Bóng bàn Việt Nam: Làm thế nào để tận dụng chất xám chuyên gia?

• Liên đoàn Bóng bàn Việt Nam nhận 500 triệu tiền tài trợ

Đấy thực sự là cơ hội quý giá, cho cả thầy nội và các tay vợt trẻ của đội tuyển. Tuy nhiên, người trong làng bóng bàn Việt Nam tận dụng được điều này đến đâu lại là câu chuyện khác.

Quanh năm thầy nội

Các đội tuyển bóng bàn quốc gia từ nhiều năm qua luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau về kinh phí. Đó cũng là điều đáng suy ngẫm khi bóng bàn vẫn có sức hút với nhiều doanh nghiệp. Đúng là kinh phí của Tổng cục Thể dục thể thao (TDTT) dành cho tập huấn, thi đấu quốc tế cho môn bóng bàn còn hạn hẹp với khoảng 50.000 USD/ năm nên thật khó để thuê chuyên gia có mức lương gần chục nghìn USD/ tháng.

Lần gần nhất, bóng bàn Việt Nam có chuyên gia ngoại đã cách đây 5 năm. Khi đó, đội tuyển bóng bàn quốc gia chuẩn bị cho ASIAD 2014 với kỳ vọng có thể nâng thứ hạng. Đó cũng là lần đầu tiên kể từ năm 2009, bóng bàn Việt Nam mới có chuyên gia ngoại.

Ở lần thuê chuyên gia người CHDCND Triều Tiên vào năm 2014 ấy, Tổng cục TDTT không mất quá nhiều chi phí. Lương của vị chuyên gia này chỉ vào khoảng 2.300 USD/tháng trong khi vị trợ lý người CHDCND Triều Tiên nhận 700 USD/ tháng.

Mối duyên của bóng bàn Việt Nam với chuyên gia người CHDCND Triều Tiên không kéo dài do đội tuyển không đạt mục đích chuyên môn. Trong khi đó, “bài vở” của chuyên gia cũng được đánh giá là không theo xu thế bóng bàn hiện đại.

Trong khoảng thời gian được dẫn dắt bởi HLV nội vừa qua, đội tuyển bóng bàn quốc gia gặt hái không ít thành công ở đấu trường Đông Nam Á cũng như SEA Games. Điều đó đã tạo hiệu ứng tốt, khiến chính Tổng cục TDTT muốn nâng cấp trình độ cũng như thứ hạng của đội tuyển tại sân chơi khu vực Đông Nam Á, châu lục.

Để làm được, cần chuyên gia ngoại có chuyên môn tốt. Tất nhiên, trình độ đi đôi với mức lương. Theo đó, nếu chỉ trả mức lương khoảng 2.500 USD/tháng trở xuống thì khó thuê được chuyên gia giỏi, có thể mang đến những điều mới mẻ cho đội tuyển.

Trong khi đội tuyển quốc gia còn có nhiều giai đoạn được chuyên gia ngoại huấn luyện thì đội tuyển trẻ quốc gia hầu như chỉ do HLV nội dẫn dắt. Thực tế, đây là đội tuyển đáng được đầu tư không kém đội tuyển quốc gia do đang sở hữu nhiều tay vợt được xem là tương lai của đội tuyển bóng bàn Việt Nam.

Tuy nhiên, câu chuyện vẫn ở vấn đề kinh phí. Thế nên đội tuyển trẻ quốc gia dù được tập trung cả năm nhưng không đủ điều kiện để phát huy hết năng lực của vận động viên. Phải đến 2-3 năm gần đây, các tuyển thủ trẻ bóng bàn quốc gia mới được đi tập huấn tại Trung Quốc – điều không xảy ra trước đó.

Ban huấn luyện của đội phải vận dụng nhiều mối quan hệ bên cạnh sự ủng hộ, tạo điều kiện của Tổng cục TDTT, Ban Giám hiệu ĐH TDTT Bắc Ninh cũng như Học viện Bóng bàn Trung Quốc ở Thượng Hải (Trung Quốc) để có thể giúp vận động viên đi tập huấn.

Thế nhưng, được thầy ngoại đến tận nơi huấn luyện lại là câu chuyện khác. Rõ ràng, đội tuyển trẻ được chuyên gia Trung Quốc bắt nguồn từ sự quan tâm của Tổng cục TDTT đến lực lượng kế thừa cho bóng bàn Việt Nam.

Không thể để trôi cơ hội

Theo quyết định của Tổng cục TDTT, chuyên gia Yu Zhiguo sẽ đến làm việc tại đội tuyển trẻ quốc gia từ ngày 1-4 đến 30-6-2019 với mức lương 4.000 USD/tháng. Mức lương này chưa hẳn là cao nhưng thực tế nếu không có sự hỗ trợ từ phía Học viện Bóng bàn Trung Quốc thì Tổng cục TDTT khó kham nổi mức lương bình thường dành cho ông là khoảng 8.000 USD/tháng.

Ông Bùi Xuân Hà – HLV trưởng đội tuyển bóng bàn trẻ quốc gia nhận định, dù chỉ được chuyên gia Yu Zhiguo huấn luyện trong 3 tháng nhưng các tuyển thủ trẻ đang có cơ hội lớn để tạo nên bước tiến lớn về trình độ chuyên môn. Thậm chí, các HLV nội cũng có nhiều cơ hội để nâng cao trình độ khi ông Yu Zhiguo có bảng thành tích huấn luyện khá ấn tượng.

Ông từng nhiều lần đảm nhiệm vai HLV các lớp bóng bàn triển vọng của Trung Quốc, từng góp phần đào tạo tay vợt vô địch thế giới Lưu Quốc Chính (Liu Guozheng), Huy chương đồng Giải vô địch thế giới Chiêm Kiện (Zhan Jian) cùng một số tay vợt từng vô địch Trung Quốc như Tằng Giai (Zheng Jia), Dư Thế Khâm (Yi Shiqin)… hay ngôi sao bóng bàn Đài Loan (Trung Quốc) Trương Chí Uyên (Zhang Zhiyuan).

Vì vậy, bước đầu có thể xem là may mắn cho bóng bàn Việt Nam khi mời được một chuyên gia có thành tích huấn luyện khá nổi bật tại Trung Quốc như ông Yu Zhiguo cho đội tuyển trẻ quốc gia. Quan trọng nhất là phải tận dụng hết cơ hội.

Đấy lại là tâm tư của nhiều người hiểu chuyện ở đội tuyển bóng bàn trẻ quốc gia từ nhiều năm nay. Rõ nhất là một số địa phương không đưa quân tập trung tại ĐH TDTT Bắc Ninh cùng đội tuyển trẻ quốc gia vì lo ngại vấn đề sinh hoạt, học tập của vận động viên. Đấy là lo ngại đáng để suy ngẫm của vài năm trước. Còn những năm gần đây, nếp sinh hoạt và học tập ở đội tuyển trẻ quốc gia đã tốt lên trông thấy.

Trong khi đó, việc học tập tại đội tuyển trẻ quốc gia cũng như nhiều đội tuyển trẻ khác tập trung ở Trường ĐH TDTT Bắc Ninh lại đang được đánh giá là ổn định, quy củ. Cho nên, đấy không hẳn là lý do chính. Vì thế mới có ý kiến rằng sẽ không đưa những tay vợt không tập trung cùng đội tuyển trẻ quốc gia đi thi đấu quốc tế. Bởi rõ ràng, khi các tuyển thủ tập trung cùng nhau thì các HLV mới căn cứ vào đó để chọn ra những nội dung mũi nhọn, nhất là ở nội dung đôi, phục vụ cho định hướng của đội tuyển quốc gia.

Việc các tỉnh, thành này sử dụng nguồn kinh phí của địa phương, doanh nghiệp để đầu tư cho vận động viên trẻ bóng bàn cũng tốn kém nhất định đồng thời để trôi cơ hội tập huấn quốc tế, thọ giáo thầy ngoại trong thời gian tới. Cho nên, mới phải đặt ra vấn đề tận dụng được hết tài năng chuyên môn của chuyên gia ngoại trong thời gian tới của các HLV và vận động viên nội.