Nội phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an và các đơn vị nghiệp vụ của Công an TP triệt phá đường dây cho vay lãi nặng qua app và đòi nợ thuê có quy mô xuyên quốc gia, liên quan đến gần 300 đối tượng.

Theo đó, trong thời gian vừa qua, trên địa bàn thành phố Hà Nội và nhiều tỉnh, thành trên cả nước xuất hiện hiện tượng cho vay qua app và đòi nợ dưới hình thức “tín dụng đen”.

Người vay sẽ phải thanh toán trong vòng 3-5 ngày số tiền gốc ban đầu, tiền lãi sẽ được các đối tượng cắt ngay khi giải ngân. Nếu "con nợ" không thanh toán được tiền gốc như cam kết, số tiền sẽ được nhân lên, “lãi mẹ đẻ lãi con” lên tới 1.570% - 2.190%/năm.

Thậm chí, chúng còn cắt ghép hình ảnh của "con nợ" rồi tung lên mạng xã hội nhằm bôi nhọ uy tín, hạ danh dự, làm nhục để thúc ép "con nợ", hoặc người nhà phải trả tiền, gây bức xúc trong dư luận.

Đã vay là phải trả

Đây không phải là đường dây qua app duy nhất bị triệt phá. Câu chuyện đòi nợ theo kiểu xã hội đen hoặc bôi nhọ, làm nhục trên mạng xã hội… cũng không phải là chuyện lạ… Thế nhưng rất nhiều người vẫn lao vào vay qua app.

Hầu hết những người vay qua các app này đều biết rất rõ rằng lãi xuất vay qua các app này rất cao. Nhưng do bởi thủ tục vay mượn rất dễ dàng, không phải chứng minh và thông qua nhiều khâu thẩm định như ở ngân hàng nên khi túng quẫn, nhiều người coi đây là một giải pháp. Ngoài ra, cũng có nhiều đối tượng lợi dụng thủ tục thẩm định dễ dàng của hình thức vay qua app để vay rồi… quỵt nợ.

Vậy, các đường dây tín dụng đen đã bị triệt hạ thì người vay nợ có phải trả không? Về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Túy – Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết, vay tiền online hay vay tại ngân hàng, công ty tài chính đều là hình thức vay tài sản được quy định tại Điều 463 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Như vậy, việc vay tiền qua app hay vay tiền trực tiếp tại ngân hàng, công ty tài chính đều phải trả nợ theo quy định tại khoản 1 Điều 466 Bộ luật Dân sự.

Nếu chậm trả lãi – gốc, người vay có nghĩa vụ phải trả lãi tiền vay theo quy định tại khoản 4, Điều 13, Thông tư số 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng.

Theo đó, khi đến hạn thanh toán mà khách hàng không trả hoặc trả không đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay theo thỏa thuận, thì khách hàng phải trả lãi trên nợ gốc theo lãi suất cho vay đã thỏa thuận tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả. Trường hợp khách hàng không trả đúng hạn tiền lãi, thì phải trả lãi chậm trả theo mức lãi suất do tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận.

Trường hợp khoản nợ vay bị chuyển nợ quá hạn, thì khách hàng phải trả lãi trên dư nợ gốc bị quá hạn tương ứng với thời gian chậm trả, lãi suất áp dụng không vượt quá 150% lãi suất cho vay trong hạn tại thời điểm chuyển nợ quá hạn.

Ngoài ra, việc vay mà không trả nợ người vay còn có thể chịu các hình thức xử lý từ phạt hành chính đến xử lý hình sự tùy mức độ. Điểm c, khoản 1, Điều 15 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, nếu một người đến hạn trả nợ tiền vay của người khác, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả thì sẽ bị phạt tiền từ 2 - 3 triệu đồng.

Ngoài bị xử phạt hành chính, căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi trốn nợ khi vay tiền online, người vay còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 175 Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2017.

“Theo khoản a Điều 175 Bộ luật Hình sự, việc vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả tùy mức độ có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.” – luật sư Túy cho biết.