Malaysia đặt nhiều kỳ vọng vào tân Thủ tướng
Anwar Ibrahim - chính trị gia kỳ cựu - đã được Quốc vương Malaysia lựa chọn trở thành Thủ tướng thứ 10 của quốc gia này, sau thời gian chìm trong bế tắc chính trị khi không liên minh nào giành được đa số tại quốc hội. Bài toán lớn nhất của Thủ tướng Ibrahim giờ đây có lẽ là tìm kiếm sự đoàn kết và tiếng nói chung ngay trong nội các ông lập ra.
Sau cuộc họp tham vấn với các nhà lãnh đạo Malaysia và căn cứ Hiến pháp Malaysia, Quốc vương Malaysia Yang di-Pertuan Agong Al-Sultan ngày 24/11 chính thức bổ nhiệm ông Anwar Ibrahim làm Thủ tướng thứ 10 của quốc gia Đông Nam Á này.
Tuyên bố từ phía Hoàng gia Malaysia cho biết: "Quốc vương mong rằng Thủ tướng và chính phủ mới sẽ được thành lập dựa trên sự khiêm tốn và khôn ngoan. Thực tế là người dân không nên chịu gánh nặng bởi tình trạng hỗn loạn chính trị kéo dài khi đất nước cần một chính phủ ổn định để thúc đẩy bối cảnh kinh tế và sự phát triển". Tuyên bố nhấn mạnh thêm rằng các nghị sĩ được bầu tại Quốc hội Malaysia phải thể hiện sự đoàn kết bằng cách ưu tiên, cam kết cao và phục vụ tốt nhất cho người dân.
Trước đó, ngày 19/11, cử tri Malaysia đã đi bỏ phiếu với tỉ lệ cao kỷ lục (trên 73%) với hy vọng chấm dứt một loạt bất ổn chính trị dẫn đến việc phải có đến ba thủ tướng trong thời kỳ kinh tế bất ổn và đại dịch COVID-19 từ năm 2020 đến nay. Thế nhưng kết quả bầu cử lại khiến cử tri hụt hẫng, khi không chính đảng hoặc liên minh nào giành được đa số tối thiểu 112 trong tổng số 222 ghế tại Quốc hội để đứng ra thành lập chính phủ.
Liên minh Hi vọng (PH) của ông Anwar giành được nhiều ghế nhất với 82 ghế, tiếp theo là liên minh Perikatan Nasional của cựu Thủ tướng Muhyiddin Yassin với 73 ghế. Với kết quả này, Quốc vương Al-Sultan đã gia hạn cho các đảng phái chính trị tìm cách đàm phán hình thành liên minh để đạt thế đa số cần thiết tại Quốc hội trước 14h ngày 22/11. Nhưng, các cuộc đàm phán thành lập liên minh cầm quyền giữa các đảng phái đều thất bại.
Đứng trước tình thế Quốc hội treo, Quốc vương Malaysia đã lần lượt có các cuộc gặp với lãnh đạo các liên minh, đảng phái giành được nhiều ghế trong cuộc bầu cử hôm 19/11 để tìm ra phương án lựa chọn Thủ tướng mới. Sau 5 ngày kể từ khi kết quả bầu cử được công bố, ông Anwar đã nhận được đủ tín nhiệm để trở thành Thủ tướng Malaysia tiếp theo.
Ông Anwar Ibrahim, 75 tuổi, là chính trị gia và hạ nghị sỹ kỳ cựu. Ông là Chủ tịch Đảng Công lý Nhân dân, Chủ tịch Liên minh Hy vọng, thủ lĩnh phe đối lập tại Hạ viện kể từ tháng 5/2020 và giai đoạn trước đó từ tháng 8/2008-3/2015. Dưới thời cựu Thủ tướng Mahathir giai đoạn 1982-1998, ông Anwar Ibrahim từng giữ nhiều cương vị quan trọng trong nội các, trong đó vị trí cao nhất mà ông từng nắm giữ là Phó Thủ tướng.
Trong một bài phỏng vấn trước thềm bầu cử, ông Anwar từng khẳng định sẽ cải cách bộ máy quản trị và đẩy mạnh chống tham nhũng, đồng thời loại bỏ sự phân biệt chủng tộc tại Malaysia. Trong một bài đăng ngay sau lễ nhậm chức chiều 24/11, tân Thủ tướng Malaysia khẳng định sẽ đảm nhiệm trọng trách mới "với sự khiêm tốn và trách nhiệm tuyệt đối". "Nhiệm vụ lớn lao này mà tôi đang gánh vác sẽ được chỉ lối bởi ý chí và trái tim của người dân và của các thành viên chính phủ", ông viết trên Twitter".
Theo Reuters, với tư cách là người đứng đầu chính phủ, thách thức lớn mà ông Anwar sẽ phải giải quyết chính là tình trạng lạm phát tăng cao và tăng trưởng chậm lại khi nền kinh tế phục hồi sau đại dịch COVID-19, đồng thời xoa dịu căng thẳng sắc tộc trong nước. Trước mắt là vấn đề ngân sách cho năm tới, vốn đã được lên kế hoạch trước bầu cử nhưng cho đến nay vẫn chưa được thông qua. Song cũng cần lưu ý rằng, ông Anwar được bổ nhiệm vào vị trí Thủ tướng Malaysia vào một thời điểm quan trọng, khi quốc gia Đông Nam Á phải đương đầu với một nền chính trị rạn nứt.
Các nhà phân tích nhấn mạnh, ổn định chính trị là một trong những yếu tố tiên quyết của Malaysia, bởi trong những năm qua, người dân đã phải chịu ảnh hưởng rất nhiều từ những bất ổn do sự chia rẽ và mất đoàn kết trong nội bộ liên minh cầm quyền. Vì thế, tân Thủ tướng Malaysia cũng sẽ phải đàm phán các thỏa thuận với các nghị sĩ từ các đảng phái khác để đảm bảo ông có thể có được đa số phiếu ủng hộ trong quốc hội, duy trì cục diện chính trị ổn định.
Đứng trước vô vàn thách thức, giới quan sát cũng đặt nhiều niềm tin vào vị Thủ tướng mới này. Nhà phân tích James Chai thuộc Viện nghiên cứu ISEAS-Yusof Ishak cho biết: "Ông Anwar được bổ nhiệm vào một thời điểm quan trọng trong lịch sử Malaysia. Luôn được coi là người đàn ông có thể đoàn kết tất cả các phe phái mâu thuẫn, thật phù hợp khi ông được bổ nhiệm trong một thời kỳ đầy chia rẽ".
Phó Chủ tịch PH - ông Rafizi Ramli tin tưởng rằng, Thủ tướng mới sẽ thành lập được một chính phủ thống nhất. "Tất cả chúng ta cần thúc đẩy và hợp lực cùng nhau để xây dựng lại đất nước Malaysia" - ông Ramli nói, đồng thời kêu gọi người dân Malaysia gạt bỏ bất đồng chính trị và tránh đưa ra những thông điệp hay thực hiện những cuộc tụ tập mang tính khiêu khích.