Sự chuyển mình tích cực của BRICS
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS lần thứ 16, diễn ra từ ngày 22-24/10 tại TP Kazan, thủ phủ của nước Cộng hòa Tatarstan thuộc Liên bang Nga, được đánh giá là một sự kiện quan trọng với sự mở rộng của nhóm từ 5 lên 10 quốc gia thành viên, làm tăng thêm sức mạnh của nhóm trên trường quốc tế. Sự kiện này không chỉ thu hút sự chú ý bởi tính chất đa phương mà còn bởi những vấn đề nóng bỏng được đưa ra thảo luận, trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức lớn về kinh tế, chính trị và môi trường.
Một trong những trọng tâm chính của Hội nghị là việc cải tổ hệ thống quản trị kinh tế và chính trị toàn cầu, nhằm mục tiêu giảm thiểu sự phụ thuộc vào các tổ chức tài chính do phương Tây chi phối như Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB).
Đây là vấn đề nóng vì các nước trong nhóm BRICS, đặc biệt là Trung Quốc và Nga, đang tìm cách xây dựng một hệ thống toàn cầu mới mà không bị chi phối bởi quyền lực của các nước phương Tây.
BRICS mong muốn tạo ra một trật tự toàn cầu cân bằng hơn, nơi các quốc gia đang phát triển có tiếng nói lớn hơn và được đối xử công bằng hơn. Điều này phản ánh sự bất mãn của các quốc gia thành viên với hệ thống tài chính quốc tế hiện tại, vốn thường áp đặt các biện pháp kiểm soát và hạn chế nghiêm ngặt đối với các nước đang phát triển. Hội nghị cũng tập trung thảo luận về việc thiết lập một hệ thống thanh toán riêng của BRICS, nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD trong các giao dịch quốc tế.
Với việc các quốc gia thành viên ngày càng bị áp lực bởi các biện pháp trừng phạt kinh tế từ phương Tây, BRICS mong muốn phát triển một cơ chế thanh toán riêng để hỗ trợ thương mại giữa các thành viên mà không bị ảnh hưởng bởi các hạn chế quốc tế. Điều này không chỉ giúp tăng cường sự tự chủ kinh tế của các quốc gia thành viên mà còn đóng góp vào việc xây dựng một hệ thống tài chính toàn cầu đa dạng và ổn định hơn.
Một vấn đề quan trọng khác được thảo luận là cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và tăng cường hợp tác năng lượng giữa các quốc gia thành viên. Các nước BRICS, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ, đều có những nhu cầu lớn về năng lượng để duy trì tốc độ phát triển kinh tế, đồng thời phải đối mặt với thách thức giảm thiểu tác động của khí thải nhà kính.
Tại hội nghị, các nước sẽ thảo luận về việc tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là phát triển các công nghệ mới như năng lượng mặt trời, gió và thủy điện. Đồng thời, họ cũng cam kết đẩy mạnh các nỗ lực chung nhằm giảm lượng khí thải và tăng cường các biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu.
Sau đại dịch COVID-19 và các xung đột địa chính trị, chuỗi cung ứng toàn cầu đã trở thành một vấn đề sống còn với các quốc gia BRICS. Tại hội nghị, các nước sẽ thảo luận về việc làm thế nào để tăng cường tính bền vững và linh hoạt của chuỗi cung ứng, đảm bảo rằng các sản phẩm quan trọng như lương thực, nhiên liệu và thiết bị y tế không bị gián đoạn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các quốc gia như Ấn Độ và Brazil, những nước phụ thuộc nhiều vào xuất nhập khẩu để duy trì nền kinh tế. Hội nghị cũng là cơ hội để các quốc gia thành viên thảo luận về việc tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ, đặc biệt là trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ sinh học.
Các quốc gia BRICS đều có tiềm năng lớn về công nghệ, và sự hợp tác trong các lĩnh vực này không chỉ giúp họ nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế nội địa. Đây là một trong những điểm nổi bật của hội nghị khi các nước đều nhận ra tầm quan trọng của công nghệ trong việc định hình tương lai của kinh tế toàn cầu.
Sự mở rộng của BRICS từ 5 thành viên lên 10 thành viên là một dấu mốc quan trọng, phản ánh sức hấp dẫn ngày càng tăng của tổ chức này đối với các quốc gia đang phát triển. Với sự gia nhập của Saudi Arabia, Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Iran và Ethiopia, BRICS không chỉ tăng cường sức mạnh kinh tế mà còn mở rộng tầm ảnh hưởng chính trị và ngoại giao. Các quốc gia này đều là những nền kinh tế lớn trong khu vực của họ và có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của thị trường năng lượng toàn cầu. Điều này cũng giúp BRICS tăng cường tiếng nói của mình trong các tổ chức quốc tế và đàm phán về các vấn đề toàn cầu.
BRICS đang tìm cách thúc đẩy một hệ thống thế giới đa cực, nơi quyền lực không còn tập trung vào một số ít quốc gia phương Tây. Điều này mang lại cơ hội lớn cho các quốc gia đang phát triển, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức về cách thức duy trì sự hợp tác và đoàn kết trong một tổ chức có sự đa dạng lớn về văn hóa, chính trị và kinh tế. Tuy nhiên, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2024 đã cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của các thành viên trong việc tìm kiếm các giải pháp đa phương cho các vấn đề toàn cầu, từ biến đổi khí hậu đến bảo vệ chuỗi cung ứng và hợp tác công nghệ.
BRICS hiện chiếm khoảng 30% diện tích đất toàn cầu, 45% dân số thế giới và 20% thương mại quốc tế. Với sức mạnh này, tổ chức đang dần thay thế các tổ chức kinh tế phương Tây truyền thống như G7, trở thành một lực lượng đáng gờm trên trường quốc tế. Hội nghị tại Kazan là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống kinh tế toàn cầu mới, nơi các quốc gia đang phát triển có thể hợp tác và cạnh tranh với các cường quốc kinh tế đã phát triển.
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2024 tại Kazan được kỳ vọng sẽ đạt được thành công trong việc thiết lập các thỏa thuận và cơ chế mới, giúp các quốc gia thành viên tăng cường sự hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng như kinh tế, năng lượng và công nghệ. Đó không chỉ là một bước ngoặt trong sự phát triển của BRICS mà còn là một dấu hiệu cho thấy một trật tự thế giới mới đang hình thành, nơi các quốc gia đang phát triển có thể khẳng định tiếng nói và quyền lực của mình trên trường quốc tế. Sự kiện này cũng mở ra những cơ hội mới cho hợp tác quốc tế, đồng thời đặt nền móng cho một hệ thống toàn cầu đa cực và công bằng hơn. Từ đó cho thấy, BRICS không còn chỉ là một liên minh kinh tế mà đã trở thành một cơ chế hợp tác đa phương có khả năng thay đổi cục diện toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các siêu cường.