Người đứng đầu IAEA nói gì khi tiếp cận nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia?
Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi hôm 1/9 đã dẫn đầu một nhóm các chuyên gia tới nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia tại Ukraine để thanh sát. Dựa trên tình hình thực tế, ông Grossi đã bày tỏ quan ngại sâu sắc.
Chia sẻ thông tin trên trang Twitter, Tổng Giám đốc IAEA cho hay: "Nhà máy Zaporizhzhia và sự nguyên vẹn của cơ sở bị xâm phạm nhiều lần. Tôi lo ngại và sẽ tiếp tục lo ngại trước thực tế này".
Ông Grossi đưa ra nhận định trên sau khi cùng các chuyên gia tới Zaporizhzhia thị sát khoảng 5 tiếng. Ông cũng cho biết, trong khi một phần của phái đoàn trở về khu vực do Ukraine kiểm soát, các chuyên gia còn lại sẽ ở đây tới 5/9 để thị sát toàn bộ nhằm phân tích các yếu tố kỹ thuật.
Theo ông Grossi mô tả, chiến sự rất khốc liệt. Dù có sự hỗ trợ an ninh từ Liên hợp quốc, song cả đoàn vẫn nhận thấy những tiếng nổ và nã súng liên tục. Trước đó, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Herman Halushchenko nói với ông Grossi rằng Ukraine không thể đảm bảo an ninh cho phái đoàn IAEA và "đó là trách nhiệm của chính ngài".
Về phía Nga, Ngoại trưởng Sergei Lavrov cho biết Moscow đang cố gắng hết sức để đảm bảo nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia hoạt động an toàn, cũng như đảm bảo việc các thanh sát viên của IAEA thị sát nhà máy có thể hoàn thành nhiệm vụ một cách khách quan và chuyên nghiệp.
Giới chuyên gia nhận định, rất có khả năng là phía IAEA sẽ tìm cách thiết lập "sự hiện diện thường trực" tại nhà máy Zaporizhzhia, bởi những cuộc pháo kích gần đây xảy ra quanh khu vực nhà máy làm dấy lên lo ngại nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân tương tự thảm họa Chernobyl năm 1986. Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau gây ra những vụ tấn công này.
Lực lượng Nga kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia ở miền Nam Ukraine từ hồi tháng 3, nhưng cơ sở vẫn do nhân viên kỹ thuật Ukraine vận hành. Nhà máy này có 6 lò phản ứng lớn, có khả năng cung cấp điện cho 4 triệu hộ gia đình nhưng hiện chỉ có duy nhất một lò hoạt động.