Mỹ muốn “phong tỏa mềm” dầu mỏ Venezuela?
Nhà Trắng đã chỉ đạo các lực lượng quân sự Mỹ trong ít nhất hai tháng tới tập trung gần như hoàn toàn vào việc thực thi một “vùng cách ly” đối với dầu mỏ Venezuela, cho thấy Washington hiện ưu tiên sử dụng các biện pháp kinh tế thay vì quân sự để gây sức ép lên Caracas.
Reuters trích lời một số quan chức Nhà Trắng cho biết dù các lựa chọn quân sự “vẫn còn đó”, trọng tâm trước mắt của Mỹ là tăng cường thực thi các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm đạt được mục tiêu mà Nhà Trắng mong muốn. Cách tiếp cận hiện nay là dùng sức ép kinh tế thông qua việc siết chặt trừng phạt, thay vì leo thang bằng biện pháp quân sự.
Trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công khai tỏ ra thận trọng khi đề cập mục tiêu cụ thể đối với Venezuela, ông đã gây sức ép riêng với Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, kêu gọi nhà lãnh đạo này rời bỏ quyền lực.
Giới quan sát nhận định các nỗ lực hiện nay đã tạo ra “áp lực rất lớn” đối với chính quyền Caracas, đồng thời bày tỏ lo ngại rằng nếu không chấp nhận những nhượng bộ đáng kể với Washington, Venezuela có thể đối mặt một cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng vào cuối tháng 1 tới.
Tổng thống Trump cáo buộc Venezuela là nguồn cung cấp ma túy tràn vào Mỹ. Chính quyền của ông trong nhiều tháng qua đã tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào những con tàu xuất phát từ Nam Mỹ bị nghi chở ma túy. Các hoạt động này đã vấp phải sự lên án của nhiều quốc gia, cho rằng đó là các hành động giết người ngoài khuôn khổ pháp luật.
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, chính quyền Tổng thống Trump tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động trên biển. Tháng này, Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Mỹ đã chặn giữ hai tàu chở dầu thô của Venezuela tại vùng biển Caribe. Theo nhiều tờ báo Mỹ, lực lượng này đang chờ bổ sung phương tiện để tiến hành vụ chặn bắt thứ ba, nhắm vào một tàu bị trừng phạt mang tên Bella-1, dù con tàu này đang ở tình trạng rỗng.
Ông Trump cũng nhiều lần đe dọa mở rộng tấn công vào cơ sở hạ tầng bị nghi liên quan đến ma túy trên đất liền và được cho là đã cho phép Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) tiến hành các hoạt động bí mật nhằm vào Caracas.
Lầu Năm Góc đã tăng cường hiện diện đáng kể tại khu vực Caribe, với hơn 15.000 binh sĩ, bao gồm một tàu sân bay, 11 tàu chiến khác cùng hơn một chục tiêm kích F-35. Dù một số khí tài có thể hỗ trợ việc thực thi trừng phạt, nhiều phương tiện như máy bay chiến đấu không thực sự phù hợp cho nhiệm vụ này.
Ngày 24/12, Mỹ thông báo với Liên Hợp Quốc rằng Washington sẽ áp đặt và thực thi các lệnh trừng phạt “ở mức tối đa” nhằm tước bỏ nguồn lực tài chính của chính quyền ông Maduro.
Đầu tháng này, Tổng thống Trump đã ra lệnh “phong tỏa” toàn bộ các tàu dầu bị trừng phạt ra vào Venezuela. Tuy nhiên, theo giới quan sát, việc các quan chức Nhà Trắng sử dụng thuật ngữ “quarantine” (cách ly) thay vì “blockade” (phong tỏa) được cho là nhằm tránh hàm ý leo thang xung đột. Cách dùng này gợi lại cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962, khi chính quyền Tổng thống John F. Kennedy cố tình tránh dùng thuật ngữ “phong tỏa” vì đây được coi là “một từ ngữ của chiến tranh”. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara từng giải thích: “Chúng tôi gọi đó là ‘cách ly’ vì ‘phong tỏa’ là một từ ngữ mang tính chiến tranh”.
Tuy vậy, các chuyên gia Liên Hợp Quốc ngày 24/12 đã lên án biện pháp phong tỏa này, cho rằng việc sử dụng vũ lực theo cách đó được thừa nhận rộng rãi là “một hành vi xâm lược vũ trang trái pháp luật”.