Đổi mới sáng tạo - Cần bước chuyển để bứt phá

09:04 28/03/2021

Bước vào thế kỷ XXI, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có sự chuyển hướng, tập trung thúc đẩy thương mại hóa các kết quả nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến, tiêu chuẩn mới nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản phẩm, hoạt động của doanh nghiệp…

Bộ cũng đẩy mạnh các hoạt động cùng với các cơ chế, chính sách liên quan nhằm hỗ trợ kỹ thuật, tài chính cho doanh nghiệp phát triển bền vững. Đến nay, bức tranh tổng quát về đổi mới sáng tạo ở Việt Nam đã có những thay đổi về chiến lược nhằm tháo gỡ các điểm yếu của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia Việt Nam.

Hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan đến đổi mới sáng tạo

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết: Từ năm 2007 đến nay, Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO) phối hợp với Viện Quản trị Kinh doanh Châu Âu (INSEAD), Đại học Cornell (Hoa Kỳ) xây dựng và xuất bản báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII). Những năm gần đây, kết quả GII của Việt Nam liên tục tăng và Việt Nam đã sử dụng bộ chỉ số GII như một công cụ đo lường và đánh giá hiệu quả hoạt động đổi mới sáng tạo quốc gia. Việt Nam được xem là hình mẫu của các nước đang phát triển trong việc thiết lập đổi mới sáng tạo như một ưu tiên quốc gia.

Sản xuất điện thoại thông minh tại Nhà máy của VinSmart giai đoạn 1 tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc. Ảnh CTV

Bên cạnh đó, nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới (các luật) được xây dựng, sửa đổi, bổ sung nhằm đẩy mạnh vai trò quản lý nhà nước về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Hoạt động quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ về đổi mới sáng tạo được tổ chức dưới hình thức các chương trình, đề tài, dự án nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước (từ xác định nhiệm vụ, đến tuyển chọn thực hiện, đánh giá nghiệm thu, phổ biến, chuyển giao kết quả nghiên cứu...).

Nhìn từ khía cạnh chính sách, hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia sẽ cung cấp đầu vào tri thức cho quá trình đổi mới thông qua nghiên cứu và triển khai (R&D), xây dựng năng lực, tạo điều kiện thúc đẩy đổi mới sáng tạo hình thành thị trường sản phẩm mới, tạo ra yêu cầu mới về chất lượng; hình thành các thành phần của hệ thống đổi mới, thay đổi các tổ chức trực tiếp tham gia đổi mới sáng tạo, xây dựng mạng lưới và liên kết tri thức, hỗ trợ đổi mới sáng tạo thông qua việc ươm tạo, cung cấp tài chính và tư vấn...

Hiện tại, hệ thống đổi mới sáng tạo Việt Nam đang hình thành, trong đó, một số thực thể, thể chế và liên kết đã xuất hiện và hoạt động, nhưng còn thiếu vắng nhiều thể chế, thực thể và liên kết khác, do đó cần có những thay đổi về chiến lược nhằm tháo gỡ các điểm yếu của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy nhấn mạnh: Trong bối cảnh mới, cần ưu tiên phát triển năng lực bắt kịp trình độ công nghệ cao nhất, thông qua tiếp nhận, phổ biến công nghệ tiên tiến từ nước ngoài hoặc các công ty đa quốc gia, thay vì cố gắng thúc ép tạo ra công nghệ mới thông qua hoạt động sáng chế. Đồng thời, phân bổ nguồn lực dành cho các chương trình nghiên cứu và triển khai với mục tiêu tạo ra công nghệ mới; hỗ trợ nguồn lực để các dự án đổi mới sáng tạo thành công. Bên cạnh đó, cần tăng cường bảo hộ sở hữu trí tuệ và phát triển tài sản trí tuệ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo; tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan đến đổi mới sáng tạo.

Tháo gỡ điểm yếu để bứt phá

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy chia sẻ: Bức tranh tổng quát về đổi mới sáng tạo, từ khái niệm, bản chất, thực trạng, thành tựu đổi mới sáng tạo đến nay cần những thay đổi về chiến lược nhằm tháo gỡ các điểm yếu của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia tại Việt Nam.

Ngân hàng Thế giới đã đưa ra một quan sát gọi là "Nghịch lý của đổi mới sáng tạo" nghĩa là các nước đi sau có thể thừa hưởng, du nhập, bắt chước những công nghệ, những đổi mới mà các nước tiên phong phát triển để nhanh chóng bắt kịp các nước đi trước. Nhưng trên thực tế, đa số các nước đi sau lại không thực hiện được hoặc thực hiện ở mức rất khiêm tốn những cơ hội này. Ngay tại Việt Nam, qua kinh nghiệm thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo của một số quốc gia phát triển, hoạt động quản lý nhà nước về đổi mới sáng tạo ở Việt Nam vẫn gặp nhiều vướng mắc và những điểm yếu cần tháo gỡ để bứt phá.

Liên quan đến đổi mới sáng tạo, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia Phạm Dũng Nam cho biết: Quyết định số 188/QĐ-TTg ngày 9/2/2021 có những sửa đổi về chính sách thúc đẩy hệ thống các Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, chính sách hình thành và phát triển mạng lưới kết nối khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia quy mô quốc tế.

Theo đó, Đề án đưa ra mục tiêu xây dựng hệ thống trung tâm đổi mới sáng tạo, trong đó Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia đặt tại TP Hà Nội, TP Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh, cũng như các trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại các tỉnh, thành phố có tiềm năng về khởi nghiệp sáng tạo, nhằm đạt được mức chỉ số về lượt chuyên gia, tập đoàn tham gia vào hoạt động cùng doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, Đề án cũng hướng đến xây dựng Innovation hub ở các trường đại học để hỗ trợ các startup, đặc biệt là những startup đang ở giai đoạn đầu, chưa thể gọi vốn đầu tư. Theo đó, hiện Bộ Khoa học và Công nghệ đã triển khai hình thành Trung tâm ở Trường Đại học Kinh tế quốc dân và sắp tới là ở Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng.

H.L

Bán vàng cao hơn giá niêm yết, Bảo Tín Minh Châu vi phạm loạt quy định về phòng chống rửa tiền

Công bố thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu (Công ty BTMC), Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chỉ ra 1 loạt sai phạm.

Bộ Công an có người phát ngôn mới

Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản, Chánh Văn phòng Bộ Công an được giao nhiệm vụ Người phát ngôn Bộ Công an từ ngày 1/6/2025.

Nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ của báo chí CAND trong giai đoạn mới

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), ngày 30/5, 100 nhà báo là lãnh đạo và CBCS Cục Truyền thông CAND, cùng đại diện một số cơ quan báo chí trong CAND do Thiếu tướng Đỗ Triệu Phong, Cục trưởng làm Trưởng đoàn, đã về nguồn, thăm nơi ra đời Hội Những người viết báo Việt Nam (tiền thân của Hội Nhà báo Việt Nam ngày nay) tại tỉnh Thái Nguyên.

"Ông lớn" chăn nuôi C.P phản hồi gì trước thông tin tố trà trộn lợn bệnh bán ra thị trường?

Sáng 30/5, trên mạng xã hội lan truyền các bài đăng từ tài khoản có tên "Jonny Lieu" - tự nhận là nhân viên bộ phận bán hàng thuộc Công ty CP Chăn nuôi C.P Việt Nam, chuyên phụ trách mảng thịt lợn tại khu vực gia công. Nội dung các bài đăng đã đề cập đến việc Công ty CP trà trộn thịt lợn, gà bệnh vào trong sản phẩm đưa ra thị trường

Đối tượng sử dụng vé số giả lừa hàng loạt đại lý vé số

Đối tượng chuyên đem vé số giả đến các đại lý vé số trên địa bàn TP Thủ Đức, quận 10, quận 12 và các quận huyện khác trên địa bàn TP Hồ Chí Minh lừa đảo chiếm đoạt tài sản vừa bị bắt giữ…

Hà Nội: ô tô tông xe máy, nữ sinh bị đứt lìa chân

Vụ tai nạn giao thông giữa ô tô con và xe máy vừa xảy ra trên phố Nguyễn Huy Tự (phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) khiến 2 người bị thương.

Lan truyền clip “chơi bảo hiểm, mất trắng tiền”: Cần xử lý nghiêm hành vi thông tin sai sự thật

Mới đây, một clip lan truyền trên facebook với tiêu đề “Chơi bảo hiểm, không tìm hiểu mất trắng luôn” khiến nhiều người không khỏi lo lắng kèm bức xúc tại phần bình luận (comment)…

Níu kéo tình cảm bất thành, ra tay sát hại nhân tình

Đức đã có vợ và ba con nhưng vẫn quan hệ tình cảm ngoài vợ chồng với chị A là phụ nữ chưa chồng. Khi chị A muốn chấm dứt quan hệ tình cảm, Đức níu kéo không thành nên đã chặn đường dùng dao sát hại người tình.

Khởi tố người đàn ông có nồng độ cồn lùi ô tô gây tai nạn chết người

Thấy người vợ gặp trở ngại khi khởi động máy xe ô tô để rời khỏi nơi đang đậu bên lề đường, người chồng bước ra kiểm tra khi đang có nồng độ cồn, nên quá trình thao tác kỹ thuật đã gây tai nạn khiến một người tử vong.

Bác sĩ, chuyên gia quảng cáo thổi phồng công dụng (bài 1)

Từ đầu tháng 4/2025 đến nay, liên tục nhiều đường dây sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa bột giả, thuốc giả, thực phẩm chức năng giả tại nhiều địa phương trong cả nước với quy mô “khủng” bị triệt phá gây rúng động dư luận. Điều đáng nói những đường dây này có sự tiếp tay thổi phồng quảng cáo của không ít những người là bác sĩ, chuyên gia, khiến người tiêu dùng rơi vào ma trận hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Đệ nhất Phu nhân Hungary Zsuzsanna Nagy thăm Việt Phủ Thành Chương

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức cấp cao cùng Tổng thống Hungary Katalin Novák, Đệ nhất phu nhân Zsuzsanna Nagy đã chọn Việt Phủ Thành Chương là điểm đến trong chuyến thăm Việt Nam.

Chủ tịch tỉnh chỉ đạo Công an kiểm tra vụ tố cửa hàng bán thịt heo “bẩn”

Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu chỉ đạo Công an tỉnh, các cơ quan chức năng khẩn trương kiểm tra vụ tố cáo cửa hàng bán thịt heo “bẩn”.

Y án 3 năm tù đối với bị cáo Trần Đình Triển

Sáng 30/5, TAND cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa hình sự phúc thẩm xem xét đơn kháng cáo kêu oan của bị cáo Trần Đình Triển (SN 1959, Trưởng văn phòng Luật sư Vì Dân). Trước đó, trong hai ngày 9 và 10/1, TAND TP Hà Nội đã mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Trần Đình Triển về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” và tuyên phạt bị cáo 3 năm tù.

Bệnh viện 19-8 cứu sống người đàn ông ngừng tim sau khi đi bơi

Một ca cấp cứu hy hữu vừa được ghi nhận tại Bệnh viện 19-8 (Bộ Công an) khi các y bác sĩ phối hợp liên chuyên khoa đã cứu sống bệnh nhân nam 40 tuổi (Hà Nội) sau khi ngừng tim do nhồi máu cơ tim cấp.

Công an xã kịp thời hỗ trợ thí sinh đi nhầm điểm thi hơn 60km

Sáng ngày 30/5, trong lúc thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh, trật tự kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm 2025 tại Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Thuận (xã Hàm Thắng, huyện Hàm Thuận Bắc, Bình Thuận) Công an xã Hàm Thắng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một trường hợp thí sinh đi nhầm điểm thi.

Điều tra vụ tai biến chết người sau phẫu thuật thẩm mỹ

Vụ việc tai biến gây chết người sau phẫu thuật thẩm mỹ (PTTM) tại Bệnh viện Răng hàm mặt Thẩm mỹ Paris (BV Thẩm mỹ Paris) đang được Công an TP Hồ Chí Minh thụ lý điều tra...