Brazil: Hơn 110 người thiệt mạng trong chiến dịch truy quét ma túy tại Rio de Janeiro
Theo giới chức địa phương, hơn 110 người đã thiệt mạng trong các cuộc đột kích quy mô lớn của cảnh sát nhằm vào các băng nhóm ma túy tại thành phố Rio de Janeiro, Brazil, hôm 29/10. Đây được xem là một trong những chiến dịch thực thi pháp luật đẫm máu nhất trong lịch sử khu vực này.
Theo hãng tin France 24, trong số các nạn nhân có 115 nghi phạm được cho là thành viên của tổ chức tội phạm Comando Vermelho – băng nhóm ma túy lớn nhất Rio de Janeiro, và 4 cảnh sát. Văn phòng luật sư công bang Rio de Janeiro cho biết con số tử vong thực tế có thể lên tới 132 người. Rio de Janeiro là thủ phủ của bang cùng tên tại Brazil.
Ông Victor Santos, người đứng đầu Cơ quan an ninh bang Rio de Janeiro, cho biết tại cuộc họp báo ngày 29/10 (giờ địa phương) rằng “mức độ thương vong cao của chiến dịch đã được dự đoán trước nhưng đây là điều không mong muốn”.
Chiến dịch có sự tham gia của khoảng 2.500 cảnh sát, tập trung tại hai khu dân cư Penha Complex và Alemão Complex ở phía bắc thành phố Rio de Janeiro.
Ngay sau vụ việc, nhiều cư dân địa phương đã lên tiếng cáo buộc cảnh sát sử dụng vũ lực bừa bãi, gây thương vong cho dân thường.
Bộ trưởng Tư pháp Brazil Ricardo Lewandowski cho biết Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva “kinh hoàng” trước quy mô thương vong, đồng thời bày tỏ bất ngờ khi chiến dịch được tiến hành mà không có thông báo trước cho chính phủ liên bang.
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cũng bày tỏ lo ngại về số người thiệt mạng. Người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric nhấn mạnh, việc sử dụng vũ lực trong các hoạt động của cảnh sát “phải tuân thủ luật pháp và tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế”, đồng thời kêu gọi chính quyền Brazil mở cuộc điều tra nhanh chóng và minh bạch.
Trong khi đó, Thống đốc bang Rio de Janeiro Claudio Castro khẳng định toàn bộ những người thiệt mạng trong chiến dịch “đều là tội phạm”, cho biết các cuộc đấu súng chủ yếu diễn ra trong khu vực rừng rậm – nơi “không có dân thường sinh sống”.
Ông cũng mô tả chiến dịch là cuộc chiến chống lại “khủng bố ma túy”, thay vì tội phạm thông thường.
Theo giới chức, lực lượng cảnh sát được hỗ trợ bởi xe bọc thép, trực thăng và máy bay không người lái. Phía băng đảng bị cáo buộc đã triển khai drone gắn chất nổ để tấn công lực lượng chức năng.
Các chiến dịch truy quét quy mô lớn của cảnh sát thường xuyên diễn ra tại Brazil, đặc biệt ở các khu ổ chuột. Riêng trong năm 2024, khoảng 700 người đã thiệt mạng trong các hoạt động của cảnh sát ở Rio de Janeiro, trung bình gần hai người mỗi ngày.
Tuy nhiên, các tổ chức nhân quyền bày tỏ lo ngại về thời điểm tiến hành chiến dịch lần này, khi Rio de Janeiro sắp đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh Thị trưởng Thế giới C40 và Giải thưởng Earthshot của Hoàng tử William.
Sau đó, Brazil sẽ tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh về Khí hậu Liên Hợp Quốc (COP30) tại thành phố Belém thuộc vùng Amazon, khai mạc ngày 10/11.
Vụ việc khiến dư luận trong nước và quốc tế đặt câu hỏi về cách thức thực thi pháp luật của lực lượng cảnh sát Brazil, cũng như tình trạng bạo lực leo thang trong các khu dân cư nghèo. Các tổ chức nhân quyền kêu gọi chính phủ mở cuộc điều tra độc lập, nhằm xác định liệu chiến dịch này có vượt quá giới hạn pháp lý và xâm phạm quyền con người hay không.