Na Uy “vớ bở” từ cuộc xung đột Nga - Ukraine

08:54 30/05/2022

Là một trong những nhà cung cấp dầu mỏ và khí đốt lớn trên thế giới, Na Uy “vô tình” thu về nguồn lợi khổng lồ từ việc xuất khẩu dầu khí khi giá năng lượng toàn cầu leo thang do xung đột Nga - Ukraine. Oslo giờ đây đứng trước sức ép từ đồng minh về việc họ phải ứng xử thế nào.

Na Uy bị đồng minh gây sức ép

Xung đột Nga-Ukraine bùng nổ, Mỹ và đồng minh phương Tây lập tức ban bố nhiều lệnh trừng phạt nhằm vào Nga, bao gồm các biện pháp hạn chế việc xuất khẩu dầu khí của các doanh nghiệp của Moscow, dẫn đến lo ngại nguồn cung toàn cầu thiếu hụt. Cộng với nhu cầu năng lượng phục hồi khi dịch COVID-19 được kiểm soát, giá dầu và khí đốt trên toàn cầu đã tăng chóng mặt. Cụ thể, khí đốt tự nhiên đang được giao dịch ở mức gấp 3-4 lần so với cùng thời điểm năm ngoái; còn dầu Brent 3 tháng qua luôn giao dịch ở mốc giá trên 100 USD/thùng.

Trong khi phần lớn các nước Liên minh châu Âu (EU), bao gồm nền kinh tế lớn nhất là Đức, vật lộn với giá cả leo thang và đang đau đầu tìm lời giải cho bài toán lạm phát, thì Na Uy, một trong những nhà cung cấp dầu mỏ và khí đốt hàng đầu châu Âu cũng như trên thế giới, đang hưởng nguồn lợi gia tăng đáng kể.

 Một giàn khoan dầu lớn của Na Uy trên biển Bắc. Ảnh: Equinor

Theo dữ liệu được AP công bố hôm 28/5, Na Uy cung cấp khoảng từ 20-25% nhu cầu khí đốt tự nhiên của các nước thành viên EU, so với mốc 40% của Nga trước khi chiến sự Ukraine nổ ra. Về dầu mỏ, Na Uy khai thác được khoảng 4 triệu thùng mỗi ngày, là quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn nhất ở Tây Âu.

Chỉ tính riêng quý I, tập đoàn năng lượng khổng lồ Equinor của Na Uy, do nhà nước sở hữu phần lớn cổ phần, đã kiếm được gấp 4 lợi nhuận cùng kì năm ngoái. Khoản tiền này đã khiến chính phủ Na Uy điều chỉnh dự báo thu nhập từ các hoạt động dầu khí lên 97 tỷ USD trong năm 2022, gấp ba lần năm 2021.

Có thể khẳng định, Na Uy không đóng vai trò trực tiếp nào trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. Tuy nhiên, việc quốc gia thành viên kì cựu của Liên minh Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) này “bỏ túi” nhiều tiền hơn lúc này khiến nhiều bên không hài lòng, thậm chí gây áp lực. Trong đó, Ba Lan trở thành quốc gia đầu tiên đến lúc này lên tiếng khi Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki hối thúc Oslo chia sẻ khoản tiền kiếm được với các quốc gia bị ảnh hưởng, nhất là Ukraine.

“Họ nên chia sẻ những khoản lợi nhuận dư thừa này. Điều này không phải là bình thường, đó là sự bất công, gián tiếp từ cuộc chiến”, ông Morawiecki nói. Thủ tướng Ba Lan thậm chí thúc giục công dân trẻ tuổi nước này nên đứng dậy và làm xấu hổ “những người bạn” Na Uy của họ về lợi nhuận từ khí đốt để thúc đẩy Oslo chia sẻ. “Hãy viết cho những người bạn trẻ của bạn ở Na Uy. Họ nên chia sẻ (lợi nhuận dầu khí) ngay lập tức”, ông kêu gọi.

Oslo ứng xử ra sao?

Na Uy có dân số chỉ khoảng 5,4 triệu người, tức ít hơn 2 lần dân số của Thủ đô Moscow của Nga. AP cho biết, phần lớn nguồn thu dầu mỏ và khí đốt của Na Uy được chuyển vào quỹ tài sản quốc gia, còn gọi là Quỹ Dầu mỏ, được mở ra từ năm 1990 để đảm bảo các thế hệ người Na Uy hiện tại và tương lai có thể phát triển ổn định ngay cả khi trữ lượng dầu khí đã cạn, hay trước bất cứ biến động lớn nào khác.

Tuy vậy, từ tháng 3/2022, các cuộc tranh luận cũng đã nổ ra ở Na Uy về việc họ sẽ sử dụng khoản lợi nhuận khổng lồ từ dầu khí gia tăng nhờ chiến sự Ukraine ra sao. Tại Quốc hội Na Uy, Đảng Xanh đã đề xuất xây dựng một “quỹ đoàn kết” riêng hướng tới việc tái thiết Ukraine sau khi chiến sự kết thúc, ví nó với Kế hoạch Marshall mà Mỹ đã tiến hành để giúp châu Âu tái thiết sau Thế chiến II.

“Kế hoạch Marshall là một hỗ trợ rất quan trọng cho việc tái thiết châu Âu. Nhưng nó cũng là một sự hỗ trợ quan trọng để xây dựng lại thị trường quan trọng nhất của Mỹ (là châu Âu). Chúng tôi coi điều này là tương tự, vì về cơ bản, Na Uy có lợi ích trong việc hỗ trợ xây dựng lại các nền kinh tế ở nhiều nơi trên thế giới. Đó là cách sử dụng thu nhập tăng thêm có lợi ích hơn là việc chỉ nạp vào tài khoản ngân hàng”, nhà lập pháp Rasmus Hansson nêu quan điểm.

Đáp lại quan điểm trên, đảng Lao động chiếm đa số trong Quốc hội Na Uy lại khẳng định: “Chính phủ Na Uy đã tham gia sâu rộng vào các nỗ lực quốc tế để cung cấp viện trợ cần thiết cho Ukraine kể từ khi xung đột vũ trang nổ ra và đó không thể coi là tình huống mà chúng ta đang thu lợi”.

Sau phát ngôn của Thủ tướng Ba Lan, Thứ trưởng Ngoại giao Na Uy, ông Eivind Vad Petersson đã chỉ trích động thái đó, gọi lập trường của Warsaw là “không công bằng” và “sai lầm”. Ông cho biết, dù doanh thu từ dầu khí tăng do tác động của xung đột Ukraine, nhưng giá trị Quỹ Dầu mỏ Na Uy lại đang giảm. “Khoảng 57 tỷ USD đã giảm, trong đó có lí do thị trường chứng khoán giảm. Kinh tế Na Uy và người tiêu dùng Na Uy cũng bị ảnh hưởng bởi giá điện và xăng tăng”, ông nói.

Theo quan chức Na Uy, nước này đã hỗ trợ đáng kể cho Ukraine kể từ khi chiến sự nổ ra và đang chuẩn bị làm nhiều hơn nữa, bao gồm gói viện trợ tài chính, nhân đạo và vũ khí trị giá hơn 200 triệu USD trích từ nguồn thu không phải dầu khí. AP cho biết Na Uy, với tư cách một trong những quốc gia giàu có nhất châu Âu, cũng đã cam kết dành 1,09% thu nhập quốc dân cho việc phát triển ở nước ngoài, bao gồm các khoản viện trợ đáng kể dành cho Ukraine.

Trở lại với những diễn biến xoay quanh Ukraine, Nga gần đây ngừng cung cấp khí đốt tự nhiên cho Phần Lan, Ba Lan và Bulgaria vì các nước này từ chối thanh toán bằng đồng ruble. EU đang đặt mục tiêu giảm 2/3 phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên của Nga vào cuối năm thông qua tiết kiệm, phát triển năng lượng tái tạo và dùng các nguồn cung cấp thay thế. Theo lập luận của giới Thứ trưởng Bộ Năng lượng Na Uy Amund Vik, thay vì tính đến chia sẻ nguồn lợi nhuận biến động từ dầu khí, Oslo có thể đóng góp nhiều hơn bằng cách trở thành nhà cung cấp dầu mỏ và khí đốt bền vững và ổn định cho thị trường châu Âu, điều mà EU cần nhất lúc này.

Để hiện thực hóa cam kết, Na Uy đã quyết định cấp giấy phép để các tập đoàn năng lượng có thể khai thác nhiều dầu khí hơn trong năm nay, đồng thời ưu đãi thuế với doanh nghiệp đầu tư dự án hạ tầng năng lượng mới ở nước ngoài, bao gồm công ty đang mở đường ống dẫn khí sang Ba Lan, dự kiến hoàn tất mùa Thu tới. Ông Ola Morten Aanestad, phát ngôn viên của Equinor, cho biết: “Chúng tôi đang làm bất cứ điều gì có thể để trở thành nhà cung cấp khí đốt và năng lượng đáng tin cậy cho châu Âu trong những thời điểm khó khăn. Mùa Thu trước, thị trường khá căng thẳng và thị trường lúc này thậm chí còn căng thẳng hơn”.

Theo Reuters, Equinor và các đối tác hôm 26/5 đã đệ trình phát triển mới một cụm khai thác dầu khí mới trên biển Na Uy với trị giá khoảng 940 triệu USD. Equinor tin tưởng khu vực Halten East mà tập đoàn muốn khai thác có trữ lượng khoảng 100 triệu thùng, trong đó 60% là khí đốt. Nếu mọi thứ diễn ra đúng kế hoạch, chúng có thể được bổ sung vào nguồn xuất khẩu sang châu Âu vào năm 2025.

Thái Hà

Hỏi: Cháu tôi bị bạn bè lôi kéo, tụ tập tham gia đua xe máy và bị Công an quận tạm giữ cả xe và người để xử lý theo quy định pháp luật. Xin hỏi hành vi của cháu tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? (Trần Văn Hải, TP Hồ Chí Minh)

Sau nhiều ngày đưa ra xét xử sơ thẩm, ngày 21/11, TAND tỉnh Thừa Thiên Huế tuyên án đối với 2 bị cáo Nguyễn Vĩnh Linh (SN 1961) và Nguyễn Như Quỳnh (SN 1975, đều trú tại TP Huế) trong vụ án "Tham ô tài sản" và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra ở Trung tâm Công nghệ thông tin Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thuộc Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế.

Trong bối cảnh Mỹ ngày càng thờ ơ với khu vực Mỹ Latinh, Trung Quốc đã nhanh chóng tận dụng khoảng trống này để mở rộng ảnh hưởng. Với chiến lược đầu tư mạnh mẽ và cam kết lâu dài, Bắc Kinh đang tạo ra một sự thay đổi đáng kể tại Mỹ Latinh, khiến Washington phải đối mặt với thách thức lớn về địa chính trị ngay tại “sân sau” của mình.

Ngày 22/11, Đoàn kiểm tra số 4 của Bộ Công an do Trung tướng Nguyễn Văn Long, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an, làm trưởng đoàn, kiểm tra các mặt công tác Công an năm 2024 tại Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Tham gia đoàn công tác có đại diện lãnh đạo Văn phòng Bộ Công an và các Cục nghiệp vụ Bộ Công an…

Sau nhiều năm chờ đợi, tuyến Metro đầu tiên của TP Hồ Chí Minh với tên gọi Bến Thành - Suối Tiên (tuyến Metro số 1) cũng đã bước vào giai đoạn gấp rút hoàn thành những công đoạn còn lại để có thể chính thức đưa vào khai thác ngay trong năm nay. Nhưng thời điểm này gánh nặng chi phí hoạt động cũng đã bắt đầu xuất hiện...

Sau một thời gian theo dõi, Công an huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh đã phối hợp với Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm Công nghệ cao Công an Hà Tĩnh, Công Thành phố Hà Nội, Quãng Ngãi, Gia Lai phá thành công chuyên án buôn bán, vận chuyển hàng cấm (pháo) với quy mô lớn, bắt giữ 6 đối tượng, thu giữ trên 2,2 tấn pháo các loại cùng nhiều tang vật liên quan đến vụ án.

Ý thức được việc làm của mình là sai trái, qua sự động viên giải thích của Công an, vợ chồng người con trai chiếm nhà của bà cụ Phạm Thị Trơn (phường Hòa Quý (quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng ) đã viết giấy trả nhà. Việc giao trả diễn ra trên tinh thần tự nguyện, dưới sự chứng kiến của đại diện các cơ quan bảo vệ pháp luật cùng chính quyền địa phương.

TAND TP Hồ Chí Minh đang tiếp tục xét xử vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (gọi tắt Xuyên Việt Oil). Đáng lưu ý, trong vụ án này, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ bị đưa ra xét xử 2 tội danh: “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” với số tiền "khủng" khiến dư luận xôn xao. Từ những "món quà" đó, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre sở hữu nhiều xe ô tô, đồng hồ đắt tiền và nhiều tài sản có giá trị khác.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文